Kamu bankaları konut kredi faiz oranlarında indirim yaptı. Fakat bu durum bir yandan oluşacak talebin ardından ev fiyatlarında yeni bir zam korkusunu getirirken diğer taraftan satılık konut fiyatlarının geldiği seviye düşünüldüğünde ‘düşen faizler gerçekten ihtiyacı olanlara bir yararlı olur mu’ sorusunu gündeme taşıdı.

Sözcü Gazetesi'nden Gamze Bal'ın haberine göre; İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Nizamettin Aşa, konuya ilişkin açıklamasında “Talep oluşunca fiyatlar ciddi şekilde yükseliyor ve faizin düşmesi zamlanan fiyatlar karşısında çok da etkili olmuyor. Faiz düştü konut fiyatı arttı, bunun bir faydası olmaz” diye konuştu.

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) Direktörü Prof. Dr. Seyfettin Gürsel ise, konuya ilişkin değerlendirmesinde, yapılan son faiz indirimlerinin konutu olmayan orta sınıf yerine, konut yatırımı yapacaklar için yararlı olacağını belirtti.

Gürsel, “Faizler düşse de satılık ev fiyatlarının geldiği seviyeden sonra ‘alıp kendim oturacağım’ diyen orta sınıf kolay kolay alamaz bu evleri. Düşürülen faiz oranları etkili olmaz bu insanlar için” şeklinde konuştu.

SON BİR YILLIK ZAM YÜZDE 43’Ü AŞTI

BETAM raporuna göre, satılık konut fiyatlarındaki artış 2021 Eylül itibarıyla son bir senede Ankara’da yüzde 35’i bulmuş, İzmir’de yüzde 39,7’i, İstanbul’da ise yüzde 43’ü geçti.

Kamu bankalarında 1 milyon TL altı 120 ay vadeli konut kredi faiz oranı yüzde 1.37-1.38 civarlarındaydı. 

Bugün Ziraat Bankası, Vakıfbank ve Halkbank tarafından gerçekleştirilen ortak açıklamada, kredi faizlerinde ürün ve vade yapısına göre 200 baz puana kadar değişen oranlarda indirim yapıldığı belirtildi. 

Konut kredisi faiz oranlarında 26 Ekim 2021’den itibaren geçerli olacak şekilde 1 milyon TL'den az tutarlar için yüzde 1,29; 1 milyon TL'den fazla tutarlar için ise yüzde 1,34 faiz oranı uygulanacak.

‘FAİZDEN SAĞLANACAK FAYDA MÜTEAHHİDE GİDİYOR’

Konut kredisi faiz oranlarındaki indirime ilişkin açıklamalarda bulunan İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Nizamettin Aşa, faiz indirimlerinin vatandaşın ödeme kabiliyetini artıran yararlı bir durum oluşturduğunu fakat son dönemde düşen faiz oranlarının beraberinde yüklü zamları da taşıyarak vatandaş için avantaj olmadığını belirtti.

“Konut faizlerinin düşürülmesi vatandaşın istediği bir şeydi. Bu uygulamaların vatandaşa her zaman bir faydası olur” diye konuşan Aşa, “Ama son dönemde tam tersi oluyor. Talep oluşunca fiyatlar ciddi şekilde yükseliyor ve faizin düşmesi zamlanan fiyatlar karşısında çok da etkili olmuyor. Faizden elde edilecek fayda, müteahhide ya da konut sahibine gidiyor” ifadelerini kullandı. 

‘KONUT FİYATLARI DA UYGUN OLSUN Kİ İŞE YARASIN’

Düşürülen faizlerle beraber satılık ev fiyatlarının da uygun olması gerektiğini vurgulayan Aşa, “Hem faiz oranı hem konut fiyatları aynı anda uygun olması lazım ki tüketicinin işine yarasın” dedi.

Aşa’nın aktardığına göre, konutta oluşacak zamlara ilişkin bir oran belirtilmesi için henüz erken. 

“Önce oluşacak talebi bir görelim, ona göre fiyatlarda oluşacak zam da belli olacaktır” ifadelerini kullanan Aşa, şunları kaydetti: 

“İkinci el satılık evlerde stabil bir fiyat politikası uygulanırsa, yani bugünkü fiyatlar muhafaza edilirse talep 20-30 aralığında artabilir. Ancak fiyatlar yükselirse talep yüzde 10’u geçmez.”

‘EVİ OLMAYAN ORTA SINIF KOLAY KOLAY ALAMAZ’

Prof. Dr. Gürsel ise, hayata geçirilen son faiz indirimlerinin konutu olmayan orta sınıf yerine, konut yatırımında bulunacaklar için bir yararlı olabileceğini belirtti. 

Prof. Dr. Gürsel, “Mevcut fiyatlardan sonra ‘alıp kendim oturacağım’ diyen orta sınıf kolay kolay alamaz bu evleri. Düşürülen faiz oranları da etkili olmaz bu insanlar için” açıklamasında bulundu. 

Gürsel, halihazırda birikmiş mevduatı olan, satılık konuta yatırım yapıp kiraya vermek isteyenlerin son faiz indirimiyle beraber yatırım talebi oluşturabileceğine dikkat çekti. 

‘ANA PARA ÖDEMESİ O KADAR YÜKSELDİ Kİ…’

2020 yaz aylarında da iç tüketimin hareketlendirilmesi için sunulan ucuz krediler aracılığıyla, özellikle sıfır ve müstakil konutlardaki zam oranı bazı bölgelerde yüzde 100’e ulaşmıştı. 

Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, o dönem uygulanan faiz indirimlerinin fiyatları bu kadar artırmasının sebebinin ‘birikmiş talep’ olduğuna vurgu yaptı. 

“Birikmiş bir talep vardı şimdi ne kadar var çok şüpheli” diye konuşan Gürsel, şunları kaydetti:

“O dönem satılık ev fiyatları da düşüktü. Şu an çok ciddi artmış durumda. Faiz oranları düşürülse de sonuçta ödeyeceksin ve ana para o kadar yükseldi ki orta sınıf bunu ödeyebilir mi ciddi bir sorun.”

İNŞAAT MALİYETLERİNDEKİ ARTIŞ SÜRÜYOR

Diğer taraftan, konutta söz konusu faiz indirimleri yapılmadan önce de yüksek kur sebebiyle sürekli yükselen inşaat maliyetlerinin satılık konut fiyatlarını artırması öngörüsü bulunuyordu.

TÜİK’in açıkladığı İnşaat Maliyet Endeksi, 2021 Ağustosta aylık yüzde 0,93 yükselirken yıllıkta yüzde 42,13 arttı. Haziran ayında yıllık yüzde 42,9 ile rekor kıran inşaat maliyetleri, temmuzda yüzde 44,76’lık yükselişle rekor tazelemişti.

Bu durumun, yeni inşa edilecek olan binalardaki konut fiyatlarına yansıyacağı da öngörülüyor.