Enflasyonist ortamda artış gösteren faizler, yükselen inşaat maliyetleri, durulmayan fiyatlar ve pahalılaşan krediler konuta erişimi gittikçe zor hale getirdi.
Ortalama 2 milyon liralık bir konut kredisinde faiz oranları yüzde 3,5-5,89 arasında değişirken, taksit ödemeleri de 70 bin ile 118 bin TL arasında değişiklik gösteriyor. Bu rakamlar da konut satışlarına düşüş olarak yansıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Haziran 2024 verilerine göre, bu yılın ilk yarısında konut satışları yüzde 3,7 düşerken, ipotekli satışlar yüzde 57,7’lik oranla sert geriledi. Bu şekilde ipotekli satışların, toplam satışlardaki payı son 11 yılda yüzde 40’tan yüzde 8,6’ya kadar indi.
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik, sektörle ilgili açıklamalarda bulundu ve artan inşaat maliyetlerinin yanı sıra, finansal sıkışıklığın projeleri de etkilediğine dikkat çekti.
AYİDER Başkanı Hakan Şişik, kamuda tasarruf tedbirleri çerçevesinde yerel yönetimlerde uzman personel sıkıntısının devam ettiğini, bunun kentsel dönüşüm projelerinin beklemesine sebep olduğunu belirtti ve "Bilhassa ilçe belediyelerinde bu sorun devam ediyor. Personel kaydırmaları yapıyorlar, kişi başına düşen dosya sayısı da artmaya başladı" diye konuştu.
Enflasyonist ortamda yüksek faiz ve kredi musluklarının kısılmasıyla yaşanan finansal sıkışıklığın inşaat işlerine de yansıdığının altını çizen Şişik, "Müteahhitler ellerindeki işleri ya azaltıyorlar ya yavaşlatıyorlar, mevcut finansal koşullar sebebiyle. Üç şantiyesi olan birini devretmenin yolunu arıyor. Bankalardan uzun vadede, düşük faizli kredi almak zor, artık o kredi muslukları müteahhide kapanmış halde. Bu oranlarda kimse kredi kullanmak istemiyor. Kadıköy’deki duruma baktığınızda neredeyse işlerinin yarısını devretmeye hazır müteahhitler… Çünkü finansmana erişim güçleşti" diye konuştu.
Şişik, devretmeye hazır proje sayısının 100’ü bulup bulmadığı sorusuna da "Devir arayan müteahhitler var" yanıtını verdi.
ARSA HARİÇ İNŞAAT MALİYETİ 30 BİN LİRADAN BAŞLIYOR
AYİDER Başkanı Hakan Şişik, söz konusu açıklamasında konut talebinin çok, arzın düşük olduğuna vurgu yaptı ve bu dengesizliğin, konut fiyatlarına artış olarak yansıdığına dikkati çekti. İnşaat maliyetlerinin de arttığını dile getirdi.
İnşaat malzemelerinin çoğunun döviz bazlı hammaddelerden oluşması sebebiyle fiyatlarının da sürekli arttığını aktaran Şişik, "Bugün her bir metrekarede inşaat maliyeti, arsa hariç 30 bin lira seviyesinden başlıyor. Yani, 100 metrekarelik bir evin inşaat maliyeti 3 milyon Türk Lirası oluyor. Bu sebeple enflasyonist ortamda müteahhitlerin işi oldukça zor, neredeyse yüzleştiği tüm ayaklarda problem var" ifadelerini kullandı.
KİRA SORUNUNUN ÇÖZÜMÜ KENTSEL DÖNÜŞÜMDE
Konut arzı ve kira sorununun çözümü için de kentsel dönüşüme işaret eden Hakan Şişik, doğru yerlerde doğru projelerde arz-talep dengesinin gözetilmesi gerektiğini dile getirdi.
"Kamuya ait yerlerde değil de dönüşüme ihtiyacı olan mevcut yapıların dönüşümünün yapılması gerekiyor. Böylece ihtiyaca dönük, daha küçük metrekarelerde 1 artı 1 alanlar çıkartılabilir. Küçük metrekarelerde konut üretimi yapılabilir" diyen Şişik, Kamusal bir arazide sıfırdan konut üretmenin bir faydası olmadığına, şu anki finansal durumdan sıyrılmadan bir şeylerin rayına girmeyeceğine dikkat çekti.