Bornova Belediye Başkanı Dr. Mustafa İduğ, Yakaköy Mahallesinde 2B arazileri üzerine yapılmış olan kaçak yapıların yıkımıyla ilgili kamuoyunda sıkça sorulan soruları yanıtladı.
Soru 1 – Belediyemiz Neden Yıkım Yapıyor?
Çünkü bahsedilen yapılar kaçak yapıdır. Kanun, kaçak yapıyı “Mevzuat kapsamında alınması zorunlu olan, yapı ruhsatı bulunmayan tüm yapılar” olarak tanımlamış. Kaçak yapının yıkılması noktasında da yürütme sorumluluğunu bize vermiş.
Bu sorumluluğun ne kadar önemli olduğunu bir kaç ay önce yaşamış olduğumuz depremle bir kez daha hatırlamış olduk.
Bugün Yakaköy’de bulunan yapılar, kaçak yapı denilince aklımıza ilk gelen “Gecekondu” tabir edilen tipte yapılar değil. Orman vasfını yitirmiş, devletten tarım yapmak üzere satın alınmış arazilere yapılmış, çoğunluğu lüks, villa tarzı yapılar. Bir kısmı ise İmar Barışı çıkınca “Nasılsa imar alırız” düşüncesiyle barış sonrasında hızla yapılmış yerler.
Hemen hepsi İmar Barışı’na başvurmuş, Bakanlık başvuruları incelemiş, Kanunun kapsamına girmeyenlerin tarihte bu yapıların başvurusunu ihbar kabul etmiş ve “Ben bu kişilerin yapı kayıt belgesini iptal ettim, bu yapıları yık” diye bize yollamış.
Neticede bu kişiler kendi kendilerini ihbar etmiş olmuşlar.
Bornova’da yapıldığı dönemde kaçak yapı olan, ancak geçmiş aflar ya da İmar Barışı kapsamına girdiği için ruhsat ya da yapı kayıt belgesi almış çok sayıda da yapı bulunuyor. Bu kapsama girmeyen tüm yapılar 3194 sayılı imar kanunu, 775 sayılı kanun ya da diğer yasal mevzuat kapsamında yıkılmak durumundadır.
Soru 2 – Neden şimdi yıkılıyor?
Hukuki süreç tamamlandığı için.
Bugün konuştuğumuz bu yıkımın ön hazırlıkları, 2017 yılından bu yana devam ediyor. Bir kısmı dava açtı sonra üst mahkemeye itiraz etti; bir kısmı tebligatlara itiraz etti, itirazlar mahkemeye gitti, yürütmeyi durdurma istendi gibi çeşitli yollarla yürütülen hukuk süreçleri oldu. Bugün itibariyle bu yolları sona ermiş, hukuki süreçleri tamamlananlarda yıkım gerçekleştiriyoruz.
Zaten hukuk sürecinin sona ermesinden itibaren “Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü bu yıkımların belediye tarafından derhal gerçekleştirilmesi, aksi halde İçişleri Bakanlığı‘na sorumlular hakkında işlem yapılmasının talep edileceği” bize bildirildi.
Biz belediye olarak kimseyi mağdur etmek istemeyiz. Ancak kaçak yapılaşmanın da önüne geçilmesi gerektiğine inanıyoruz. Diğer yandan hem yasal hem de vicdani bir sorumluluğumuz da var. Plansız ve ruhsatsız yapılaşmanın ne kadar ağır sonuçları olabileceğini hepimiz biliyoruz. Daha 116 canlarımızı yitirdiğimiz depremin üzerinden 6 ay bile geçmeden kaçak yapıları neden yıkıyoruz diye konuşmaya başladık.
Bu durumu sadece yıkılacak bina sahiplerinin mağduriyeti penceresinden bakamayız. Bu binalarda oturan ya da gelecekte oturacak kişilerin can emniyeti, kaçak yapı yapmayan, ruhsat alarak yapı sahibi olan diğer vatandaşlarımızın hukukunu da korumamız gerekir.
Soru 3 – Yıkımlar Neden Yakaköy’den başladı ?
Oradaki davalar bittiği için.
Yapı kayıt belgesi iptal edilen ve açılan davaları sona eren, hukuk süreci tamamlanan yapılar yıkılmaya başlandı. Oradaki araziler 2B arazisi olduğu için, zaten devletten tarımsal üretim amacıyla satın aldığı halde kaçak yapılaşmaya konu olduğu için davaları daha hızlı sonuçlandı.
Oradan başlandı ama Bornova’nın tamamında da uygulanacak
Soru 4 – O zaman yıkımlar devam edecek diyebilir miyiz?
Evet, edecek. Önümüzdeki süreçte elimizdeki imkanlar ölçüsünde bir programla daha farklı bölgelerden de yıkım haberleri gelecek.
İzmir 1. Derece deprem kuşağında bir şehir. Denetimsiz yapılan binalara izin vermememiz gerekiyor. Bunun sorumluluğunu hep birlikte üstlenmeli kaçak yapılaşmanın önüne geçmek adına doğru adımları atmalıyız. Ruhsatsız yapılar, Metruk yapılar, Riskli yapılar da bu yıkımlara dahildir.
Soru 5 – Vatandaşlarımızdan talebiniz nedir?
Öncelikle bir konunun altını çizmemiz gerekiyor:
Kaçak yapı denilince gözümüzün önüne 70 ve 80’li yıllarda kırsal kesimden büyükşehirlere gelen vatandaşlarımızın zor günlerde başlarını sokmak için yaptıkları 1-2 göz odalar geliyor.
Ancak yıkımı yapılan hiç öyle değil.
Bırakın acil ihtiyacı, ikinci konut olarak düşünülmüş olanlar hatta kiraya vermek için yapılan bile var.
Bu nedenle kaçak yapısı olan Bornovalıların:
• Kaçak yapılarını ya da yapılarının kaçak kısımlarını kendilerinin hızla yıkmasını talep ediyorum. Çünkü biz yıkmak zorunda kalacak olursak bununla ilgili maliyeti de size ödetmek durumunda kalıyoruz.
• Hepimiz, kanunlara uygun biçimde, gerekli izinleri ve denetimleri alınarak, imarlı alanlara bina yapanların; bir yer satın alacağında “Kanunlara uygun mu, ruhsatı-izni var mı” diye soranların hukukunu korumalıyız. Kaçak yapıların yapılmasına engel olmak için tüm Bornova’yı birlikte hareket etmeye, şüphelendikleri yapıları ihbar etmeye davet ediyorum.
• Olası bir depremde kaçak yapılarda oluşabilecek can ve mal kayıplarının telafisi imkansız sonuçlara neden olacağına unutmayalım, yasaya uygun yapılaşalım.
• Belediyemizce gerçekleştirilen işlemlere yönelik önyargılı yaklaşmayalım. Bizler kamu hizmetini sağlarken, Bornovalının yaşamlarını kolaylaştırmak, yaşam alanlarını ve sağlığını korumak için de önlemler almakla sorumluyuz.