Gayrimenkul ve inşaat sektörü, pandemiden en az etkilenen sektörlerden biri olarak dikkat çekiyor. Sektör, 2020 yılına yabancı yatırımcılardan çok ciddi talepler alarak başladı. Geçen yılın aralık ayında yabancıya satışlarda rekor kırılınca, satışların sezon bazında yapıldığının tezi de ortadan kalkmış oldu. 2020’nin son aylarında artan satışlarla bu daha da pekişti. Özellikle yaz ve kış aylarında durağan geçen sektör, satışlarda tüm yıla yayılan bir istikrar kazandı. Sektör, 2017’den önce 10-15 tane ülkeden talep alırken, bugün yüzlerce ülkeye hitap eden yatırım pazarına ve çeşitliliğine ulaştı. 2021’de mevsimsel satışlar yerine, istikrarlı satışların güç kazanması bekleniyor. Sektörde pandeminin yanı sıra bürokratik etkenlere rağmen oldukça umut verici gelişmeler yaşanıyor. Yapılan araştırmalar, Türkiye’nin tüm dünya ülkeleri arasında yatırım alan lider ülkelerden biri olduğunu gösteriyor. Özellikle Dubai başta olmak üzere uluslararası yatırımcılar tarafından talep gösterilen ülkelerdeki talebin kesilmesi talebin kesilmesi Türkiye’yi ön plana çıkaran en büyük etkenler arasında yer alıyor.
2020’nin başlarında talep çok hızlı devam ederken, pandemi nedeniyle kısa da olsa bir belirsizlik ortamı kendini hissettirdi. Başlatılan dijitalleşme hareketi ile dijital çözümler devreye alındı. Haziran 2020’den sonra piyasaların açılması ve seyahat yasağının kalkmasıyla beraber, sektörde aylık satışlarda yüzde 100’e varan artışlar yaşandığı gözlendi. Yılın 2’nci yarısından itibaren de yabancıya satışlar aylık bazda 750, ardından 1.500, 2.700, 3,800 ve hatta 5 bin 800’lere kadar çıkarak istikrarlı yükseliş kazandı. Pandemi koşullarında elde edilen bu rakamlar, gerçek bir başarı göstergesi olarak kabul ediliyor. Pandeminin ilk aylarında iç piyasada yaşanan 3 aylık yavaşlama olmasaydı, bu rakamın 50 bin bandında olacağı aşikardı.
Düşük faiz, konut talebini artırdı
Yerli piyasa açısından bakıldığında, hükümetin düşük faiz uygulamasıyla ertelenen konut alma talebi canlandı. Kredi destek paketiyle giderek artan konut kampanyalarıyla satışlarda rekorlar kırıldı. Ocak-Haziran döneminde ülke genelinde satılan gayrimenkul sayısı; salgın, sokağa çıkma yasağı ve şehirlerarası seyahat sınırlamasına rağmen bu dönemde 1 milyonu aştı. Geçen senenin aynı dönemine baktığımızda, bu rakam 600 bin seviyesindeydi.
İç piyasada peşin alımlar sürüyor
Son dönemde faizlerin tekrar yükselişe geçmesiyle birlikte ipotekli konut satışlarında gerileme yaşanmasına rağmen ipoteksiz konut satışları sürüyor. Geçtiğimiz son 10 yılın satış rakamlarına baktığımızda da ipoteksiz konut satışlarının her koşulda artarak devam ettiği görülüyor. İpotekli konut satışlarının yeniden artışa geçebilmesi için faiz oranlarının indirilmesinin kritik öneme sahip olduğu belirtiliyor.
Hakan Bucak: “TÜİK, 2021 yılında noter satış vaadi sözleşmelerinin adedini açıklamalı”
Türkiye istatistik Kurumu (TÜİK)’in açıkladığı rakamların artık günümüz dünyasında daha detaylı ve anlık olması gerektiğini kaydeden Hakan Bucak, “ Bugün TÜİK tarafından açıklanan rakamlar tapu devrinin yapıldığı konut satış rakamlarını kapsıyor. Bununla beraber noter satış vaadi sözleşmesi yapılan konut rakamları da kritik derecede öneme sahip. Noter satış vaadi sözleşmesi rakamları sayesinde bir nebze de olsa güncel konut satış rakamlarını anlık olarak öğrenebiliriz.” Dedi.
