Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan Kentsel Dönüşüm Eylem Planı, Eylül ayının ilk haftası açıklanacak. Yeni planda afet risklerinin bertaraf edilmesi, çevresel, tarihi ve kültürel değerlerin korunması, yatay mimarinin esas alınması, engelli dostu şehirler kurulması temel hedefler arasında yer alacak. 

Yeni Şafak Gazetesi'nden Kenan Biter'in haberibe göre, mevcut yapıların durumuna bakıldığında ülke genelinde nüfusun 3'te 1'i depreme dayanıklı yapılarda oturuyor. Kentsel dönüşüm kapsamında 53 ilde 250'ye yakın alan riskli ilan edild. Ayrıca 41 ilde yeni yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere belirlenen rezerv yapı alanlarında çalışmalara başlandı.

Şubat ayında açıklanan strateji belgesine göre her yıl 300 bin konutun dönüştürülmesi ve dönüşümün 20 yılda tamamlanması planlanıyor. Hedef süre sonunda yenilenen yapı sayısının ise toplamda 6,7 milyon adedi bulması planlanıyor.

HER ŞEHRE AYRI DÖNÜŞÜM PLANI

Yeni kentsel dönüşüm uygulamalarında il bazında hazırlanan dönüşüm stratejileri uygulanacak. Her şehrin kendisine ait bir kentsel dönüşüm planı olacak. Mevcut yerel yapılar bu plan doğrultusunda dönüşüm projelerini başlatacak. Söz konusu planlar şehrin geçmişi, yapısı ve kültürüne göre değişkenlik gösterecek. 

7-8 KATI GEÇMEYECEK

Dönüşüm alanları ilan edilmeden önce vatandaşlardan talep toplanacak. Dönüşüme girecek bölgelerdeki riskli yapılar öncelikle yerinde dönüşüm ilkesi benimsenerek bulundukları alanlarda yenilenecek. Mevcut sosyal yapıların kent dokusuyla uyumlu ve alan bazlı olarak yürütülmesine de ayrıca özen gösterilecek. Projeler kapsamında çok katlı binalara izin verilmeyecek. Binaların uzunlukları 7-8 katı geçmeyerek yatay mimari konseptinde inşa edilecek.

ÇOK ÖLÇÜTLÜ DEĞERLENDİRME SİSTEMİ GELİYOR

2019-2023 yılları arasında uygulamaya alınacak plan kapsamında afet riskli alanların tespiti ve ilanına ilişkin kriterler de net bir şekilde geliştirilecek. Riskli yapıların bulunduğu yüksek öncelikli alanlar çok ölçütlü değerlendirme sistemiyle önceliklendirilerek dönüşüm süreçleri başlatılacak.

Kentsel dönüşüm uygulamalarında yerleşim alanı bazında önceliklendirme için çok ölçütlü değerlendirme modeli, can ve mal kaybına neden olma açısından afet riskleri, tehlikesi, etkilediği nüfusun büyüklüğü, mali ve finansal gereksinim gibi faktörlerın esas alındığı puanlama sistemi çerçevesinde geliştirilecek.

FAY HATTINA YAKIN YERLERE ÖNCELİK

Yeni kentsel dönüşüm uygulamaları kapsamında İstanbul’da fay hattına yakın olan alanlar tespit edilerek bu bölgelere öncelik verilecek. Afet risklerinin planlama aşamasında gözetilmesine yönelik imar planlaması kriterleri geliştirilecek ve afet tehlike ve risklerine uygun imar planlaması yapılması sağlanacak.

81 İLDE TARİHİ DÖNÜŞÜM

Kentsel dönüşüm uygulamalarında tarihi kent merkezi alanlarının yenilenmesinin yaygınlaştırılması için yerel yönetimlerle paylaşımlı bir finansman modeli oluşturulması sağlanacak. 81 ilde tarihi kent merkezleri kent kimliğini ön plana çıkaracak şekilde dönüştürülecek.

TEMİNAT VE TAMAMLAMA SİGORTASI

Hiçbir konut yarım kalmaması için kentsel dönüşüme dahil olacak müteahhitlere kriter gelecek. Vatandaşların haklarını güvence altına almak için yatırımcılardan yapım bedelinin yüzde 10'u kadar teminat alınacak ya da tamamlama sigortası istenecek.

HAZİNE'YE AİT SANAYİ PARSELLERİ SATILACAK

Kentsel dönüşüm projelerinde dönüşüm alanlarının altyapılarının oluşturulması, idari ve çevresel düzenlemeler ve kira yardımları ile hak sahiplerinin mali ihtiyaçlarının karşılanması için yeni finansman modelleri geliştirilecek. Böylelikle kentsel dönüşüm uygulamalarına kaynak sağlanmasına yönelik, hazineye ait sanayi parselleri küçük sanayi kooperatiflerine satılacak.

EMLAK BANK ÜZERİNDEN DESTEK

Tüm yerel yönetimler, kentsel dönüşüm uygulamaları için düşük faizli kredi kullanabilecek. Mart ayında 16 yıl aradan sonra yeniden faaliyete açılan Emlak Katılım Bankası üzerinden kentsel dönüşüm kredisi ve faiz desteği de sağlanacak.

TOPLAMA ALANLARININ SAYISI ARTTIRILACAK

İstanbul genelinde kentsel dönüşüm uygulamaları ve imara yeni açılacak alanların planlaması yapılırken nüfus yoğunluğu dikkate alınarak afet ve acil durum toplanma alanları oluşturulacak ve bu alanlara yönelik hiç bir şekilde yapılaşma izni verilmeyecek.

İNŞAATLAR İÇİN YERLİ ÜRÜN DESTEĞİ

Kentsel dönüşüm çalışmalarının yerli ve yenilikçi malzemelerin üretilmesini destekleyecek şekilde yapılması sağlanacak. Kentsel dönüşümün yerli ve yenilikçi üretimi destekleyecek şekilde uygulanmasına yönelik usul ve esaslar belirlenerek mevzuat bu yönde geliştirilecek.

YÜZDE 50 İÇİN ADIM ATILACAK

Türkiye'de, konutların yüzde 52'si Zorunlu Deprem Sigortası kapsamında bulunuyor. Sigortasız yaklaşık 10 milyon konut için de yeni dönemde bir takım adımlar atılacak. Doğal afet sigortası bütün afet türlerini kapsayacak şekilde genişletilerek yaygınlaştırılacak. Zorunlu deprem sigortası beyanı ve ödemesinin etkin bir şekilde takibi sağlanarak geri kalan yüzde 50'lik kesmin de sisteme dahil olması sağlanacak.