ABD Başkanı Donald Trump'ın çelik ve alüminyum ithalatına gümrük vergisi kararı, Türkiye'den yeni siparişleri yavaşlatırken, iç piyasada hurda sıkıntısı, kur baskısı ve üretimin ağırlıklı dış piyasaya gitmesi fiyatları yükselişine neden oldu. 

2017 yılı başında bu yana yaklaşık yüzde 60 artan demir fiyatları bin 820 liradan 2 bin 920 liraya yükseliş kaydetti.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve TİM Sektörler Konseyi Demir ve Demir Dışı Metaller Sektör Kurulu Başkanı Tahsin Öztiryaki, demir-çelikte fiyatların rekabet edebilir seviyede olduğunu açıkladı. 

ABD Başkanı Donald Trump'ın demir-çelik ürünlerine yönelik vergi kararının kısa dönemde etkisi olacağını ifade eden Öztiryaki, "Ancak Kanada'dan Afrika'ya kadar üreticilerimiz ihracat yapıyor. Dolayısıyla ihracatçılarımız yeni pazarlara yönelerek bu kaybı telafi edebilir. Özellikle inşaat demiri talebinde Türkiye güçlü. Bu dalgalanmayı da atlatırız. Ayrıca sektörümüz bu yılın ilk iki ayı da dahil yüzde 30 büyüme gösterdi. Bu ara da mutlaka kapatılır" değerlendirmesinde bulundu. 

Akkuş Grup Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Akkuş, döviz kurundaki aşırı yükselişin, demir-çelik fiyatlarına da yansıdığını söyledi. İç piyasada demir teslimlerinin bir haftaya düştüğüne işaret eden Akkuş, "Demir tedarikinde herhangi bir sıkıntı yok" dedi. Yurt dışına demir fabrikalarının siparişlerini tamamlamak üzere olduğuna dikkati çeken Akkuş, Trump'ın vergi kararı nedeniyle üreticilerin iç piyasaya yöneleceğini, ancak fiyatlarda yine kura bağlı yükseliş beklendiğini söyledi. Demirde ton fiyatının şu anda 2 bin 920 lira olduğuna işaret eden Akkuş, "Demir fabrikaları dolar ve euro yükselirse fiyat artar diyorlar" ifadelerini kulandı.

ARZ-TALEP DENGESİ GÖZETİLİYOR

MÜSİAD Konya Şubesi Başkan Yardımcısı Hilmi Kağnıcı, dolar bazında demir fiyatlarının son bir yılda yüzde 40'ın üzerinde artış gösterdiğini söyledi. Kağnıcı, şöyle devam etti: "Bunun nedeni nedir? Çin'de üretimin kısılması, Avrupa'da talebin artması. Türkiye'de ise kur ve parite kaynaklı avantajlar nedeniyle ihracatın büyümesi. Tabi fiyat artışlarında hurda fiyatlarındaki yükselişin de etkisi var. Türkiye en büyük hurda alıcılarından biri ve üretim daha çok hurdadan yapılır. Bu da fiyatları etkileyen bir başka nokta. Demir-çelik sektöründe fiyatlar günlük belirlenir. Burada hammadde ve arz- talep dengesiyle fiyat oluşur. Ancak bunun imalat sanayisine yansıması biraz daha geç oluyor. Kısa vadede fiyatlarda bir geri dönüş beklemiyorum."

ABD'DEN MEVCUT SİPARİŞTE İPTAL YOK

İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Rıdvan Mertöz, ABD'de çelik ve alüminyum ithalatına vergi getirilmesinin Türkiye'nin ihracını etkileyeceğini belirterek, "Ancak bu bizim satışlarımızı etkilediği gibi ABD'deki kullanıcıları da etkileyecektir" ifadelerini kullandı. Siparişlerde kendilerine yansıyan bir iptal olmadığını açıklayan Mertöz, "Biz vergiye rağmen satışlarımıza devam ediyoruz. Yeni siparişleri ise önümüzdeki dönemlerde göreceğiz. Alüminyumda şöyle bir rahatlığımız var. ABD'deki alüminyum profil üreticileri, yıllar önce o işleri terk etti. Çin'den bu ürünleri almaya başladılar, şimdi yeniden o tesisleri kurup faaliyete geçirmeleri kolay olmaz. Bizim ihracatımızın yine devam edeceğine inanıyorum. ABD'ye Nisan-Mayısta teslim edilecek siparişlerimiz var. Biz de alüminyum üzerindeki yüzde 10'luk verginin kaldırılmasını isityoruz" dedi.

