Hazır betonun ülkemizde ilk olarak 1970’li yıllarda kullanılmaya başlansa da 1990’lı yıllarda yaygınlaştığını belirten Mendeş Grup Beton Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Mendeş, “Hazır betonun sektörde kullanımı ve üretim miktarları sürekli artmış ve Türkiye Avrupa’nın en yüksek üretim yapan ülkesi haline gelmiştir. Ülkemizde binaların yüzde 95’i betonarmedir. Ayrıca nüfusun yüzde 70’i deprem riski yüksek bölge olan bölgelerde yaşamaktadır. Bu durum beton talebinin canlı kalmasını sağlamıştır. Ancak inşaat sektöründe son yıllarda yaşanan iflas, konkordato, vadelerin uzaması, talebin öngörülemez olması, hammadde fiyatlarının artışı, yüksek rekabet, yatırım kalemlerinin döviz kuruna bağlı olması ve benzeri bir çok neden üreticileri küçülmeye, risk almamaya veya günü kurtarmaya yönelik planlar yapmak zorunda bırakmıştır”

Sürece hız ve kalite katacak öneriler

Hazır betonun 2 saat gibi kısa sürede taşınması gereken hassas ve kritik bir yapı malzemesi olduğuna dikkat çeken Mendeş, “Yasak saatler, istiap haddi, imar durumları, mesafe gibi sorunlardan olumsuz etkilendiklerini söyledi. Üretici ile son tüketici arasındaki sürecin daha verimli çalışması için, yapı denetim şirketi yetkililerinin kalıp, donatı ve diğer teçhizat tutanaklarını hızlıca onaylayıp, laboratuvar ve üreticiyi bilgilendirmeli. Betonda üretimden ziyade önemli olan betonun doğru dökülmesi ve bakımı yani kürüdür. Maalesef Türkiye’nin hiçbir bölgesinde bu yeterince doğru uygulanmadı. Sebebi, yapı denetim kuruluşlarının hep imalat denetim odaklı çalışmasıdır.” dedi.

105 milyon metreküp üretim, 4.5 milyar dolar ciro

Hazır beton sektöründe talepteki daralmalara rağmen yatırımların devam ettiğini, üretim kapasitelerinin arttığını ancak kapasite kullanımlarının düştüğünü belirten Mendeş, “Enerji krizi ile paralel Rusya-Ukrayna arasındaki savaşın dünya üzerindeki etkileri, doların ve hammadde özellikle çimentodaki durdurulamayan artış nedeniyle zaten 2022 yılının ikinci yarısından süregelen durağanlık 2023 yılına da yansıdı. İş hacminde ciddi anlamda bir düşüşe sebep oldu. Yapı yaklaşık maliyetlerindeki yüzde 200’lük artış da bu düşüşü destekledi” dedi.

Hazır betonun Türkiye ekonomisindeki önemine de değinen Mendeş sözlerini şu şekilde sürdürdü:

“Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) verilerine göre on yıl süre içinde kentsel dönüşüm için 300 milyon metreküp yani yıllık 30 milyon metreküp ekstra ihtiyaç doğacaktır. 18 Mart 2023’te düzenlenen beton 2023 hazır beton kongresinde başta Ukrayna olmak üzere Suriye, Irak gibi ülkelerin yeniden inşası için sektör görüşmelere başladı. Hazır beton sektörün 4,5 milyar dolar ciro ve 50.000 çalışanı ile yıllık 105 milyon metreküpü bulan üretimi ile yurt ekonomisi bakımından önemli bir yere sahiptir. Her türlü olumsuzluklara rağmen sektör büyümeye devam etmiştir ve her yıl yüzde 5 ile yüzde 15 arası büyüme göstermiştir.”

Nitelikli personel yetişmiyor

Sektörde nitelikli personel ihtiyacının her geçen gün arttığına dikkat çeken Mendeş, “Hazır beton sektörünün bütün birimlerinde nitelikli personel eksikliği var. Nitelik sahibi olanlar yurtdışında istihdam edilmek istiyor. Milyonlarca liralık yatırımla araç ekipman satın alıyoruz ama betonu dökecek nitelikli eleman bulamıyoruz. Çok iyi çalışma şartları sunmamıza rağmen yetiştirmek için bile eleman bulamıyoruz” diyerek sektördeki en büyük sıkıntıyı dile getirdi.