Konut ihtiyacının her geçen gün giderek daha da arttığı fakat erişilebilirliğin hızlı bir şekilde azaldığı konut piyasası, mecburen yeniden şekilleniyor. Enflasyon ile konut satış fiyatlarındaki artış ve finansa erişimin kısıtlı olması, bununla beraber artan inşaat maliyetleri konuta erişimin önünde ciddi engel oluşturuyor.

Emsalcom’dan Sinem Yedikardaşlar imzalı habere göre konut ihtiyacı hız kesmeden devam ederken, sosyal hayattaki yaşam tarzımız da değişiyor. Tüm bunlar, yeni projeleri şekillendirecek olan etkenler aslında yer alıyor. Erişilebilirlik, direkt şekilde konut metrekarelerini küçülten bir etken oluşturuyor. Barınma en temel ihtiyaç ve bunu çözmeden yaşayamayacağımıza göre, maliyetleri düşürecek olan şey de konutun alanını küçültmek olacak. Böylelikle bir konutumuz, eskilerin deyimiyle “başımızı sokacak bir yuvamız” olacak. Özellikle büyük kentlerde arsa maliyeti sebebiyle bu küçülme kaçınılmaz.

YAŞAM TARZI KONUT ANLAYIŞINI NASIL ETKİLİYOR?

Bununla beraber yaşam tarzımızdaki değişim de büyük daire ihtiyaçlarını azaltıyor. Büyük kentlere göçler, okumak için büyük şehirlere gelen gençlerin memleketine dönmeyerek iş hayatına aynı şehirde devam etmesi, yalnız yaşamayı tercih edenler derken stüdyo ve 1 oda 1 salon daireleri popüler hâle getiriyor. Bu da yine daire alanlarının küçülmesine yol açan nedenlerden bir tanesi oluyor.

DAİRELER ORTALAMA 103 METREKAREYE DÜŞTÜ

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan yapı ruhsatı istatistiklerine göre söz konusu bu analizin doğru olduğunu, seneler itibarıyla dairelerin küçüldüğünü görüyoruz. 2023 yılı 1. çeyrekte 26 milyon metrekarenin 14 milyonluk kısmı konut iken, 2023 yılı 2. çeyrekte 38,6 milyon metrekarenin 20 milyonluk kısmı konut için verildi.

Açıklanan rakamlara göre 2024 yılı 1. çeyrekte toplamda 36 milyon metrekare alan için izin verilmiş olup, bunun 18,5 milyon metrekarelik kısmı konut olarak belirtilirken, 2024 yılı 2. çeyrekte toplamda 27 milyon metrekare için alınan inşaat alanının da 14,6 milyonu konut için. Buna göre; 2023 yılı 1. çeyrekte daire başı alan ortalama 107 metrekare şeklinde iken, 2. çeyrekte 106 metrekareye düşmüş. 2024 yılı 1. çeyrekte 103 metrekareye düştüğünü anlıyoruz.

TİNY HOUSELAR SÜREKLİ YAŞAM ALANINA DÖNÜŞÜR MÜ? 

Söz konus bu değişimin ve mecburi küçülmenin nereye kadar gider bilinmiyor. Çünkü finansal gerekliliklerin dışında bu konu sosyolojik olarak da incelenmesi gerekli olan; toplumların alışagelmiş seçimlerini de zorlayacak bir durum. Japonya’da kapsül oteller ile hayatımıza giren küçük konutlar, yine Japonya’da 25 metrekarelik kapsül evler ile yaygınlaşmayı sürdürüyor. Özellikle tüm dünyayı etkisi altına alan  pandemi sonrasında yeşile, doğaya olan ihtiyacımızı fark etmemizle, bizde de hızla popüler olan tiny house projeleri sürekli yaşam alanımıza dönüşür mü? Bizim gibi toplumlar için zor olmakla beraber mevcut konutlarımızın  hızlı bir şekilde  küçüleceği aşikâr. Özellikle merkezi konumlarda, iş hayatının yoğun olduğu büyük kentlerde ortak yaşam alanlarını barındıran fakat kendine ait konutun, çok daha kısa süreli kullanıma hizmet eden küçük konutlardan oluşacak projelerin artacağını öngörmek zor olmasa gerek.