Kira geliri elde eden gayrimenkul sahiplerinin, 2022'de elde ettikleri gelirin 9 bin 500 lirayı aşması halinde beyanname vermesi gerekiyor. Nüfus, tapu, banka, sigorta şirketleri gibi kurum ve kuruluşlardan elde edilen bilgilere göre; konutun kirada olup olmadığı rahatlıkla belirlenebiliyor. 

Beyanname vermesi gereken ancak zamanında başvuruda bulunmayan ya da eksik beyan edenler 9 bin 500 liralık istisnayı gelirden düşme hakkı elde edemiyor. Posta Gazetesi'nden Bilal Emin Turan, bugünkü köşesinde kira geliri vergisini kaleme aldı ve detaylarını bir bir açıkladı.  Kira beyanında ‘gerçek gider’ ve ‘götürü gider’ olacak şekilde iki tip beyanname bulunuyor. Bu kapsamda, konut için yapılan harcamalar varsa, konut kredisi ödeniyorsa, evi satın alma tarihinden sonra 5 sene geçmediyse gerçek gider yöntemi seçilirse, vergi çıkmayabiliyor.  Kira gelirinde, götürü gider yönteminin seçilmesi durumunda ise hiçbir masraf yapılmasa bile kira gelirinden istisna tutarı olan 9 bin 500 TL çıkıldıktan sonra, kalan meblağ üzerinden direkt yüzde 15 indirim uygulanarak vergi hesaplanıyor.  Bilal Emin Turan, konut için değil de kendisi ve ailesi için harcama yapanların vergiyi nasıl düşürebileceğini de açıkladı. Kira geliri vergisi kapsamında beyanname verilmesi için ‘hazirbeyan.gib.gov.tr’ internet adresine girildiğinde beyannameler genelde hazır bulunuyor. Ancak, ilk defa beyanname verenlerin her bilgiyi kendisi doldurması gerekiyor.  Beyanname ekranında ‘istisna’, ‘gider’ gibi bölümlere yazılan her bir tutar ile kira geliri düşürülebiliyor. Bunlar arasında özellikle eğitim ve sağlık harcaması ön plana çıkıyor. Bu çerçevede, yapılan harcamalar, beyan edilen gelirin yüzde 10’unu geçmemesi koşuluyla, senelik beyanname ile bildirilecek gelirlerden düşülebiliyor. Gayrimenkul sahibinin kendisi, eşi ve çocuklarının eğitim, sağlık harcamaları indirim konusu olabiliyor. Bu çerçevede, çocukların 18 yaşını geçmemesi ya da okuması halinde de 25 yaşını tamamlamaması koşulu aranıyor. Söz konusu sağlık ve eğitim harcamalarının Türkiye’de gerçekleştirilmesi ve belgelendirilmiş olması da gerekiyor. Kira geliri vergisinde, kitap ve kırtasiye masrafları, servis (ulaşım) ücretleri, okul kıyafeti ve ayakkabı masrafları, özel yurt masraflarının indirim konusu yapılabildiğine dikkat çeken Bilal Emin Turan, yazısında "Okul yemek parası ve vakıf üniversitelerine ödenen eğitim harcamaları ise indirim olarak dikkate alınamıyor. Harcama belgeleri beyanname verirken eklenmiyor fakat faturanın alındığı işletme unvanı, vergi ve fatura numarası ilgili satırlara kaydediliyor" açıklamasında bulunarak, bu harcamalarla ilgili belgelerin 5 sene saklanması gerektiğini de belirtti. Kira vergisi mükellefinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortalarına ödenen primlerin yüzde 50’si ile ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primlerinin yüzde 100’ü matrah tespiti kapsamında yani indirimde göz önüne alınıyor. 

KİRA GELİRİ ÖRNEK HESAPLAMA 

Gayrimenkul sahibi senelik 120 bin TL kira geliri elde etmiş ve götürü gider yöntemini seçmiş olduğunda, önce 9 bin 500 TL'lik istisna tutarı düşülüyor. Kalan 110 bin 500 liranın yüzde 15’i (16 bin 575 lira) götürü gider kuralı kapsamında düşülüyor ve bu şekilde istisna ve gider düşülmüş kira geliri 93 bin 925 TL oluyor.  Bu kişinin eğitim, sağlık masrafları varsa 93 bin 925 TL'nin yüzde 10’unu yani 9 bin 393 TL'yi geçmeyecek şekilde indirim yapma hakkı var. Buna ek olarak, sağlık sigortası da varsa bu da en çok 14 bin 89 TL yani 93 bin 925 TL'nin yüzde 15'lik kısmıyla sınırlı oluyor.  Sonuç itibarıyla bu indirimleri düşen gayrimenkul sahibinin vergisi 12 bin 520 TL oluyor. Eğer bu harcamaların hiçbiri düşülmemiş olsaydı, konut sahibi 18 bin 860 TL vergi ödemesi gerekiyordu.  Kira geliri vergisi kapsamında son ödeme tarihi 31 Mart 2023 olarak belirlendi.