GABORAS ve YTÜ Teknopark tarafından oluşturulan İnovasyon ve Bilim Araştırma Grubu (GİBAG) çalışmalarından Gerçekleşen İşlemler İl Parsel İşlem Döngüsü’ne göre; ticarete konu olan gayrimenkullerin el değiştirme hızını ölçen ‘Gayrimenkul Döngü Hızı’ ile ilgili çalışmalardan ilk bulgular elde edildi.

İncelemelere göre; gayrimenkul el değiştirme hızı en yüksek il 18 yılla İstanbul olurken onu, 25 yılla Kocaeli, 26 yılla Kilis takip etti. Gayrimenkulünü en uzun süre kullanan ve döngü hızının en düşük olduğu il 173.5 yıl ile Artvin oldu. Gayrimenkul el değiştirme hızının 100 yıldan uzun olduğu görülen diğer iller arasında ise Gümüşhane, Rize, Kütahya ve Erzurum yer aldı.

18 YILDA BİR İSTANBUL’DAKİ PARSELLERİN TAMAMINDA İŞLEM GERÇEKLEŞİYOR

Covid-19 salgını nedeniyle düşen konut satışlarına kamu banklarının faiz indirimi can suyu oldu ve Haziran ayında 93 bin 704 konut satıldı. Faiz düşüşü tarla, arsa, iş yeri satışlarını da etkiledi. Tüm satışlardan Hazine’ye 1 milyar 966 milyon lira gelir sağlandı. 285 milyon dolarla en çok konut satışı yapılan il ise İstanbul oldu. Zaten İstanbul gayrimenkul el değiştirme sıklığı en yüksek il. GABORAS’ın yaptığı ‘Gayrimenkul Döngü Hızı’ araştırmasının sonuçlarından biri bu.

Türkiye genelinde yaklaşık 200 milyon tapu ve ortalama 2 milyon işlem hacmi incelenerek yapılan araştırmaya göre; illerin menkulleşme potansiyelini en iyi ortaya koyan ve il döngü hızı en yüksek olan şehir 18.39 yıl ile İstanbul oldu. İstanbul’da 18 yılda bir ticarete konu tüm gayrimenkuller işlem döngüsüne konu oluyor. İstanbul’la beraber döngü hızı yüksek olan bir diğer il ise 25 yıl ile ikinci sırada bulunan Kocaeli yer almaktadır. Döngü hızı yüksek diğer illere baktığımızda; Yalova 27 yıl, Gaziantep 27 yıl, İzmir 32 yıl, Adana ve Ankara ise 36 yıl ile yer alıyor.

DÖNGÜ HIZI LİKİDİTASYON SORUNUNU ÇÖZÜYOR

İncelemelerle ilgili açıklamalarda bulunan GABORAS CEO’su Kurtuluş Altun “İstanbul’u büyük bir sanayi alanını bünyesinde barından Kocaeli takip ediyor. Sanayi ile likiditasyon akışı gayrimenkul yatırım iştahını arttırıyor” diye konuşuyor.

İl döngü hızı yüksek olan illerin GSYH içerisinde payının da yüksek olduğunu belirlediklerini söyleyen Altun, şu tespitlerde bulunuyor:

“Döngü hızının düşük olması şehre dışarıdan kaynak girişi olmadığı zaman banka kredilerine yoğunlaşmasına neden oluyor. Bu rakam borçluluk ve takiplere de direkt olarak yansımakta. Döngü hızının yavaşlaması ile konvansiyonel işlemler nedeniyle kayıt dışılıktaki oran da artıyor. Bankacılık sistemi dışında gelişen döngü hızlarının kendi ekosistemini oluşturduğunun altını çizen Altun, “Bu durum illerde yüzde 75-80’e varan kayıt dışılığın bankacılık dışında geliştiğini ve bankacılık sisteminin baskıladığını gözler önüne seriyor. Döngü hızı yüksek olan illerin daha çok bankacılık sistemi ve kayıt içinde oldukları ve bunun gayri safi yurtiçi hasılaya yansıdığı görülmekte” diye konuşuyor.