TBMM Deprem Araştırma Komisyonu Başkanı, AK Parti Sakarya Milletvekili Recep Uncuoğlu, yaptığı açıklamada Depreme Karşı Alınabilecek Önlemlerin ve Depremlerin Zararlarının En Aza İndirilmesi için Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu olarak hayata geçirdikleri raporu, üye milletvekillerine sunduklarını, gelecek hafta da TBMM Başkanı Mustafa Şentop'a sunacaklarını dile getirdi.

Anadolu Ajansı'nda yer alan habere göre, hazırlanan raporun içeriğine ilişkin önemli açıklamalar yapan Recep Uncuoğlu, ülkemizde 1900-2020 yıllarında kayıtlara geçen, can kaybına veya hasara sebep olan 250 civarında büyük deprem yaşandığını, meydana gelen bu depremlerde 87 bin 811 kişinin yaşamını yitirdiğini kaydetti.

Recep Uncuoğlu, yaptığı açıklamada "AFAD Deprem Dairesi Başkanlığı verilerine göre 2020 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 44 artışla toplam 33 bin 821 deprem meydana gelmiştir. Ülkemizde her an önemli bir deprem olma ihtimali oldukça yüksektir. Bilinen bu gerçekler, ülkemiz için deprem risklerinin azaltılmasına yönelik gerekli tedbirlerin bir an önce alınmasını zaruri kılmaktadır." dedi.

Bütünleşik afet yönetimi sistemi içerisindeki risk azaltma, hazırlık, müdahale ve iyileştirme süreçlerine ilişkin çalışmaların planlanması ve faaliyete geçmesinin, Türkiye'nin kurumsal yapılanması içerisinde bulunan bakanlıklar, sivil toplum kuruluşları, kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, yerel yönetimler, özel sektör ve vatandaşların iş birliği içinde çalışmasıyla mümkün olduğuna değinen Recep Uncuoğlu, yerel yönetimlerin doğal afetlerin başında gelen deprem başta olmak üzere afetlerin yönetiminde öncü olduklarını kaydetti.

Recep Uncuoğlu, hazırladıkları raporda Mevcut Yapı Stoku ve Depreme Dayanıklı Yapı Üretimi" başlığı altında yapı stoku ve hasar görebilirliklerinin masaya yatırıldığını; ülkedeki mevcut binaların yüzde 16'lık kısmının 1970'li, yüzde 22'lik kısmının 1980'li, yüzde 24'lük kısmının 1990'lı senelerde, yaklaşık olarak yüzde 21'lik kısmının da 2000 yılı ve sonrasında hayata geçirildiğini dile getirdi. Recep Uncuoğlu, şunları dile getirdi:

"Hasar görebilirliği yüksek olan 2000 yılı öncesi binalar, yapı stokunun yaklaşık yüzde 80'ini teşkil etmektedir. Ülkemizde hasar görebilirliği yüksek olduğu değerlendirilen 6,7 milyon bağımsız bölümün 20 yıl içerisinde dönüştürülmesi hedeflenmektedir. Türkiye genelinde 213 bin 533 riskli yapı tespit edilmiş, bunların yüzde 87'sini teşkil eden 186 bin 275 binanın yıkımı gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda 2 bin 97 riskli binanın tespiti idarece resen yapılmış olup, bu yapılardan 1211'inin yıkımı gerçekleştirilmiştir. Binaların iyileştirilmesi ve dönüşümü kapsamında, 2002 yılından sonra ortaya konulan acil eylem planları doğrultusunda  TOKİ tarafından yaklaşık 1 milyon konut yapılmıştır. Konut projelerinin yanı sıra okul, hastane, stadyum, millet bahçesi gibi projeler de hayata geçirilmiştir. Kentsel dönüşüm projeleri kapsamında, yaklaşık 100 bin kentsel dönüşüm konutunun teslimi yapılmış ve 57 bin konutun üretimi, 88 bin konutun projelendirme çalışması ise devam etmektedir."

-1 milyon 421 bin 340 konut ve iş yeri dönüşüyor

Recep Uncuoğlu, yaptığı açıklamada, 1999 yılı öncesinde hayata geçirilen toplamda 1589 kamu binasının 1201 tanesinin güçlendirildiğini ya da yeniden inşa yapıldığını; sağlam olan ya da diğer kuruluşlar tarafından tamamlanan toplamda 127 bina ile beraber İstanbul'da toplam olarak 1384 kamu binasının depreme karşı güvenli duruma getirildiğini kaydetti.

Türkiye'deki 6,7 milyon konutun depreme karşı güvensiz olduğuna değinen Uncuoğlu, "Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğünün komisyonumuza yaptığı sunumda, 6306 sayılı Kanun kapsamında riskli yapı tespitine konu edilen yapıların yüzde 92'sinin 1997 yılı öncesi, yüzde 8'inin ise 1997-2007 yılları arasında yapıldığı görülmektedir. Bu sonuç 1997 yılı öncesi inşa edilen yapıların risk değerlendirilmesinin ivedilikle tamamlanmasının ne kadar önemli olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yürütülen kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında 1 milyon 421 bin 340 konut ve iş yerinin dönüşüm çalışmaları başlatılmış olup, 682 bin 550 konut ve iş yerinin yıkımı tamamlanmıştır." şeklinde konuştu.

Hazırlanan raporda finansmana ilişkin çalışmaların da yer aldığını dile getiren Recep Uncuoğlu, 2010-2020 yılları arasındaki dönemde doğal afetlerden hasar gören binaların güçlendirilmesi ya da yeniden inşa edilmesi, afet ve acil durum ihtiyaçlarının karşılanması ve zarar görmüş olan altyapıların iyileştirilmesi için genel bütçeden yaklaşık olarak 12,3 milyar TL ödenek tahsis edildiğini belirtti.

Recep Uncuoğlu, "AFAD tarafından 2010 yılından bu yana depremlerde yıkılan veya oturulamayacak derecede hasar gören binaların yeniden yapılması, güçlendirilmesi ve evini yapana yardım edilmesi gibi deprem konutlarının yapılmasına yönelik çalışmalar için yaklaşık 6,9 milyar lira kaynak kullanılmış; afet ve acil durumlar için yapılan faaliyetlere yaklaşık 3,2 milyar lira harcanmış ve afetler sebebiyle zarar gören altyapıların iyileştirilmesi için mahalli idarelere yaklaşık 2,2 milyar lira kaynak aktarılmıştır. 2021 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile AFAD’ın afet ve acil durum faaliyetlerini yürütebilmesi için 2 milyar 85 milyon 860 bin lira ödenek tefrik edilmiştir." şeklinde konuştu.

Recep Uncuoğlu son olarak gerçekleştirilen çalışmalarına verdiği destek için TBMM Başkanı Mustafa Şentop'a, komisyonun kurulmasına vesile olan milletvekilleriyle çalışmalara katkı verenlere teşekkürlerini sundu.