İzmir Emlak Komisyoncuları Esnaf Odası Başkanı Mesut Güleroğlu, SONSÖZ TV’ye konuk oldu, Gazeteci yazar Muhittin Akbel’in sorularını yanıtladı. Satılık konut fiyatlarının seçim sonrası çok arttığını, kredi limitlerinin düşük, oranların yüksek olması nedeniyle insanların artık konut satın alamaz hale geldiğini anlatan Başkan Güleroğlu, “Bu durum, biz emlak komisyoncularının işlerini yüzde 70 oranında düşürdü. Yılbaşından bu yana sadece İzmir’de 400 arkadaşımız faaliyetlerini sonlandırdı, kepenk indirdi” dedi.

400 BİN LİRA KONUT KREDİSİ BİR İŞE YARAMIYOR

Geçmiş yıllarda seçimden sonra konut piyasasının nasıl olacağını kestirebildiklerini ancak son seçimden sonra eskisi gibi ileride ne olacağını göremediklerini belirten Emlakçılar Odası Başkanı Mesut Güleroğlu, “Seçimden sonra piyasaların ne olacağını kestirebiliyorduk. Bu kez kestiremedik. Bunun sebebi çok. Bir kere konut kredisi faizlesi düşüktü eskiden; yüzde 1, hatta yüzde 1’in altındaydı. Şimdi yükseldi. Şu anda en büyük sorun, kredi limitlerinin düşük kalması. Bankalar 250 bin ile 400 bin lira arası konut kredisi veriyor. 1,5 milyon liralık bir konut almak istediğinizde, cebinizde 1 milyon 100 bin liranızın olması gerekiyor. Bu şekilde konut piyasasını baskılıyorlar. İki senedir de kiralık konutlarla ilgili baskılama var. Konut sahibi ile dükkan sahibi ayrıştırıldı. Kiracı- ev sahibi kavgalarını çok yaşayacağız, demiştik ve bugün ev sahibi-kiracı davaları aldı başını gitti. Yüzde 25’lik kira artışı, konutu olan ev sahibini tedirgin etti. İşyeri kiralarında yüzde 90’lara varan bir artış olurken, konutta bunun yüzde 25 ile sınırlı kalması, oradan gelen kirayla geçimini sağlayan ev sahibini zora soktu. Çünkü enflasyon durmuyor. Enflasyon, kira artışı kadar artmıyor ki. İzmir’de şu anda 10 bin liranın altında kiralık konut yok. Satılık konutlara bakacak olursak, 1+1 evler Buca’da 1,5 milyon lira, Bostanlı’da 5 milyon lira. Mardin’de ev yapsanız, İzmir’de ev yapsanız, inşaat maliyeti en fazla yüzde 2 değişir. İzmir’de arsa maliyeti, fiyat dengesizliğine yol açıyor” dedi.

KONUT KREDİLERİ AÇILMALI, LİMİTLER ARTIRILMALI

Emlak komisyoncularının işlerinde yüzde 70’lik bir azalma olduğuna dikkat çeken Başkan Güleroğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Emlakçının işi önce yetki belgesi almaktan geçiyor. Belli şartlar ve kriterlerin yerine getirilmesi gerekiyor. Emlakçıların ofisleri için harcadığı para 4-5 kat fazlalaştı. İyi yerde mekan açmak, iyi bir sunumla karşılarına çıkmak gibi olmazsa olmazlarımız var. Böyle olunca giderlerimiz çok fazlalaştı. Emlak portallarına ilanlar veriyoruz. 50-100 ilan verdiğinizde, 10-12 bin TL aylık ödemesi var. Toplamda 20 bin TL bir emlak ofisinin portal gideri var. Bunun yanında dükkan kirası, personel var. Bir emlak ofisinin en düşüğünün 50 bin, en iyisinin 200 bin TL gideri var. Böyle olunca konut kredileri açılmadan, limitler yükseltilmediği sürece emlakçılar zor iş yapar. Normal bir emlakçı yılda 12-14 ev satar. Yaklaşık 30-35'e yakın kiralık daire verebilir. Şu anda baktığımızda yaptığımız işin yüzde 70 oranında düştüğünü görüyoruz. Ocak'tan Temmuz'a kadar, yani yılın ilk altı ayında 400 emlak komisyoncusu esnafım kepenk indirdi. Konuttaki baskılamanın piyasalarda da etkisi çok fazla oldu. Konut alamayan dolar döviz veya altına yatırıyor. Ekonominin içinde para kalmıyor. Bir önce konut piyasasının önü açılmalı. Müteahhit esnafı da yanında birçok insan çalıştırıyor. Bu insanlar satış yapmadığı için ne yapacak? Gayrimenkul sektörü, 350 iş kolunu barındıran bir sektör bu. Gayrimenkul piyasası çöktüğü an tüm piyasalar çöker. Bir an önce gerekli adımlar atılmalı.”

ÇEŞME’DE KİRALIK EVLER 15 BİN İLE 30 BİN LİRA ARASINDA

Şu an itibariyle çok yoğun bir şekilde kiralık daire talebi olduğunu ancak ellerinde kiralık daire olmadığını anlatan Başkan Güleroğlu, kiralık konut sıkıntısını şu sözlerle özetledi:

“Üç yıl önce yıkıcı bir deprem yaşadık ve hala orada yıkılmayı bekleyen evler var. O evlerde oturanlar, bugün hala kirada oturuyor. Kentimize doktorlar, öğretmenler, polisler atanıyor. İki tane üniversite hastanemiz var, 11 tane üniversitemiz var, öğrenciler geliyor. Bunların hepsini barındıracak kiralık daire stokumuz yok maalesef. Kiralık konusunda sadece öğrencilerimiz değil, her vatandaş aynı sıkıntıyı yaşıyor. Konut sahibi yüzde 25 ile köşeye sıkıştırıldı. O da kendine göre çözüm arıyor. Evi boşaldıysa aradaki farkı, yeni kiracıya yüklüyor. Yani 8 bin liraya oturan kiracı gittiğinde, yeni kiracıya 15 bin liraya veriyor. Tayinleri bir kenara bırakalım, halen çalışan memurlarımız da kiralardan mustarip. Alaçatı’da emlak ofisim var; memur geliyor ancak kiralar yıllık ödeniyor. Nasıl ödeyecek bir yıllık kirayı memur arkadaş? TOKİ konutlar yapmalı ya da lojmanlar inşa edilmeli. Bireysel müteahhitlik bitecek yakında. Sistem bizi ona götürüyor. Bayraklı Bölgesinde örneğin 10-20 müteahhit birleşecek ve orası yeniden inşa edecek. Kiraları da firmalar belirlemeye başlayacak. Büyük müteahhitler biz 2024'de iş yapmayacağız diyor. Demiri belli fiyattan alıyor, satarken artış olduğu için fiyatı güncelliyor, sonra niye fahiş fiyat satıyorsun diyorlar, çünkü. Bugün Çeşme'de aylık 15 bin TL'den başlıyor 30 bin TL'lere kadar çıkıyor kiralık evler. Bodrum'a tayin olmuş, bir süredir çalışan memurlar bile sırf kiraların yüksek oluşundan dolayı dilekçe verip başka yerlere tayinlerini istiyor.”