Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, yurtdışı müteahhitlik hizmeti verilen ülkeler ile mükerrerliklerin giderileceği mevzuat değişikliği yapılması halinde 35 bine kadar düşen Türk işçi istihdamının 100 bine ulaşabileceğini belirtti. 

Yurt dışında üstlenilen projelerde ilgili ülke ile Türkiye’deki mevzuattaki mükerrerlik kaynaklı, iş bittikten yıllar sonra büyük tazminat yükümlülükleriyle karşı karşıya kaldıklarına dikkat çeken Yenigün, bu yüzden istemeyerek Uzakdoğu ve Afrikalı işçi çalıştırmak zorunda kaldıklarını belirtti. 

Sektördeki gelişmeleri DÜNYA’ya anlatan Mithat Yenigün, 200’den fazla sektörü etkileyen, ekonominin ve istihdamın lokomotifi inşaat sektörünün, yurt dışında Türk işçi istihdamının teşviki ve finansman ihtiyacının karşılanması yönünde taleplerini hükümet nezdinde dile getirdiklerini ifade etti.

İstihdam 100 binden 35 bine düştü

Türkiye’de 2 milyon kişiye istihdam sağlayan sektörün, 2000’lerde 4.4 milyar dolar olan iş hacminin, 2012-2013 senelerinde 30 milyar doların üzerine çıktığını anımsatan Yenigün, bugünkü rakamların ise 20 milyar dolar civarında olduğunu ifade etti. Yenigün, projelerdeki sayısal ve sözleşme bedeli yönünden artışa karşılık, çalıştırılan Türk işçi sayısında ciddi gerileme olduğua da dikkat çekti. 

Sektörün özellikle ekonomik risklerin ve işsizliğin arttığı dönemde yarattığı istihdamla öneminin arttığını vurgulayan Yenigün, “İhtiyaç duyulan mevzuat düzenlemelerinin hayata geçirilmesi halinde; yurtdışında 35 binlere kadar gerileyen Türk işgücü sayısını 100 bine çıkarmayı hedefliyoruz. Söz konusu sorunun çözümü için bütüncül bir yaklaşımın ortaya konmasına ihtiyaç bulunmaktadır” diye konuştu. 

Türk işgücü sayısının azalmasında, mevzuatta karşılaşılan sorunların etkili olduğunu belirten Mithat Yenigün, “İşin yapıldığı ülkedeki ve Türkiye´deki yükümlülüklerde ortaya çıkan mükerrerlik ve mahkeme süreçlerindeki yorum farklılıkları neticesinde, işveren konumundaki müteahhitlik firmaları, işin bitmesinden yıllar sonra ve öngörülmesi mümkün olmayan çok ciddi mali yükler üstlenmek zorunda kalmaktadır. Bu nedenlerle, firmalarımız artan rekabet koşulları içinde arzu etmese de artık ağırlıklı olarak çalışılan ülkeden veya Uzak-Doğulu, Afrikalı işgücü istihdam etme yoluna gitmektedir” ifadelerini kullandı.

Yurtdışı projeler ile ilgili beklentiler

1- Yurt dışındaki projelerde yaşanan işçi-işveren uyuşmazlıklarının temelindeki belirsizliklere açıklık getirecek yasal bir düzenleme yapılması, hem gidilen ülkedeki hem Türkiye´deki yükümlülüklerde ortaya çıkan mükerrerliğin giderilmesi.

2- Yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde uygulanan kurumlar vergisi istisnası gibi yurtdışında istihdam edilen işçi ücretlerine yönelik gelir vergisi istisnasının da konulması (Yurtdışındaki şantiyelerde istihdam edilen Türk personellerin ücret gelirlerinin bir kısmı işin gerçekleştiği ülke mevzuatı, çalışan talebi gibi sebeplerle Türkiye’de ödenmekte; bu ödemelerin vergilendirilip vergilendirilmeyeceği konusunda farklı görüş ve uygulamalar görülmektedir. Bu çerçevede Birliğimizce, yurtdışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında elde edilen işçi ücretlerine vergi istisnası getirilmesi talep edilmektedir);

3-İstihdam Odaklı Kredi Paketi kapsamındaki programların firmaların mevcut kredi limitlerinin dışında değerlendirilmesi veya paket kapsamında başvurulan projenin gelirlerinin teminat kabul edilmesi;

4- Sigorta prim yüklerinin düşürülmesi (Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurtdışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçiler için prime esas günlük kazanç üst sınırının günlük asgari ücret olarak belirlenmesi).

“Kafa karışıklığını giderici düzenleme gerekli”

Güncel YMM Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Sezer ise, yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde çalışan Türk personele ödenen ücretlerin tartışmalı bir konu olduğunu, ilgili ülkenin mevzuatı, iş hukuk kuralları, bazı durumlarda işçilerin hem Türkiye hem de ilgili ülkede maaş alması gibi çok çeşitli durumların oluştuğunu belirtti. Özellikle ücret vergileme konusunun özel bir düzenlemeye ihtiyacı olduğunun altını çizen Sezer, “Bu ve benzeri durumlar personelin vergilendirilmesi konusunda kafa karışıklığı yaratmakta ve gereksiz ihtilaflara konu olmaktadır. Tabi yurt dışında çalışan personelin ücretlerinin sadece vergilendirme açısından değil, SGK açısından da kafa karışıklıkları ve hak mahrumiyetleri yaşanabilmektedir. Bunlara engel olmak adına yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin vergilendirilmesine getirilen standardın aynı şekilde personel ücretlerinin vergilendirilmesi ve SGK hakkından yararlandırılması için de kafa karışıklığına son verecek genel bir düzenlemesinin yapılması yerinde olacaktır” diye konuştu.