BETONA YÜZDE 15, ÇİMENTOYA YÜZDE 10 MART ZAMMI

216 Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Bilent Dündar, demir fiyatlarının sürekli yukarı çıktığını ve 2 bin 800 liraları aşan fiyatların inşaat maliyetlerini de yükselttiğini bildirdi. Dündar, "Demir fiyatlarında bir önceki yıla göre ciddi bir artış var, yüzde 10,20 değil, yüzde 50'nin üzerinde artış var" dedi. İnşaatta betona yüzde 15 zam geldiğini ve bunun kendilerine betoncular tarafından tebliğ edildiğini açıklayan Dündar, "Ay sonu itibariyle beton zamlı olacak. Çimentoda da bu ay yüzde 10 artış oldu" dedi. Demir fiyatlarındaki artışta cevher sıkıntısının da etkisi olabileceğini düşündüğünü dile getiren Dündar, öte yandan demir üreticilerinin yurt dışına satış arttığı zaman içerideki fiyatları da artırdıklarını savundu. 20-30 yıllık çelikçilerin fiyatları en çok dış pazarın etkilediğini söylediğini belirten Dündar, son dönemdeki kur artışlarının da fiyatlara yansımasını beklediklerini söyledi. Dündar, "Dolar kurundaki artış nedeniyle demirin ton fiyatı 3 bin liraya doğru gidiyor" ifadelerini kullandı.

İNŞAATÇIYI FAİZ DEĞİL DEMİR BATIRACAK

Bahçeşehir-Beylikdüzü bölgesinde konut projeleri geliştiren Özyurtlar Holding'inYönetim Kurulu Başkanı Tamer Özyurt ise inşaat maliyetlerindeki artışın ciddi boyuta geldiğine dikkat çekti. Özyurt "Neredeyse ikiye katlanan demir maliyetleri, inşaatların yarım kalmasına sebep olacak seviyeye geldi. İnşaatçıyı faiz değil, demir fiyatları batıracak" tepkisini gösterdi. Özellikle demir fiyatlarındaki artışa dikkat çeken Tamer Özyurt "Demir fiyatları 9 ay içinde yüzde 80-90 artmış durumda, betondaki artışın da bu sene yüzde 30-40 olacağını tahmin ediyoruz. Bu maliyetler öyle ya da böyle fiyatlara yansıyacaktır. Piyasanın daralması nedeniyle fiyat artışını çok hissetmedik ama zaman içinde bu fiyatlara yansıyacağı kesin" ifadelerini kullandı. Maliyetlerdeki artışların müteahhit firmaları çok büyük sıkıntıya soktuğunu söyleyen Özyurt, artan maliyetler karşısında tedbir alınmasının önemine dikkat çekti. Çok yakın zamanda bir çok inşaat şirketinin bu maliyetler yüzünden el değiştirme ya da kapanmak zorunda kalabileceğinin altını çizen Özyurt "İnşaatçıyı faiz değil demir fiyatları batıracak" dedi. Sorunları kaynağı ve çözüm önerileri konusunda bilgi veren Tamer Özyurt şunları söyledi: "Bizlerin belini büken demir fiyatlarındaki artışın yurt dışı borsalarından kaynaklandığını biliyoruz. Buna yapacak bir şey yok. Eğer maliyet artışlarına etki edemiyorsak o zaman bir takım tedbirler alınabilir. Örneğin geçici bir süre KDV muafiyeti getirilebilir. Nasıl tapu harçlarında yapıldı şimdi de bu konuda yapılabilir. İnşaat firmaları KDV'den muaf tutulabilir ya da inşaatçıların alacakları vergi iadesinden mahsup edilebilir. Daralmanın üzerine bu maliyet artışı gerçekten sektörü zora sokacak. Şu anda şirketler satış yapmaya odaklandı bu konu geri planda kaldı çok konuşulmuyor ama sorun ciddi boyutlara geldi. Büyük ve güçlü firmaların ayakta kalabileceği ve inşaatların yarım kalabileceği bir döneme girmenin eşiğindeyiz."