Gayrimenkul ve özellikle konut, 200 civarında alt sektörü harekete geçirmesi ve istihdamı artırması nedeniyle, her zaman ekonominin lokomotifi oldu. Özellikle son 10-15 yılda artan konut üretimi ve satışı, binlerce aileyi yuva sahibi yaparken aynı zamanda ekonomik büyümeye de katla sağlamayı sürdürüyor. Konut satışlarının artmasında, konut sektörünün ulaştığı kalite düzeyinin yanı sıra etkili olan bir diğer unsur konut finansman sistemleri. İpoteğe dayalı kıymet ve leasing, sektörde bilinen ve kullanılan finansman sistemleri. Türkiye'deki en yaygın konut finansman aracı ise Konut Kredileri..
Konut kredilerinin toplam kredilere oranı yüzde 9,4
Konut kredileri, bundan 10-15 yıl öncesine kadar adeta lüks tüketim malzemesi gibi erişilmez bir noktadaydı. 1990'larda, faizlerin yüzde 70'ler civarında olduğu dönemlerde bir bankadan 10 yıllık konut kredisi alan kişi, aldığı kredinin en az 5 katını bankaya ödüyordu. Son yıllarda gerek enflasyonun düşmesiyle faizlerin inmesi, gerek sektör üretimindeki canlanma, konut kredisini pek çok aile için ulaşılabilir hale getirdi.
Türkiye Bankalar Birliği verilerine göre;
2002 yılında sadece 11 bin kişi konut kredisi kullanırken 2010 yılında bu rakam 452 bin kişiye yükseldi. 2010 yıllında 611 milyon TL olan konut kredi hacmi, 2010 yılında 57 milyar TL'ye çıktı.
Konut Kredi Miktarı:
2015 yılında ise yüzde 15 büyüyerek 148 milyar TL'yi buldu.
2009 - 2015 döneminde yıllık ortalama yüzde 25 artan konut kredilerinde, yıllık bazda ortalama reel büyüme yüzde 16 seviyesinde gerçekleşti.
Temmuz 2016 itibariyle 151 milyar TL'ye yükselen konut kredisi hacmi, finans sektörü için de önemli bir kalem haline geldi.
Konut kredilerinin milli gelire oranı yüzde 7,3, toplam kredilere oranı ise yüzde 9,4'e çıktı.
Konut kredisi kullanan kişi sayısı 2 milyonu aştı
2015 sonu itibarıyla stok olarak konut kredisi kullanan İrişi sayısı 2 milyonu aştı. Vadeler 6 yıldan 8 yıla yükselirken tercih edilen kredi dilimleri 75 bin TL ile 150 bin TL civarında gerçekleşti.
Konut kredisi göstergeleri, son günlere damgasını vuran faiz indirimi kampanyasıyla hızla yükselmeye başladı. 2015 yılını yüzde 1,18 seviyesinde kapatan konut kredisi faiz oranları, 2016 Ağustos ayma dek ortalama bu seviyede seyrediyordu. Darbe girişimine piyasanın verdiği tepki seyri değiştirdi. 15 Temmuz darbe girişiminin ilk günlerinde ekonomik göstergeler olumsuz etkilense de Merkez Bankası'nın aldığı önlemler ve özellikle Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in açıklamaları ile dolar 3 TL seviyesinden 2,93'ün altına geriledi. Ardından önce Emlak Konut GYO ve hemen sonrasında GYODER, gayrimenkul sektörünü canlandırmaya dönük önemli adımlar attı. Birçok gayrimenkul firmasının desteklediği bu kredilendirme kampanyalarını, bankaların faiz indirme kampanyası izledi. Darbe girişimi sonrası konut sektörüne hareketlilik kazandırmak adına hükümet tarafından yapılan çağrıya bankalar olumlu yanıt verdi. Önce Ziraat Bankası, VakıfBank, Halkbank ve İş Bankası 120 ay vadeli konut kredisi faiz oranlarını yüzde 0,95'e kadar çekti. Ardından diğer bankalar indirime destek verdi. Böylece, 2015 Ağustos'unda aylık yüzde 1 ve üzerine çıkmaya başlayan konut kredileri, bir yıl sonra yeniden yüzde 1 bandının altına indi. Bu hamleler tüketicinin olumlu tepkisiyle karşılık buldu.
