İzmir’i Sevenler Platformu (İZSEV) tarafından Ege İhracatçı Birlikleri Konferans Salonu’nda düzenlenen Planlı Şehircilik Kentsel Tasarım ve Yenileme Çalıştayı sektör temsilcilerinin yanı sıra kentin kanaat önderlerini de bir araya getirdi.  Çalıştayın ilk oturumunun moderatörlüğünü BATÜDER Yönetim Kurulu Başkanı Akın Kazançoğlu’nun yaptığı konferansa İzmir Kent Konseyi Başkanı Çağrı Gruşçu, Narlıdere Belediye Başkanı Abdül Batur ve Karşıyaka Belediyesi eski başkanı Cevat Durak katıldı. Kentsel yenileme kavramı ile merkezi yönetim ve yerel yönetim ilişkilerinin ele alındığı ilk oturumda konuşmacılar çarpıcı açıklamalarda bulundu.

“BELEDİYE BAŞKANLARI TEKNİK OLMALIDIR”

Panelin moderatörlüğünü yapan BATÜDER Yönetim Kurulu Başkanı ve İZTO Meclis Üyesi İnşaat Yüksek Mühendisi Akın Kazançoğlu, belediye başkanlarının teknik olması gerektiğini ifade ederek aynı zamanda belediyelerin kentin meslek odalarıyla diyalogların olmasının kentin aynı zamanda gelişmesinin önünü açtığını söyledi. Kazançoğlu, kentsel dönüşüm konusunda Avrupa şehirlerinden de örnekler verirken belediyecilerin bu konuda yetenekli kadrolar oluşturması gerektiğini vurguladı. 

GRUŞÇU: TOKİ MODELİNDEN VAZGEÇİLMELİ

Çalıştayda konuşan İzmir Kent Konseyi Başkanı Çağrı Gruşçu, kentsel dönüşümün bina yıkıp yenisini yapmak anlamına gelmediğini ifade ederek, kentsel yenileme ve tasarım kavramlarının önemli olduğunu belirtti. Gruşçu, şehircilik alanında gelişmiş birçok kentin 1980’li yıllarda toplu konut modeliyle dönüşümü uyguladığını ancak bu modelin çöktüğünü ifade ederek “Bugün bu modeli Türkiye uyguluyor. Ancak toplu konut ile dönüşüm hem kentin fiziki ortamına hem de insanların sosyal yaşantısına zarar veriyor. Almanya 80’lerin başında bunu denedi ve bir çöküntü alanı oluştu. Bu çok eskide kalmış modelden bir an önce vazgeçilmesi gerekiyor.” şeklinde konuştu.

Kentsel dönüşümde çöküntü alanlarının ayağa kaldırılabilmesi için yerinde dönüşümün uygulanması gerektiğini vurgulayan Gruşçu, “Yerel yönetimlere çok önemli görevler düşüyor. Halka yakınlık ve yerindenlik ilkesi gereği merkezi vesayetin ortadan kaldırılması ve kentsel dönüşümde yetkilerin yerel yönetimlere devredilmesi gerekiyor. Demokratik katılımla yerinde dönüşüm modelinin uygulanabilmesi için merkezi idarenin yerel yönetimler üzerindeki ağırlığı hafifletilmelidir.” diye konuştu.

“AVRUPA PEYZAJ SÖZLEŞMESİ UYGULANMALI” 

