İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) kentteki yapı stokunun tespiti ve kentsel dönüşüm için ücretsiz başlattığı hızlı tarama testlerinde bugüne kadar yüksek riskli ve çok riskli bin 556 bina tespit edildi. Olduğu yerde çökme tehlikesi taşıyan 178 bina yıkılarak kent dönüşüm sürecine girdi. 96 binada resmi süreç başlatıldı. İBB geri kalan 1443 bina için de sahipleri ile ilçe belediyelerini bilgilendirdi. Küçükçekmece İlçesi Kartaltepe Mahallesi Geçit Sokak’ta durduğu yerde çöken bina, kentteki yapı stokunu bir kez daha gündeme getirdi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), özellikle 1999 öncesi yapılarla ilgili tespit yapmak ve kentsel dönüşümü hızlandırmak için 2020 yılında Hızlı Tarama Yöntemleriyle Bina İncelemesi Projesi başlattı. Proje ile adreslere gidilerek analizler yapılmaya ve sonuçları konut sakinleriyle paylaşılmaya başlandı.

TOPLAM 35 BİN YAPI İNCELENDİ

İBB'den yapılan açıklamaya göre, İBB’nin hızlı tarama testini yaptırmak için 160 bin talep alındı. Aralıksız çalışan ekipler, bugüne kadar 35 bin yapıda analiz yaptı. Analiz yapılan konutlar dayanıklılığına göre A,B (düşük risk), C (orta risk), D (yüksek risk) ve E (çok yüksek risk) kategorilerinde sınıflandırıldı. Bina incelemesi sonuçlarında analizi yapılan konutların yüzde 50’si D ve E kategorisinde, yani riskli yapı olarak yer aldı. Analiz sonuçlarına göre bin 556 bina ise A,B (düşük risk, C (orta risk, D (yüksek risk) ve E (çok yüksek risk) kategorisinde dahi yer alamadı. Kendi yükünü dahi taşıyamayacak durumdaki bin 556 yapıdan bugüne kadar 178 binanın yıkımı gerçekleştirildi. Ayrıca 96 binada resmi işlem başlatıldı. Bin 443 bina için de mülk sahipleri ve ilçe belediyeleri bilgilendirildi. İşlem başlayan bu binalar da yıkıldığında 2 bin 907 bağımsız birim yıkılmış olacak. Bu kapsamda 10 bini aşkın kişinin riskli binalardan tahliye süreci gerçekleşmiş olacak. İBB, bu binaların hem mülk sahiplerine hem de kiracılarına İBB Meclisi’nin kararı ile aylık 7 bin TL kira desteğinde bulunuyor.

200 BİN YAPI ÇOK RİSKLİ

İstanbul’da yaklaşık 1,2 milyon yapı bulunduğunu kaydeden İBB Genel Sekreter Yardımcısı Gürkan Akgün, bu yapıların 800 bininin 2000 yılı öncesine ait olduğunu belirtti. Hasar tahmin tespitine göre olası bir depremde yaklaşık 200 bin civarında yapının kullanılamaz hale geleceğini öngördüklerini aktaran Akgün, “Bu binalarda 1,3 milyon hane bulunuyor. Deprem riski binalar özellikle Marmara kıyısındaki batı ilçelerinde yoğunlaşıyor” dedi. Dönüşümle ilgili daha çok insanı bilgi sahibi yapmak istediklerini belirten KİPTAŞ genel Müdürü Ali Kurt ise “Küçükçekmece’de çöken yapı hızlı tarama testine başvurmuş olsa, İBB veya bir müteahhitle anlaşıp yapısını yenileme sürecine girse bakanlığın verdiği kira yardımına ekstradan 7 bin TL lira kira yardımı alacaktı. Binası da yenilenmiş olacak ve bu felaket yaşanmayacaktı. Vatandaşımız bunu bilmiyor” dedi. İBB iştirakleri KİPTAŞ, İstanbul İmar A.Ş. ve BİMTAŞ'ın paydaşı olduğu İstanbul Yenileniyor platformuna gelen başvurularla ilgili verileri paylaşan Kurt, “Bugüne kadar toplam 32 bin 780 adet başvuru geldi. Bu başvurular; 39 ilçe, 531 mahalle ve 481 bin 134 bağımsız birimde (437 bin 112 konut, 44 bin 22 ticari birim) yaklaşık 1 milyon 748 bin 448 kişiyi kapsıyor. Uzlaşma sürecinde olan bin 13 başvuru var. Bunlar 34 ilçe ve 175 mahallede 25 bin 606 bağımsız birimde (24 bin 99 konut, bin 507 ticari birim) 96 bin 396 kişiyi kapsıyor” diye konuştu.