100 bin lirada 16 bin liralık kazanç
Bankalara yapılan başvuruların 5 kat arttığını belirten Enuygun.com firmasının Kredi Analisti Tuğba Hamamcıoğlu, faiz indiriminin aylık taksitlerde ve toplam geri ödemelerde özellikle yüksek tutarlı krediler için ciddi bir kazanç sağladığım belirtiyor.
Hamamcıoğlu, ev sahibi olmak isteyenlere bu fırsatları kaçırmamaları önerisinde bulunarak şu açıklamaları yaptı:
"120 ay vadeli 100.000 TL konut kredisinin aylık taksitleri, faiz indiriminden 1 hafta öncesine göre yaklaşık 130 TL kadar düştü. Toplam geri ödemelerde de yaklaşık 16.000 TL'lik bir kazanç söz konusu. Örneğin 200.000 TL kredi kullanırsanız fark yaklaşık 32.000 TL'ye çıkıyor. Eğer 60 ay vadeli kredi kullanırsanız da faiz oranlan yüzde 0,9'a kadar geriliyor. Faiz oranlan 10 baz puan bile düşüş yaşarsa, örneğin 120 ay vadeli 100.000 TL kredide aylık taksitlere etkisi yaklaşık 100 TL gibi bir rakam olur. Bu yüzden ev satın almayı düşünenlere, istedikleri gibi bir ev bulmaları durumunda kaçırmamalarını tavsiye edebiliriz."
Faizlerin düşmesi ile hâlihazırda konut kredisi ödeyen vatandaşların yöneldiği uygulama ise yeniden yapılandırma başvurusu. Bu konuda çekinceli davranan batılcalar karşısında kredinin başka bankaya taşınması durumunda çıkacak extra masrafın ile yeniden yapılandırmanın bir avantaj yaratmayacağı belirtiliyor.
Faizlerdeki düşüş sürebilir
Öte yandan Markalı konut kampanyalarında 120 ayda yüzde 0,70'e kadar düşen faiz oranlan bankaların önümüzdeki haftalarda bir miktar daha düşüş yapabileceği yönünde beklenti yaratırken, uzmanlar konut kredisi faizlerindeki düşüş seyrinin yıl sonuna kadar devam edeceğim, tekrar faiz indirimine giden Merkez Bankası'nın bu girişiminin konut kredisine ilgiyi artırabileceğini belirtiliyor.
Bankalardan indirim atağı
Fibabanka konut kredisini yüzde 0.97’ye indirdi
Fibabanka, 11 Ağustos 2016dan itibaren geçerli olmak üzere 500.000 TL'ye kadar, Güzel Evim Konut Kredisi faiz oranını 5 yıl vadeye kadar yüzde 0,97'ye, 5 yıl üzeri vadede ise yüzde 0,99’a indirdi.
Finansbank konut kredisi faizlerinde indirim
Finansbank, 11 Ağustos 2016 tarihi itibariyle, 10 yıla kadar tüm vadelerde konut kredisi faiz oranını aylık yüzde 0,99'a kadar düşürdü. Olumlu beklentiler doğrultusunda faiz oranında indirime gittiklerini ifade eden Finansbank Bireysel ve Özel Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Enis Kurtoğlu,"Faiz oranlannda yaptığımız indirim ile ev sahibi olmak isteyen vatandaşlarımıza destek olmayı hedefledik" dedi.
Albaraka konut finansman kâr oranlarım düşürdü
Türkiye'nin ilk katılım bankası Albaraka, konut finansman kâr oranlarını yüzde 0,88'den başlayan oranlara düşürdü. Albaraka’nın yeni bir kampanyasıyla konut finansman kâr oranlan 0-24 ay vadelerde yüzde 0,88; 24-60 ay arasındaki vadelerde yüzde 0,97; 60-120 ay vadelerdeyse yüzde 0,99 kâr oran seviyesine indi. Konut sahibi olmak isteyen ya da yatırımlarını bu alanda değerlendirmeyi hedefleyenler için kampanyanın büyük avantaj sunduğuna değinen Albaraka Türk Genel Müdürü Dr. Fahrettin Yahşi, "Ülkemizin içinde bulunduğu süreçte bankacılık sektörü olarak biz de üzerimize düşeni yapmaya gayret gösteriyoruz, kâr oranlarını düşürerek müşterilerimizin ihtiyaçlarına göre bir ev sahibi olmalarına destek vermeyi amaçlıyoruz" diye konuştu.