Kentsel dönüşüm ve tasarımla yenilemede Türkiye’nin uluslararası sözleşmelere de uygun davranması gerektiğini belirten Gruşçu, merkezi yönetime öneride bulunurken Floransa Sözleşmesi’ne dikkat çekti. Gruşçu, “Türkiye’de Toplu Konut İdaresi Başkanlığı oluşturuldu. Peki ne oldu? Yerinden yurdundan edilen insanlar daha kötü şartlarda yaşamak zorunda kaldılar. Bugün ise TOKİ, hem finansal hem de idari anlamda bir imparatorluk haline geldi. Bu yaklaşım doğru değil ve bu anlayış artık köhneleşmiştir. Eğer örnek bir kentsel dönüşüm ve yenileme modeli uygulamak istiyorsak Türkiye olarak 2000 yılında imzaladığımız ve 2004 yılında kanunla yürürlüğe giren Avrupa Peyzaj Sözleşmesi’ni dikkate almalıyız. Uluslararası sözleşmelerin uygulanması esastır. Bakınız, İspanya’nın Barcelona şehri bu sözleşmeye uygun bir yenileme ve tasarım gerçekleştirdi ve başarılı oldu. Peki, Türkiye neden bu sözleşmenin uygulanmasına ölçüt getirmiyor? Bu sözleşme, sosyal ihtiyaçlar, ekonomik faaliyetler ve çevre arasında dengeli ve uyumlu bir ilişkiye dayanan sürdürülebilir kalkınmayı; kültürel, ekolojik ve sosyal alanlarda, önemli bir kamu yararı rolü ile yerel kültürlerin biçimlenmesini hedefliyor. İşte bizde böyle bir kentsel dönüşüm ve tasarımdan yana olmalıyız.” diye konuştu.

BATUR: VATANDAŞIN AYAĞINA HEP GİTTİM

Çalıştayda konuşan Narlıdere Belediye Başkanı Abdül Batur ise, Narlıdere’de bugüne kadar gerçekleştirdikleri kentsel dönüşüm uygulamalarından bahsetti.  Yaptıkları çalışmaların vatandaşların yaşadıkları mahallelerden gitmesini değil orada kalmasını sağlamak üzerine kurulu olduğunu dile getiren Batur, “Narlıdere’yi nasıl çekici hale getirebiliriz diye uzun süre düşündük. Kentin içinde çürük diş gibi kalmış, gecekondudan daha berbat görüntüler vardı. Biz de vatandaşların sosyal donatılarını yükseltmek için neler yapabiliriz diye arkadaşlarımızla çalışmalar yaptık. Narlıdere’de bu çalışmaları yaparken, o mahallede yaşayan insanların yine o mahallede kalmasını sağlamak istedik. Bunu da başardık. Başarıyoruz. Daha yaşanılabilir bir Narlıdere için sürekli çalışıyoruz. Vatandaşa güven vermeniz gerekiyor. Kentsel dönüşüm belediye başkanları için de risktir. Başarılı olmadığınızda sıkıntı olur. Ama biz projelerimizde başarılı olduk. Burada en önemli şey kararlılıktır. Bu süreçte hiç kimse benim makam odama gelmedi aksine ben vatandaşın ayağına gittim, kahvelerde toplandık ve uzlaştık.” diye konuştu.

DURAK: KARŞIYAKA DERTLİ BİR BÖLGE

Panelin bir diğer katılımcısı geçmiş dönem Karşıyaka Belediye Başkanı Cevat Durak ise Karşıyaka’nın sadece Karşıyaka’dan ibaret olmadığını dile getirdi. Büyükşehir belediyesine opera salonu için arazi verdiklerini aradan 10 sene geçmesine rağmen hala daha bu opera salonunun yapılmadığını belirten Durak, bu süreçte kendisinin bir mahalle arasında opera salonu yaptığını söyledi. Durak, “İlk kentsel dönüşümleri yapan belediyeleriz. İlk gittiğimizde insanlar sopa ve taşlarla bize saldırırdı. Şu anda kentsel dönüşüm adı altında binayı yıkıp yerine yeni bir bina yapılıyor. Bu sadece binayı yeniler kenti yenileyecek bir katkısı olmuyor. Kentsel dönüşüm bu değildir.” diye konuştu. Belediyeciliğin teknik olduğunu vurgulayan Durak “Kazançoğlu’nun söylediği gibi belediyeciliğin teknik insanlara emanet edilmesi gerekir. Belediyeciliğin yüzde 70’i tekniktir. Bunu başarırsanız gerçekten belediyecilik yaparsınız. Söz verdiğim her projeyi çok hızlı bir şekilde yaptım.” ifadelerini kullandı.

Çalıştayın sonunda katılımcılara İZSEV adına Sancar Maruflu tarafından teşekkür plaketleri takdim edilirken şehircilik alanındaki katkılarından ötürü Orhan Erdil, Güngör Kaftancı, Abdül Batur ve Cevat Durak’a ödülleri verildi.