Ekonomide bir ürünün fiyatı maliyet + kar marjı olarak hesaplanır. Kar marjı da ekonomik gerçeklere uygun olarak enflasyon ve ekonomik riskler göz önünde bulundurularak belirlenir. Türkiye’deki enflasyon rakamlarını dikkate aldığımızda olması gereken kar marjı sektörlere göre farklılık göstermekle beraber yüzde 15-20’lleri geçmemelidir.

Bir ürün çok fazla talep gördüğü için kar marjı astronomik rakamlara çıkmamalıdır. Çünkü bir sektörün kar marjındaki anormal artış diğer sektörlere olumsuz olarak yansıyabiliyor.

Şu anda inşaat sektöründe tam olarak böyle bir durum yaşanıyor.

Devletin bir kontrol mekanizması olmadığı için herkes dilediği gibi fiyat belirleyebiliyor. Son 1 yıldır hiçbir müteahhit maliyet hesabı yapamıyor. Maliyet hesabı yapamadığı için yatırım yapamıyor. Yatırım yapacak bir ortam bulamıyor.

Her ne kadar serbest piyasa ekonomisi olsa da devletin ekonomik istikrarı sağlamak amacıyla müdahalede bulunması gerekiyor.

Şu anda ekonomi kimseye güven veremiyor. Bu nasıl bir başıboşluk ki demir fiyatları 1 yılda yüzde 100 1 günde yüzde 10 artış gösterebiliyor. Herkes keyfine göre dilediği oranda zam yapabiliyor. Bu ülkenin Ticaret Bakanlığı var. Bu ülkenin rekabet kurulu var. Bunlar nasıl izin verebiliyor?

Müteahhitler hangi taahhütle iş yapsın? Hangi piyasaya göre fiyat belirlesin? Enflasyonun 7-8 kat üstünde olan inşaat malzemelerindeki fiyat artışları artık müteahhitlerin canını yakıyor.

Taahhüt müteahhitleri kime güvenip iş alsın? İşe başladığı dönem ile işin bittiği dönem arasındaki fiyat farkını kim karşılayacak? Fiyat farkı talep edemiyor. Bu yüzden 2018 krizinde çok sayıda kamu müteahhiti iflas etmedi mi? Eğer önlem alınmazsa bu yıl da birçok müteaahit iflas edebilir.

Faiz oranlarının ortalama 1,60-1,70 seviyesinde olduğu, konut satışlarının dip yaptığı bu dönemde maliyetleri fiyatlara yansıtamayız. Kaldı ki maliyetleri fiyatlara yansıttık. Kim alacak bu konutları? Şehir merkezinde 1 milyon TL’nin altında sıfır konut kalmadı. 1 milyon TL üstünde fiyatla konut alabilecek kaç kişi var? İnşaat maliyetleri ve konut fiyatları 1 yılda iki kat arttı artmasına da hangi vatandaşın geliri iki kat arttı? Konut fiyatları artık çoğu kişi için ulaşılmaz seviyelere geldi.

Türkiye ekonomisinin lokomotifi olan, 250’den fazla sektöre doğrudan veya dolaylı olarak iş potansiyeli sağlayan, 2 milyondan fazla kişiye istihdam kapısı olan inşaat sektörü kan kaybediyor. İnşaat sektöründeki yatırımlar durursa bundan herkes zarar görür.

Bugün yüksek kar marjlarıyla ihracat yapıp iç piyasaya ürün vermeyen, verdiği ürüne de her hafta zam yapan inşaat malzemeleri sanayicileri ve hammadde üreticileri yarın oluşacak kötü piyasada en az inşaat müteahhitleri kadar zarar göreceklerdir.