Pandemi sürecinde özellikle ev mobilyalarına talebin artmasıyla altın çağını yaşayan mobilya üreticileri, 2020 yılında 3,4 milyar dolarlık ihracat yaptı. Ancak sektör son aylarda, özellikle mobilyanın ana hammaddesi olan MDF’nin tedarikinde büyük sorunlar yaşıyor. Sektör temsilcileri, depolarda bekletilen MDF’lerin yüksek fiyatlarla satışa sunulduğunu belirterek, sorunun devletin MDF ihracatına kota koyarak çözülebileceğini ifade ediyor. Bu iddiaları, MDF ve Yonga Levha Sanayicileri Derneği (YOMSAD) Başkanı ve Kastamonu Entegre CEO’su Haluk Yıldız’a sorduk.

İhracat oranı yüzde 20-25

Yıldız’ın verdiği bilgilere göre, dünya MDF ve yonga levha üretiminde söz sahibi olan sektör, 2020’de 10 milyon metreküplük üretiminin 7.7 milyon metreküpünü iç piyasaya verdi. 2.3 milyon metreküpünü ise ihraç etti. Haluk Yıldız, “Eğer mobilyacıların söylediği gibi yüzde 80 ihracat yapılmış olsaydı buna ne Türkiye’nin TIR’ları, ne de konteyner kapasiteleri yeterdi” dedi. Hatta sektörün 2020’de mevcut kapasitesini 850 bin metreküp artırarak mobilyacıların ihtiyacını daha fazla karşılamaya çalıştığını söyleyen Yıldız, ihracat paylarını ise artan üretime rağmen yine yüzde 20-25 arasında tuttuklarını dile getirdi. Sıkıntının mobilyacıların hem yurtiçi hem de yurtdışı pazarlarda aniden oluşan ilave talebi değerlendirme isteğinden kaynaklandığını söyleyen Yıldız, sektör olarak nisandan itibaren iç piyasaya daha fazla ham MDF vermeye başladıklarını duyurdu.

‘Mobilyacıların talebi bir anda arttı’

Pandemi sürecinde iç piyasanın bir anda hızla canlandığını aktaran Yıldız, insanların evde daha çok vakit geçirmesiyle birlikte mobilya ürünlerine yönelik farkındalığın arttığını, seyahat, restoran gibi giderlerin azalmasının ise bu talebi tetiklediğini belirtti. Diğer yandan, kur farkından dolayı Türkiye’deki levha fiyatlarının yurtdışındaki diğer üreticilere göre yüzde 30 ucuz olmasının mobilyada dış talepte artışı getirdiğini kaydetti. Yıldız, “Ayrıca pandemi öncesi Çin ve Uzakdoğu’dan, Afrika, Amerika, İngiltere, Kanada, Ortadoğu’ya büyük miktarda mobilya gelirken, pandemiyle tedarik zincirinin kırılması ve pahalı konteyner fiyatları nedeniyle bu ürünler gelemedi. Çin’den boşalan pazarları Türk mobilyacısı almaya başladı. Bu da ihracat miktarını yükseltti” diye konuştu. MDF üreticileri olarak yükselen talebe haziran, temmuz, ağustos ve eylül ayına kadar stoklarından cevap verdiklerini ifade eden Yıldız, ancak stokların bitmesiyle, ekim ayından itibaren sadece üretebildikleri kadarıyla cevap veremeye başladıklarını söyledi. Şikayetlerin de mobilyacıların talep artışı sonucu oluşan ilave işi kaçırmamak adına gelen taleplerinden kaynaklandığını söyleyen Haluk Yıldız, “Bu süreçte emniyetli çalışma isteğiyle 2 kamyonluk tüketim yapacak bazı mobilyacılar kapasitenin üzerinde 10 kamyon hammadde almaya çalıştı. Eğer biz söylendiği gibi üretimin yüzde 80’ini ihraç ediyor olsaydık, buna ne Türkiye’nin TIR’ları, ne konteynırları yeter. Dolayısıyla o çok makul değil. Pazara her yıl verilenin üzerinde bir ürün verme söz konusu” dedi.

‘Tamamen iç piyasaya yönelemeyiz’

30 yıldan bu yana dış pazarlarda yer edinmeye çalıştıklarını anlatan Haluk Yıldız şöyle konuştu: “Türk firmaları Balkanlar’da büyük pazar payına sahip, bu pazarlar 20-30 yıllık emeklerle oluşturuldu. Birden nasıl durduracağız ki? Laminat parkede dünyada yüzde 10’a sahibiz. Yeni bir pazara girmek 5 ila 10 yılı alıyor. Mobilyacılar 3 ay rahat MDF alsın diye o pazarları bıraktığımız zaman 10 yıllık emeklerimiz ziyan olur. Bırakın yurtdışını Türkiye’deki emekleri ziyan olur.” ‘Örneğin 2 yıl önce iç piyasaya MDF satamadığımız için 350 milyon Euro’ya kurulan Yıldız Sunta konkordato ilan etti’ diyen Yıldız, “Böyle yaparsak 2-3 yıl sonra 2-3 şirketimiz daha kapanabilir” dedi. Ancak Ham MDF pazarının daha kolay geri alınabilecek bir pazar olduğunu aktaran Haluk Yıldız, “Dolayısıyla ham MDF ihracatını azaltıp, iç piyasaya daha fazla verme sözü verdik. Biz Kastamonu Entegre özelinde nisan ayında iç piyasaya yüzde 50 oranında daha fazla vermeye başladık” dedi.

2 milyon metrekare yeni kapasite geliyor

Kastamonu Entegre’nin 480 bin metreküplük yeni yatırımının mart ayında devreye girdiğini söyleyen Haluk Yıldız, bu ay ise Çamsan Ordu’nun 320 bin metreküplük MDF tesisinin devreye gireceğini açıkladı. Böylece 1-2 ay içinde 800 bin metreküplük kapasitenin sisteme girmiş olacağını aktaran Yıldız, “Ayrıca ilave olarak konkordato sürecinde olan Yıldız Sunta MDF, Yıldız Entegre tarafından satın alındı. Oradan gelecek üretimle birlikte kısa vadede 1.5 milyon metreküp, bir yıl içinde de 2 milyon metreküpe yakın ilave kapasite devreye girecek ” diye konuştu.

‘Bizim derdimiz daha fazla’

Mobilyacıların düzenli olarak üretime devam edebilmesi için kendi tedarik zincirlerinin kırılmamasının son derece önemli olduğunu ifade eden Haluk Yıldız, “Bizim problemlerimiz daha büyük. Yüzde 30 ila 40 ithal olan kimyasal hammaddeye ihtiyacımız var. Metanol, melamin, dekor kağıdı gibi ürünler alıyoruz. Metanolda son 3 ayda Euro bazında yüzde 110 artış oldu. Sipariş ettiğimiz 3-4 aylık malımız ise konteynırlarda kaldı. Bazı tesislerimiz bir haftalık stokla gidiyorlar. Biz tedarik zincirinin kırılmaması için çabalıyoruz. 10-15 yıllık geri dönüşlerle 70 milyon ile 140 milyon Euro’luk yatırımlar yapıyoruz. Ancak böylece asılsız ithamlara uğramak moralimizi bozuyor” dedi.