Gayrimenkul sertifikaları, inşa edilmekte olan gayrimenkul projelerinin belirli bölümlerini temsilen ihraç edilen ve sertifika sahiplerine inşaatın sonunda tamamlanmış bağımsız bölümleri veya bunların satışından elde edilen geliri alma hakkı veren bir sermaye piyasası aracı olarak biliniyor. Sabah Gazetesi Yazarı Dilek Güngör, bugünkü yazısında gayrimenkul sertifikasında ilk ihraç için anlaşmanın sağlandığını belirtti. Güngör, ilk ihracın Mart ayında yapılacağını ifade etti.

Güngör yazısında şu ifadeleri paylaştı: “Geçen yılın sonuydu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) gayrimenkul sertifikası üzerinde çalıştığını yazmıştım. Hatta SPK'nın İstanbul'da 39 ilçe belediye başkanıyla daha sonra da Anadolu'nun diğer illerindeki belediyelerle görüştüğünü, birçok belediyenin de meseleye olumlu yaklaştığını anlatmıştım. Konunun nihayetlenme aşamasına geldiğini de ilk benden duyun istedim.

Evet...

Öğrendiğime göre, ilk ihraç için anlaşma sağlandı. Mart ayında 5 bin konutluk bir proje için gayrimenkul sertifikası ihracının yapılması planlanıyor. Daha sonra da peyderpey başka şirketlerin projeleri için sertifika çıkarılacak. Bu kez SPK ihtiyatlı... Anladığım kadarıyla, başarılı olamayan ihraçlardan dersler alınmış... O nedenle vatandaşın ilgisini çekebilecek, güçlü bir projeyle ilk ihraç yapılacak.

Esasında gayrimenkul sertifikası ihracında iki amaç var. Birincisi, gayrimenkul geliştiricilerine organize piyasalar vasıtasıyla alternatif bir finansman aracı sunmak... İkincisi de gayrimenkul edinmeye yetecek kadar finansal birikimi olmayanlara, konut yatırımlarına ortak olma imkânı vermek...

Peki sertifika sistemi nasıl olacak?

Örneğin, sertifika çıkarılan projeden ev almak istiyorsunuz. Ama birikiminiz o evi almaya yetmiyor. Malum şimdi kredi maliyetleri de pahalı... Bankadan kredi çekseniz aylık taksitleri ödeyemeyecek durumdasınız. Elinizde 1 milyon TL'lik birikiminiz var. Dairenin fiyatı da 4.5 milyon TL. Tasarrufunuzla gayrimenkul sertifikası alımını başlatacaksınız. Daha sonra borsadan sertifika toplamaya devam edeceksiniz. Proje teslimine kadar beğendiğiniz dairenin ilan edilen payını toplamanız mümkün olabilecek. Yatırımcılar menkul kıymeti ikinci elde de alıp satabilecek.

Bu kez yapılacak ihracı ne 1989'la ne 1996'yla ne 2017'yle karıştırmamak gerekir. Biliyorsunuz, konut sertifikasını 1989'da TOKİ çıkarmıştı. İstanbul Halkalı Toplu Konut Sertifikaları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda kote edilmişti. Yüksek ihraç fiyatı, konut edinimi sırasında istenen şerefiye bedeli, 5 yıldan önce konut sahibi olunamaması ve enflasyonun altında getiri gibi nedenlerle beklenen sonuç alınamamıştı. 1996'da Emlak Bankası Ataşehir Konut projesi için sertifika modelini denemişti. Fiyatlar serbest piyasada oluşmayınca o da başarısız olmuştu. 2017'de de TOKİ Makro İnşaat'ın bir projesi için sertifika çıkarmıştı. Sistemin başarılı olmasını sağlayacak altyapı ve kriterler gelişmediği, fiyatlama da çok doğru yapılmadığı için o sertifikada da istenen başarı elde edilememişti.

Bu sefer sistemin kurgusu daha iyi yapılmış... Önümüzdeki dönemde gayrimenkul sertifikasının başat bir finansman aracı olması bekleniyor. Bakarsınız, Kur Korumalı Mevduat'ın (KKM) yerini alır.