Sektör temsilcilerinin verdiği bilgiye göre, sektörde nakit sıkışıklığı nedeniyle müteahhitler arasında aldıkları malzeme karşılığında daire vererek tahsilat sistemini yürütme eğilimi yüksek, sektörde bu durum barter olarak tanımlanıyor.

Sektörde ödeme yöntemi olarak barter kullanımının da yüzde 10'a ulaştığına dikkat çeken Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (İMSAD) Başkanı Ferdi Erdoğan, bu oranın yüzde 15'e yaklaşması durumunda sanayide ciddi sorunlar yaşanabileceğini söyledi.

Yurtiçi siparişlerde gerileme, maliyet ve enflasyon artışının fiyatlara yansıtılamaması, düşen kârlılıklar ve nakit sıkışıklığının ikinci çeyreğin ardından üçüncü çeyrekte de sektör için baskı oluşturacağını ifade eden Erdoğan; buna karşın açıklanan "100 günlük icraat programı"nın hayata geçirilmesiyle, dördüncü çeyrekte sektörde ivmelenme beklediklerini kaydetti.

Sektördeki nakit akışı sorununda, müteahhitlerin büyük kısmının kamudan alacağını tahsil edememesinin de etkili olduğunu ifade eden Erdoğan; kamunun bunları nasıl ödeyeceğine ilişkin bir plan sunması durumunda sektörün rahatlayabileceğini belirtti.

İhracat tarafının yarattığı nakit akşının ise sektöre biraz nefes aldırdığını belirten Erdoğan, ödeme garantisi nedeniyle sektörde iç pazarı tamamen bırakıp yurtdışına yönelen firmalar olduğunu; bu yıl sektör ihracatının 18-19 milyar dolara yükselmesini öngördüklerini söyledi.

Türkiye ekonomisinin lokomotifi inşaat sektörü 2017'de yüzde 8.9 büyüyerek 146 milyar dolara ulaşırken; inşaat malzemeleri sanayisinin toplam inşaat sektörü içindeki payı yüzde 65 oldu.

İMSAD verilerine göre, 2017 sonu itibarıyla Türkiye inşaat malzemesi söktörü 95 milyar dolar iç pazar, 17.3 milyar dolar ihracat olmak üzere toplam 112.3 milyar dolarlık büyüklüğe sahip. Türkiye'nin toplam ihracatında 11 paya sahip olan sektör, 1.5 milyon kişiye de istihdam sağlıyor.

Reuters ile yaptığı söyleşide Erdoğan, sektör görünümündeki bozulmada birden fazla unsurun etkili olduğunu belirterek, "Öncelikle, ikinci çeyrekte inşaat malzemesi sanayacilerin yurtiçinden aldıkları siparişlerde gerileme yaşandı. İkinci olarak maliyetlerde ve enflasyonda yaşanan sıçrama fiyatlamayı zorlaştırdı ve karlılıkları olumsuz etkiledi" dedi ve ekledi:

"Üçüncü unsur ise ödeme ve tahsilatlarda yaşanan sıkıntıların artması ve barter eğiliminin güçlenmesi oldu. Son olarak uzayan satış vadeleri ve yükselen aylık faizler de nakit akışlarını bozdu."

100 GÜNLÜK PROGRAM SON ÇEYREKTE SEKTÖRE İVME GETİREBİLİR

Ekonomide makroekonomik dengelerin iyileştirilmesi ve mali göstergelerde yeniden istikrar sağlanması için sıkılaştırıcı maliye ve para politikalarına ihtiyaç duyulduğuna işaret eden Erdoğan, buna bağlı uygulanacak sıkılaştırma politikalarının derecesine göre ise önümüzdeki aylarda inşaat sektörü faaliyetlerinde bir yavaşlama riski bulunduğuna da dikkat çekti.

Bununla birlikte, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan "100 günlük icraat programı"nın ardından önümüzdeki döneme ilişkin beklentilerinde daha iyimser olduklarını ifade eden İMSAD Başkanı Erdoğan, sektör için üçüncü çeyreğin ilk çeyrek kadar iyi olmasa da ikinci çeyrekten daha iyi olmasını; son çeyrekte de bir ivmelenme beklediğini söyledi.

İMSAD Başkanı Erdoğan, "Cumhurbaşkanı tarafından açıklanan 'Cumhurbaşkanlığı 100 Günlük İcraat Programı' 2018'in ikinci yarısı için piyasalarda pozitif hava oluşturdu. Hızla uygulamaya geçecek olan kararların özellikle son çeyrekte sektöre önemli ölçüde ivme kazandırması bekleniyor" dedi.

Açıklanan programda, kentsel dönüşüm, dar gelirliler için konut yapımı ve çeşitli yapım ihalelerinin yanı sıra Emlak Bankası'nın tekrar faaliyete geçmesi gibi maddeler bulunuyor.

ŞU ANDA TEMEL SORUN KARLILIK DEĞİL, NAKİT AKIŞINDAKİ SIKINTI

Maliyetlerde son bir yılda yüzde 30 civarı artış yaşandığnı belirten Erdoğan; bu artışın fiyatlara yansıtılamadığını, bunun da kârlılıkları baskıladığını söyledi. Bununla birlikte sektörde şu andaki temel sorunun karlılık değil, nakit akışında yaşanan sıkıntı olduğunu ifade eden Erdoğan, "İnsanlar kârsızlıktan dolayı batmaz, nakit akışından dolayı batar. Nakit akışının kesilmeden dönmesi gerekiyor... Yenileme pazarından da kaynak akışı durunca, herşey müteahhitlerden alınan tahsilatlara kalıyor" dedi ve ekledi:

"Müteahhitlerin büyük bir kısmı da kamudan alacaklarını tahsil edemiyor. Hakedişlerin ödenmesi gerekiyor. Kamunun öncelikle bunu nasıl ödeyeceğini bir planla sunması gerekiyor."

İMSAD tarafından açıklanan ve sektördeki tahsilat durumunu gösteren tahsilat endeksinin uzun bir süredir düşüş trendinde olduğunu ve 100 puan'ın baz alındığı endeksin şu anda 50 baz puanın altında seyrettiğini belirterek şöyle konuştu:

"Tahsilat sorunu yüksek. Genelde sanayici malzemesini 90 gün vadeyle satmak ister. Ama vade 120-150 hatta 180 günlere doğru tırmandı, yani 2 katına çıktı" dedi ve ekledi: