Alaattin Aktaş'ın 'Konutta ikinci el devir niye artıyor olabilir?' başlıklı yazısı şu şekilde;

Konut piyasasının değişmeyen gerçekleri var. Faiz düşünce ipotekli satış ve devirler tırmanıp gidiyor ya da tersi oluyor. Bunu geçen yılın ortasında çok somut olarak gördük. Satış ve devirde Cumhuriyet tarihinin rekoru kırıldı. Haziran, temmuz ve ağustos aylarında, özellikle de temmuzda... O aylarda konut kredisi faizi ekonominin tüm gerçekleriyle ters düşecek şekilde çok aşağı çekilmişti.

Bu neye benziyor biliyor musunuz... Hani geçiş garantisi verilen köprülere, yolcu garantisi verilen havaalanlarına, hasta garantisi verilen hastanelere tüm Türkiye olarak geçmesek de, yolculuk etmesek de, yatmasak da para ödüyoruz ya, işte geçen yıl başkalarının aldığı konutlar için de kamu bankaları eliyle birilerine destekte bulunduk.

Hem de bunu korona önlemleri çerçevesinde yaptık. Zaten korona mücadelesi kapsamında herhalde havayolu ulaşımını ve konut alımını teşvik eden tek ülkeyiz. Neyse, olur böyle ufak tefek(!) aksaklıklar diyelim ve asıl konumuza dönelim...

İKİNCİ ELDEKİ HAREKET DİKKAT ÇEKİCİ

Biz konutta yalnızca ilk el olanları satış sayıyor, ikinci eldeki hareketi satış değil devir olarak nitelendirmeyi tercih ediyoruz. İkinci elde defalarca el değiştirmiş bir konutun bir kez daha devre konu olması gerçek anlamda bir satış değil çünkü. A şahsından B şahsına geçen bir mülkiyetten söz ediyoruz ve bu devrin konut stokunun azalmasına ve dolayısıyla inşaat sektörünün harekete geçmesine hiçbir katkısı olmadığı ortada.

TÜİK tarafından açıklanan mart ayına ilişkin son veriler, hem ilk el satışta, hem ikinci el devirde bir önceki aya göre artış olduğunu, aslında bu artışın ocaktan beri sürdüğünü ortaya koydu. İpotekli satışlardaki artışta kredi faiz oranlarındaki çok sınırlı da olsa gerilemenin bir etkisi vardır.

Peki ikinci elde gerçekleşen devirleri nasıl açıklamak gerekir? Mart ayındaki ikinci el devir 78 binle geçen yılın ekim ayından sonraki en yüksek düzeye çıktı. Birileri ikinci el konut devralıyorsa, birileri de devrediyor demektir. Devreden başka ikinci ele mi yöneliyor, yoksa ilk el konut mu alıyor, bilemeyiz tabii ki. Ya da amaç başkadır...

NAKDE DÖNME ÇABASI MI?

İkinci el konut devrinin giderek hızlanıyor olması akla başka nedenler getiriyor. Pandemi yüzünden bazı sektörlerde neredeyse bir yıldır büyük bir sıkıntı yaşanıyor. Nakit darboğazı had safhada. Varlıkları nakde döndürme zorunluluğu giderek artıyor. Çaresiz kalanlar öyle görünüyor ki ellerindeki varlıkları nakde döndürmeye çalışıyor. Bu varlıkların başında da hiç kuşku yok ki konut geliyor.

Bu konuda bir istatistik yok, olması da mümkün değil zaten. Ama genel hava, çok sayıda küçük işletme sahibinin içine düştüğü darboğazı aşabilmek uğruna varlık satışına yöneldiği. Bu eğilim pandeminin seyrine göre daha da belirginleşebilir.