Götene'nin silüeti, kırmız ahşap konutların akla geldiği klasik İsveç rüyasıyla pek örtüşmüyor. Fakat İsveç'in güneybatısındaki 5 bin nüfuslu söz konusu bu kasaba, emsalsiz gayrimenkul fiyatlarıyla insanları da cezbediyor. Arsaların metrekare fiyatları, bir İsveç kronundan (yaklaşık olarak on cent) daha az. Ortalama 150 metrekare büyüklüğündeki müstakil bir konut inşa etmek için alıcının 15 Euro'dan daha az bir fiyat ödemesi gerekiyor. Bu inanılmaz düşük fiyatlar, onlarca senedir terk edilmiş olan 30 arsa için geçerli. Kasaba, ünlü Vänern Gölü'ne yakın olmasına rağmen kimse buralara senelerce ilgi göstermedi. Deutsche Welle'den Stephanie Höppner imzalı habere göre belediye, kelepir emlak kampanyasıyla alıcıları yeniden kasabaya çekmek ve söz konusu bölgeyi de canlandırmak istiyor. Fakat bunun bir şartı var: Satın alma işlemiyle beraber yeni mal sahibi, iki sene içerisinde üzerine bir konut inşa etmeyi taahhüt ediyor. Son derece düşük fiyatlara rağmen satışlar başlangıçta oldukça yavaştı. Fakat konuyla ilgili Tiktok'ta viral olan bir video ve İngilizce medyada yer alan çok sayıda haber, kampanyanın zamanla büyük ilgi görmesine neden oldu.

GENEL OLARAK ÇOK SINIRLI

Belediye Meclisi, yoğun talep ve soru yağmuruna tutuldu ve belediye Başkanı Johann Mansson, "Avrupa, Asya, özellikle de Hindistan ve Pakistan'ın dışında ABD, Avustralya ve hatta Güney Amerika'dan ilgilenenler var" ifadelerini kullandı. Söz konusu satışlar şimdilik askıya alındı. Kalan araziler, önümüzdeki Ağustos'un başından itibaren açık artırmayla satılacak. İsveç'teki Götene, Avrupa genelinde on senelerdir yaşanan bir eğilimin en bariz örneği. Gençler, kırsal kesimden giderek daha da uzaklaşıyor. Buralarda iş imkânları genel olarak çok sınırlı. Söz konusu bu durum, insanların uzaklaştığı ve altyapının giderek daha da zayıfladığı bir kısır döngüye neden oluyor. Avrupa Birliği (AB) programları, girişimler ve hatta Götene gibi kasabaların münferit pazarlama kampanyaların sayesinde kırsaldaki bu döngünün kısa sürede kırılması hedefleniyor. Konu ile ilgili olarak önemli açıklamalar yapan uzmanlar, kentleşme eğiliminin önümüzdeki senelerde de artarak devam edeceğini öngörüyor. Avrupa Komisyonu'na göre, kentleşme oranı 2050'ye kadar yüzde 83,7'ye yükselecek. Şu anda Avrupa Birliği sınırlarındaki insanların yaklaşık yüzde 74'ü küçük ya da büyük şehirlerde yaşıyor.

YENDEİN CANLANDIRMAK İÇİN…

Benzer bir uygulama da 2008 yılından bu yana İtalya'da var. Taşradaki küçük kasaba ve köylerde satışa çıkarılan terkedilmiş konutların açık artırma bedeli, bir Euro'dan başlıyor. Yaklaşık olarak 50 belediye, terk edilmiş beldelerini yeniden canlandırmak amacıyla "Casa a un Euro" (bir euroluk evler) ismi verilmiş olan bu konuları satışa sunuyor. Fakat Toskana, Sicilya ve Apulia gibi bölgelerdeki bu evlerin ciddi bir tadilata ihtiyacı var. Cammarata kasabasında konutlar uygun fiyata satılıyor ancak alan kişinin tadilat yaptırması gerekli. Konu ile ilgili olarak verilen detaylara göre alıcılar, genel olarak belediye ile bir sözleşme imzalayarak, satın almış oldukları bir konutu belirli bir süre zarfında yenileme yükümlülüğü altına giriyor. Bazı belediyeler ayrıca alıcının mülkte kendisinin yaşamasını ve tatil konutu şeklinde kiraya vermemesini de şart koşuyor. Evler genelde harabe halde olduğundan, yüksek tadilat maliyetleri de söz konusu olabiliyor. Tüm bunlardan gözü korkmayanların, ilan portalları ya da yerel internet sitelerinin yanı sıra kâr amacı gütmeyen bazı girişimler aracılığıyla da bu gayrimenkulleri bulması da mümkün. Konu ile ilgili olarak bir örnek vermek gerekirse, Sicilya'daki Cammarata'nın tarihî merkezini canlandırmak isteyen gençlerin kurmuş olduğu, "Streetto" isimli dernek, bu sivil girişimlerden bir tanesi. İnternet sitelerinde de yazdıkları gibi eski ara sokaklara "yeni hava ve fikirler" getirmek isteyen enerjik insanlar arıyorlar.

KELEPİR EMLAK

1990 yılında Almanya'nın yeniden birleşmesinden bu yana, özellikle orta ve doğu Almanya'daki kırsal kesimler kelimenin tam anlamıyla "insansız" hale gelirken, metropoller hızla büyümeyi sürdürdü. Fakat birkaç senedir söz konusu bu eğilim durma noktasına gelmiş gibi görünüyor. Berlin Nüfus ve Kalkınma Enstitüsü'nün, 2023 yılının Eylül ayında yayınlamış olduğu bir araştırmaya göre, özellikle 30 ila 49 yaş arasındaki insanlar, giderek artış gösteren bir oranda çocuklarıyla beraber kırsal bölgelere geri dönüyor. Özellikle koronavirüs pandemisi ile yaygın hale gelen konuttan çalışma imkânı bu eğilimi daha da körükledi.

UCUZ MÜLKLER

Yine de Almanya'da hâlâ kelepir konutlar bulunabiliyor. İtalya'daki bir euroluk konutların ya da İsveç'teki ucuz mülklerin bir benzeri olmasa da emlak portalı Immoscout verilerine göre, birkaç bin Euro'ya da konut bulunabiliyor. Örnek vermek gerekirse, Saksonya'daki Wurzen'de yarı ahşap bir konut şu anda 6 bin 200 Euro'dan ve yine Saksonya'daki Bobritzsch'te 9 bin 200 Euro'dan açık artırmaya çıkarılıyor. Bazıları da bir Euro'dan bile daha düşük fiyatlı konut ve arsalarla ilgileniyor. Söz konusu bu gayrimenkuller kimseye ait değil. Çoğunun sahibi gönüllü olarak mülkünden vazgeçmiş ve başka ilgilenen kimse de bulunamamış. Rheinland-Pfalz Maliye Bakanlığı'na göre, Almanya'nın batısında yaklaşık 1.200 terk edilmiş mülk bulunuyor. Fakat görünüşte boş olan mülkler de borç batağında olabileceğinden, devralma işlemlerinin büyük bir dikkatle değerlendirilmesi gerekli. Zira üzerinde i