Fırsatlarla dolu bir yıl bekleniyor
Sektör, 2020 yılını konut satışında 1,5 milyon adetin üstünde bir rakamla kapatmaya hazırlanırken, yabancı yatırımlarda 7 milyar dolarlık bir gelir elde edileceği tahmin ediliyor.
2021 yılının uluslararası gayrimenkul yatırımları açısından fırsatlarla dolu bir yıl olacağı beklentisi hakim. 2021 yılında cirosal bazda 10 milyar dolarlık uluslararası gayrimenkul yatırımı bekleniyor. Bunun karşılığında da 50 ila 55.000 adet konut satışı gerçekleşeceği öngörülüyor.
Kritik nokta, dövizdeki sert iniş çıkışlar
Bugüne kadar 59 ülkeden uluslararası gayrimenkul yatırımına aracılık eden şirket olarak söz konusu faaliyetler sırasında Türkiye’ye olan talebi sahada gözlemlediklerini kaydeden Mars Investment’ın Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Bucak, 2020’nin yabancıya konut satışı açısından tahminlerin aksine çok iyi geçtiğini söyledi:
‘’Türkiye'ye inanılmaz bir talep var. Ancak doların sert iniş ve çıkışları yabancı yatırımcıları biraz bekletiyor. Kurda stabil durumun oluşması gerekiyor. Ancak böyle bir durumda yabancı yatırımcı alımını ertelemeden hemen bugün Türkiye’den yatırım yapacaktır. Kurun düşmesi de yükselmesi de farklı avantajlar oluşturuyor. Türkiye 2017’den önce 10-15 tane ülkeden talep alırken, bugün yüzlerce ülkeye hitap eden yatırım pazarına ve çeşitliliğine ulaştı. 2020 yılında yabancıya konut satışının 7 milyar dolar civarında tamamlanmasını bekliyoruz. Bu mart ayında başlayan pandemiye rağmen gerçekleşen bir rakam. Türkiye 2020’yi yabancıya konut satışında tahminlerin aksine gayet iyi kapatacak gibi görünüyor. Unutmamak lazım ki Türkiye, Avrupa Birliği ekonomi raporlarında gelecek için ekonomik olarak çok umut veren ülkelerin başında geliyor.’’
Yabancı konut alıcıları ve gayrimenkul yatırımcılarıyla sürekli iletişim halinde olduklarını belirten Hakan Bucak, sektörün 2021 beklentisinin de hayli yüksek olduğunu söyledi:
‘’Sektörün 2021’de yabancıya konut satış hedefi 10 milyar dolar civarında. Bu çok önemli ve umut verici bir rakam.. Ancak bu yükselişin devamının gelebilmesi adına gayrimenkuldeki yatırım yöntemlerini değiştirmemiz, daha sürdürülebilir bir hale getirmemiz gerekiyor. Sektörün finansman modellerinin de yeniden gözden geçirilmesi ve bu yönde belki bir güvenli gayrimenkul alım reformun başlatılmasını ihtiyaç olarak görüyoruz. Hem iç pazar hem dış pazarda banka ve bürokratik yöntemlerle daha güvenli hale getirilirse bu rakamların bu rakamların üzerine çıkılmaması için hiçbir neden yok. Finansman tarafında ise Türkiye’deki gayrimenkul sektöründe bankalar proje garantörlüğü konusunda elini taşın altına koyarlarsa, böyle bir regülasyon sağlanabilirse uluslararası gayrimenkul pazarında da güven ortamı sağlanmış olur ve bu reform ile birlikte konut satışları hızla yukarı yönlü harekete geçecektir. 2021 yılında gayrimenkul sektöründeki finansman modellerinin, kredi finansman modellerinin geliştirilmesi ve bankaların markalı konut projelerine kredi ve inşaat bitirme garantörlüğü fırsatları sunmasını bekliyoruz. Bankaların özellikle markalı konut projelerine garantör olması durumunda 10 milyar dolarlık hedefi geçmemek içten bile değil.