ICBC Turkey'den cazip konut kredisi kampanyası
Tekstilbank’ın çoğunluk hisselerim devralarak Türkiye'de faaliyete geçen ilk Çin bankası olan ve Mayıs 2015 tarihinden bu yana Türkiye’de hizmet veren ICBC Turkey, konut kredisi hacmini yüzde 322 büyüttü. Türkiye'deki uzun vadeli konut piyasasındaki ihtiyacı göz önünde bulunduran ICBC Turkey, ev sahibi olmak isteyenler için, konut kredisi fiyatlarında rekabetçi bir kampanyayı hayata geçirdi. Kampanya, 24 aya kadar yüzde 0,88 diğer tüm vadelerde yüzde 0,98 faiz oranı ile dikkat çekiyor.
ICBC Turkey, konut kredisine ek olarak, gerek sahibi olduğu evi teminat göstererek yüksek tutarlı ihtiyaçlarını finanse etmek isteyen, gerekse yeni aldıkları evin küçük tutarlı ihtiyaçlarını finanse etmek isteyen müşterilere de kolaylıklar sağlıyor. Ev teminatlı ihtiyaç kredisinde yüzde 1,05, teminatsız ihtiyaç kredisinde yüzde 1,15, banka kartlı kredili mevduat hesabında ise yeni ihtiyaç sahiplerine 3 ay süresince yüzde 2,02 yerine yüzde 1,89 faiz oranı sunuyor.
Konut firmaları da indirim kampanyaları başlattı
Bankaların faiz indirme hareketine, markalı pek çok konut projesi de destek verdi. Önce TOKİ iştiraki Emlak Konut GYO güvencesiyle yapılan projelerde, ardından da GYODER'in projelerinde 120 ay vadeli kredilerin faiz oranlan yüzde 0,70'e kadar düşürüldü.
Bu kararı destekleyen firmalardan biri olan Mesa, Park Mozaik projesinden sonra MESA KOZA 66 projesini de kampanyaya dâhil etti. 31 Ağustos tarihine kadar geçerli olan kampanya, 10 yılda, 0,70 vade farkı ve yüzde 20 peşinat avantajı sunuyor.
İttifak Holdingin inşaat sektöründeki markası Seha Yapı da, darbe girişimi sonrası yeni bir kampanya hayata geçirdi. "Bu Millete Değer!” sloganıyla çıkan kampanya kapsamında; Konya'nın en büyük su temalı karma konut projesi Zermeram'daki sınırlı sayıdaki daire için peşinatsız, 0,69 vade farla ile 10 yılda ödeme fırsatı birlikte sunuluyor. Kampanyada son gün 15 Eylül 2016 olarak açıklandı.
2016 konut satışı 2015'i geçebilir
Konut satışları son 4 yıldır artışım sürdürüyor. 2013'de 811 bine yaklaşan konut satışı, 2014’de 1 milyonun üzerine çıkmış, 2015'de de 1 milyon 289 bini geçerek yeni bir rekor kırmıştı. 2015 yılındaki satışların 434 bin 388 adedi ipotekli satışlardan oluştu. 2016'ya baktığımızda, Haziran 2016 sonu itibariyle konut satışının 630 bin 799 olarak gerçekleştiğini görüyoruz.
Uzmanlar, konut satışlarındaki asıl hareketlenmenin Kurban Bayramı sonrasında, okulların açılmasıyla yoğunlaşabileceğini ve yılın son çeyreğinde hissedileceğini kaydediyor. Tahminlere göre 2016 sonunda konut satışı 1 milyon 300 bine ulaşacak.