2018’den başlayarak kırılganlaşan arz talep dengesi konut piyasasındaki hızlı fiyat artışlarının temel nedenlerinden biri olarak gösteriliyor. Artan talebi karşılamayan arz, fiyatların istikrarlı olarak yükselmesine, konutun kullanım amacından çok bir yatırım unsuruna dönüşmesine neden oluyor.  Gayrimenkul sektöründe bir süredir konuşulan, bakanlığın açıklamasıyla da somutlaşmaya başlayan yeni düzenleme Resmi Gazete ’de yayımlanan ve ‘Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’e getirilen geçici ek madde ile hayata geçti.  Yönetmeliğe göre arz fazlası nedeniyle kiralanamayan ya da satılamayan İstanbul’da yaklaşık 1,5 milyon, ülke genelinde 4 milyon metrekare ofis konuta dönüştürülecek.  

Türkiye genelinde ortalama konut metrekare satış fiyatı 10 bin 683 TL

Endeksa verilerine göre, Türkiye genelinde Temmuz ayı itibarıyla konut satış fiyatlarında yıllık değer artışı %195 seviyesinde gerçekleşirken, son 4 yılda konut fiyatları %365 artış gösterdi. Türkiye genelinde ortalama konut metrekare satış fiyatı 10 bin 683 TL, ortalama konut fiyatı 1 milyon 410 bin 156 TL’ye ulaştı. Kiralardaki değer değişimine baktığımızda da benzer bir durumla karşılaşıyoruz, Türkiye genelinde ortalama kira 5 bin 396 TL, kiralar son 1 yılda %153 son 4 yılda %250 artış gösterdi.

Ofislerin konuta dönüşümü için ilk resmi adım atıldı

Artışları kontrol altına almak için gayrimenkul sektörünün de çözüm önerisi olarak dillendirdiği ofislerin konuta dönüşümü için ilk resmi adım atıldı. "Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”  geçici ek maddesiyle ofislerin konuta dönüşme süreci başlıyor. Geçici ek maddeye göre “Uygulama İmar Planlarında “Ticaret + Konut” olarak belirlenmiş alanlarda, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ofis/büro amaçlı yapı ruhsatı düzenlenerek yapımına başlanmış veya yapı kullanma izni düzenlenmiş olan yapılarda, 1/7/2023 tarihine kadar sonuçlanmak kaydı ile konut kullanım oranı %80’i geçmeyecek şekilde kullanım amacı değişikliğine yönelik tadilat ruhsatı düzenlenebilir.” Bu düzenlemeyle İstanbul'da 10 bin, Türkiye genelinde ise 40 bin yeni konut arzı oluşabilecek.

İstikrarlı olarak yeni adımlar atılması gerekiyor

Süreçle ilgili görüşlerini paylaşan Endeksa Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Öğüt, “Konut arzı sürekli yükselen talebi karşılamakta halen güçlük çekiyor.  Geçen yılın aynı dönemine göre, 2022 yılı II. çeyreğinde belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen yapıların bina sayısı %7,5, daire sayısı %15,3, yüzölçümü %7,8 azaldı. Ofislerin konuta dönüştürülmesi gibi adımlar, mevcut sektör dinamiklerini de göz önünde bulundurduğumuzda, piyasasının bir dengeye oturması açısından önemli. Konutta fahiş artışların önüne geçmek için sosyal konut üretimi ve bu tarz dönüşüm adımları gerekiyor. Yönetmelikte yapılan değişikliği ilk aşama için olumlu buluyor, konut arzının hızla yükseltilmesi için istikrarlı olarak yeni adımlar atılması gerektiğini düşünüyorum” diye konuştu.