"TÜİK’in Ekim 2023 rakamlarına göre konut satışlarında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,7 olacak şekilde ciddi bir düşüş var. Dikkat çeken bir diğer husus ise ipotekli yani banka kredisiyle yapılan satışlardaki azalma. Ekim 2022'de ipotekli satışlar 13 bin 268 iken 2023’te bu rakam yüzde 58 düşüşle 5 bin 577’e geriledi. Aynı şekilde, ocak-ekim ayları arasındaki satışlara baktığımız zaman benzer bir gerileme var. İpotekli satışlarda 2023 Ocak-Ekim dönemi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 31,2 azaldı" bilgilerini veren Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, ipotekli satışların yıllar içerisindeki azalmasına bakıldığında, Ekim 2019 tarihinde 50 bin 441 adet olan ipotekli konut satışının, 2023 yılının Ekim ayında bu rakam 5 bin 577’e geriledi.
Manisa milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, satışlardaki gerilemelerin sebeplerini meclis oturumunda tek tek açıkladı. "Birincisi, konut fiyatlarındaki anormal yükselişler. Diğer bir sebep ise faizlerdeki anormal tırmanışlar. 2020 yılı Eylül ayında konut faizleri yüzde 1,09 iken 2023 Eylül ayında yaklaşık 4 kat artarak yüzde 3,89’a yükseldi. Merkez Bankasının verilerine göre 2020 Eylül'de Türkiye'deki 100 metrekare bir evin ortalama fiyatı 361 bin TL iken bugün için bu rakam 2 milyon 911 TL'ye çıkmış durumda; 8 katlık bir artış söz konusu" diye konuştu.
2020 Eylül'de ikisi de 9/1 üniversite mezunu, memur maaşı alan bir çift üzerinden durumu açıklayan Bakırlıoğlu, "Bu haneye ayda 4.500 TL'den 9 bin lira bir gelir geliyor ve bu insanlarda bir karar vermiş olsunlar, konut sahibi olmak için Ziraat Bankası'na gitmiş olsunlar. 361 bin TL'lik -ki o tarihteki ortalama konut fiyatıdır- 100 metrekare eve talip olsunlar ve 270 bin TL'lik bir kredi çektiklerini düşünelim. Aylık faiz 1,09 ve taksit 4.044 lira yani eve ayda 9 bin TL maaş giren iki memur, çok rahatlıkla 2020'de krediyle borçlanarak ev sahibi olabiliyordu" dedi.
2023'e gelindiğinde ise ortalama konut fiyatının 2 milyon 911 bin TL olduğunun altını çizen Bakırlıoğlu, "Yüzde 75 kredi 2 milyon 183 bin TL çıkıyor. Aylık faiz oranı 3,89; taksit de 85 bin 799 TL. 9/1’deki üniversite mezunu iki memuru düşünelim, bu haneye giren, aldıkları maaş toplamı da 45 bin TL seviyesinde. Yani bugün için memurlarımızın, dar gelirlilerimizin, sabit gelirlilerimizin konut sahibi olma şansı rakamsal olarak ne yazık ki bulunmuyor" açıklamasında bulundu.
KONUT KREDİLERİNDE BSMV DÜZENLEMESİ
Meclis'te konut piyasası ile ilgili şu şekilde bir önergede sunuldu:
"Görüşülmekte olan 79 sıra sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’nin 6’ncı maddesinin aşağıdaki şekilde değiştirilmesini arz ve teklif ederiz. Saygılarımızla.
MADDE 6- 13/7/1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 29’uncu maddesinin birinci fıkrasının;
a) (i) bendinde bulunan “2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında” ibaresi “6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 57’nci maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olmayan tüketicilere kullandırılan konut kredileri ile bu kredilerin refinansmanı dolayısıyla” şeklinde değiştirilmiştir.
b) (r) bendinde bulunan “Kooperatifler aracılığı ile Başbakanlık Toplu Konut İdaresi” ibaresi “Kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olmayan tüketicilere kooperatifler aracılığı ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığı” şeklinde değiştirilmiştir.
c) (y) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(y) İpotek finansmanı kuruluşlarının ve konut finansmanı fonlarının, 6362 sayılı Kanun’un 57’nci maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında yaptıkları tüm işlemler ile konut finansmanı kuruluşları tarafından aynı Kanun kapsamında kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olmayan tüketicilere kullandırılan konut kredileri ile bu kredilerin refinansmanı dolayısıyla lehe alınan paralar.”"
Söz konusu önerge, Rahmi Aşkın Türeli, Gökhan Günaydın, Cavit Arı, Cevdet Akay, Tahsin Ocaklı, Gülcan Kış, Abdurrahman Tutdere ve Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu imzasıyla sunuldu.
CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, önerge ile ilgili yaptığı açıklamasında, "Tartışmakta olduğumuz torba kanunun 6’ncı maddesiyle Gider Vergileri Kanunu’nun 29’uncu maddesi değiştiriliyor, konut kredilerinde banka ve sigorta muameleleri vergisi istisnası üzerinde evi olanlar açısından kaldırılıyor" ifadelerine yer verdi.
Bu düzenlemenin kendileri tarafından uygun bulunduğuna ancak Türkiye’de konut sorununu, dar gelirlilerin konut edinme ve barınma problemlerini tek başına çözecek nitelikte olmadığına dikkat çeken Bakırlıoğlu, açıklamasında konut satış istatistiklerine değindi.