Türkiye’nin en köklü sivil toplum örgütlerinden biri olan Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), 70 yıldır ekonomik yönden verimli, rekabet gücü yüksek, sürdürülebilir bir gelişme sağlanmasına öncülük etme hedefiyle faaliyetlerini sürdürüyor. TMB, Türkiye’nin dört bir yanında ve dünyanın birçok ülkesinde binlerce projeye imza atan üyeleriyle inşaat sektörünün çatı kuruluşu konumunda bulunuyor. TMB üyeleri, Türk müteahhitlerin yurt dışında üstlendiği işlerin ise yüzde 90’ından fazlasını gerçekleştiriyor. Türkiye Müteahhitler Birliği’nin amaçlarından bahseden Yönetim Kurulu Başkanı M. Erdal Eren, “Birliğimiz, üyelerimizin faaliyetlerine destek olmak amacıyla ulusal ve küresel ekonomideki gelişmeler, mevzuat değişiklikleri, öne çıkan sorunlar ve çözüm önerileri, öne çıkan pazarlardaki güncel durum, sektör başarılarının duyurulması gibi konuları içeren geniş bir yelpazede çalışmaktadır. Türkiye’de 400 bini aşkın müteahhit olsa da Türkiye Müteahhitler Birliği çatısı altında 120 müteahhitlik firması bulunuyor. Birlik üyesi müteahhit firmalar bugüne kadar yurt içindeki taahhüt işlerinin yüzde 70’ini üstlendi. ‘Türkiye Müteahhitler Birliği üyeliği’ yurtdışı müteahhitlik hizmetlerimizde de önemli bir referans oluştururken birlik üyeleri Türk müteahhitlerin yurtdışında üstlendiği işlerin ise yüzde 90’ından fazlasını temsil ediyor” dedi.

Türk müteahhitler dünyanın dört bir tarafında

Türkiye Müteahhitler Birliği üyelerinin dev projeleri portföyünde bulundurduğunu ifade eden M. Erdal Eren, “Sektörümüz 200’ü aşkın alt sektöre talep yaratarak, yaklaşık 2 milyon kişiye istihdam sağlamaktadır. İnşaat sektörünün ekonomiye sağladığı bir diğer önemli katkı; Türkiye’nin rekabet gücü en yüksek faaliyet alanlarından biri olan yurt dışı müteahhitlik hizmetleri ve bu kapsamda yarattığı istihdam ile desteklediği inşaat malzemesi ihracatıyla ülkeye kazandırdığı döviz geliridir. Büyüyen sektörümüz, bugün çok sayıda alt sektör için doğrudan ve dolaylı etkileriyle ekonomimizin ‘lokomotif sektörü’konumundadır. Türk müteahhitlerin, 1972 yılında Libya pazarına açılmasıyla başlayan yurt dışı macerası kapsamında da dünyanın dört bir tarafında üstlendiğimiz projelerle ülkemizi temsil etmenin mutluluğunu yaşıyoruz” dedi.

Dünya ikinciliğini ödünç verdik

Yurt dışı müteahhitlik faaliyetleriyle ilgili bilgi paylaşan Eren. sözlerine şu şekilde devam etti: “Müteahhitlerimiz, bugüne kadar 130 ülkede toplam 445 milyar ABD Doları büyüklüğünde yaklaşık 11 bin proje üstlenmiştir. ENR’ın 2021 yılı ‘Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi’ listesinde; Türkiye, firma sayısıyla Çin ve ABD’nin ardından üçüncü olmuştur. 10 yılı aşkın süredir muhafaza ettiğimiz dünya ikinciliğini bir firma farkla ve geri almak üzere bu yıl ABD’ye ödünç verdik. Listede yer alan 40 firmamızın neredeyse tamamının birliğimiz üyesi olması bizi ayrıca gururlandırıyor. Üyelerimizin hemen hemen tümü uluslararası alanda faaliyet göstermektedir.

Fiyat farkı ve tasfiye talebi

İnşaat ihalelerinde yavaşlama ve kısmen durma görüldüğünü belirten Eren, emtia fiyatlarındaki artıştan dolayı fiyat farkı ve tasfiye talebini yeniledi. Eren, “Küresel çapta yaşanan emtia fiyatlarındaki yükseliş ile birlikte yurt içinde de yaşanan ağırlıklı olarak döviz kuru ve enerji fiyatlarındaki artışa da bağlı olarak girdi maliyetlerimiz öngörülemez düzeyde yükseldi. Müteahhitlerimizin bu koşullarda ayakta kalabilmeleri için talebimiz; işveren kamu kurumları tarafından yüklenici firmalara ilave fiyat farkı ödenmesi ve şartsız tasfiye/devir hakkı tanınmasıdır” İfadelerini kullandı.

Yurt içi daraldı, yurt dışı canlandı

İnşaat pazarının yurt içinde gerilemeye başladığını, yurt dışında ise canlanmaya başladığını ifade eden Erdal Eren, sektördeki son durumu ve 2021 performansını şu sözlerle açıkladı: “Yurt içinde sektörümüz salgın yılının düşük baz etkisine rağmen bu yılın ilk yarısında oldukça sınırlı bir büyüme kaydetmiş, üçüncü çeyrek rakamları da sektörde yeniden keskin bir daralmayı göstermiştir. İnşaat yatırımlarında da ikinci çeyrek dönemde bizlere moral olan artış yerini gerilemeye bırakmıştır. Yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde ise artan aşılama çalışmaları ve yüksek petrol fiyatlarının katkısıyla bir canlanma izledik. Bu çerçevede 2021 yılında müteahhitlerimiz yurt dışında 29,3 milyar dolarlık proje üstlendi. Rusya, 11,2 milyar dolar tutarında proje ile lider pazar olmayı sürdürürken, ülkeyi 3,6 milyar dolar ile ikinci sıraya yeniden yükselen Irak izledi.”

Finansman kaynakları

Yurt dışında yeni pazarlara açılma hedeflerinden bahseden Eren, son olarak şunları dile getirdi: “Sektörümüzün uluslararası pazarlarda zayıf noktası finansman teminidir. TMB olarak, Türk Eximbank ve bankacılık sektörümüz ile çok taraflı uluslararası kalkınma bankaları ve ihracat kredi kuruluşları ile finansman kaynakları bulunması yönünde çalışmalarımız sürmektedir. Yurt dışı pazarlarda başarının bir yolu da diplomatik ilişkilerden geçmektedir. Yurt dışında ‘öncü kuvvetimiz’ teknik müşavirlik sektörümüzün desteklenmesi ihtiyacını ayrıca hatırlatmak isterim. Bizim için tüm ülkeler hedef pazar olmakla birlikte özellikle Ortadoğu, Avrasya gibi aktif olduğumuz bölgelerdeki geleneksel pazarlarımızın yanı sıra son dönemde yeni potansiyel pazarlar olarak özellikle Sahra-altı Afrika ve Güney Asya/Pasifik ülkelerini yakından takip ediyoruz. Avrupa ülkelerinde de daha fazla sayıda katma değeri yüksek proje aldığımızı görüyoruz. Körfez ile politik ilişkilerde başlayan ısınmayı son derece önemsiyoruz. Ayrıca Afrika’daki yerel pazar bilgimiz ile Japonya, Avusturya, İsveç, İsviçre gibi üçüncü ülkelerin güçlü finansman kaynağını bir araya getirmek üzere çalışıyoruz.”