ABD’nin, Donald Trump döneminde Japonya’ya uygulanan çelik tarifelerini kaldırılması Türk çelik sektörüne darbe etkisi yaptı. ABD ile Japonya arasında yapılan gümrük vergilerinin kaldırılması anlaşmasını DÜNYA’ya değerlendiren çelikçiler, bu kararla birlikte ABD’ye yapılan ihracatın yüzde 80 düşebileceğini vurguladılar.

İki ülke arasında yapılan anlaşmaya göre, ABD, Japonya’dan her yıl ithal edilen 1,25 milyon metrik tona kadar çeliğin 1 Nisan itibarıyla ülkeye gümrüksüz girmesine izin verecek. ABD’ye ihracat yapan Türk çelikçileri, bu pazarda Japonya’ya karşı rekabet gücünü kaybetti. Türkiye’nin 2018 yılına kadar ABD’ye yaklaşık 3 milyon ton çelik ihracatı yaptığını belirten Çelik İhracatçılar Birliği (ÇİB) Başkan Yardımcısı ve Çolakoğlu Metalurji Genel Müdürü Uğur Dalbeler, ABD’nin Türk ürünlerine uyguladığı vergilerle bu miktarın 300 bin tonlara kadar düştüğünü söyledi. 2021 yılında miktarda 1,2 milyon tona, değerde ise 1 milyar 230 milyon dolarlık ihracat rakamına ulaştıklarını kaydeden Dalbeler, “Bu kararla ABD pazarında rekabet etmek çok zor olacak. İhracatımız yeniden 300 bin tonlara kadar düşebilir” dedi.

Vergi istedikleri bir tek Türkiye kaldı

Uğur Dalbeler gelişmeleri şöyle değerlendirdi: “Trump yönetimi tarafından 4 yıl önce yürürlüğe girdirilen ve yüzde 25 gümrük vergisi uygulanmasını öngören karar, bugün itibarı ile Japonya’dan ithalatlarında geçerliliğini yitirmiş durumda. ABD tarafı, Japonya haricinde İngiltere ile de müzakere ediyor ve bu görüşmeler de sonuçlanmak üzere. Böylelikle verginin uygulandığı tek ülke 70 yıllık NATO müttefiki olan Türkiye olacak. Geçen sene artış yakaladığımız ABD pazarına artık ihracat imkanımız kalmayacak. Hem ABD hem de AB’de Türk çeliğine karşın böylesine hasmane bir tutum sergileniyor olması çok üzücü. Daha önce müzakerelerden sonuç alınamamıştı. Bu gelişmeler ışığında mutlaka yeni girişimlerde bulunulması gerekir. Diğer yandan hiçbir şekilde uzlaşmaya yanaşmayan AB’ye mütekabiliyet çerçevesinde yaptırım uygulanmalı.”

Gerekçe ulusal güvenlik

ABD, 2018 yılında “ulusal güvenlik” gerekçesiyle ithal çelik ve alüminyuma sırasıyla yüzde 25 ve yüzde 10 gümrük tarifesi uygulama kararı almıştı. Ticaret Bakanlığı verilerine göre, ABD, tarifeler uygulanmaya başlamadan önce 2017’de Japonya’dan yaklaşık 1,7 milyon metrik tok çelik ithal etmişti. Ülkenin Japonya’dan çelik ithalatı 2019’a kadar 1,1 milyon tona düşmüştü. ABD, Ekim 2021’de, AB ile çelik ve alüminyum vergilerindeki anlaşmazlıkta uzlaşmaya varmıştı.

JAPONYA İLE REKABET ŞANSI KALMADI

ABD ve Japonya’nın, Trump dönemi çelik tarifelerinin kaldırılması için anlaşmaya varmasını DÜNYA’YA değerlendiren Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) Genel Sekreteri Veysel Yayan da, “bu uzlaşı Türk çelik sektörünün ihracatını olumsuz etkileyecek” dedi. Türk çelik sektörünün Japonya’ya karşı rekabette geriye düşeceğini belirten Yayan, “Japonya dünyanın 2. en büyük çelik ihracatçısıdır. Her yıl 30 milyon tonun üzerinde çelik ihraç eder. Bu kararla birlikte Türkiye’ye karşı koruma tedbiri uygulanması tümüyle anlamsız hâle gelmiş bulunuyor. Ancak bu kararın korumacılık önlemlerinin esnemesine de yol açabilir. Gelecek günler içinde ABD’nin Türkiye‘ye uyguladığı vergi kotaya çevrilebilir” dedi. Bu kapsamda korumacılık önlemlerinin kaldırılması açısından atılan her adımın önemli olduğunu belirten Yayan şunları söyledi: “Bu kararla birlikte Türkiye’ye karşı da uygulanan vergilerin kaldırılmasına bir zemin hazırlayacağını düşünüyoruz. ABD’nin belli aralıklarla bazı ülkelerle uzlaşı yoluna gittiğini ve bazı esnemeler yaptığını biliyoruz. Türkiye ve ABD başkanlarının her vesileyle iki ülke arasındaki ticareti 100 milyar dolar seviyesine çıkarma yönündeki irade beyanlarının da ABD’nin Türkiye’ye karşı uygulamakta olduğu koruma tedbirlerini esnetme yönünde katkıda bulunacağını öngörüyoruz. Keza AB’nin de bazı dönemlerde kotaların yükseltilmesi yönünde kararlar aldığını ve bu uzlaşının buna yol açabileceğini öngörüyoruz.”