İnşaat malzemesi sektörünün çatı kuruluşu Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından hazırlanan ‘Kasım 2020 Sektör Raporu’nda şu tespitler yer aldı:
İnşaat sektörü 2020 yılının üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyrek dönemine göre yüzde 6,4 büyüdü. Covid-19 salgını ile birlikte kamunun sağladığı kredi olanakları ve diğer destekler ile inşaat sektörü yılın üçüncü çeyrek döneminde hızlı bir toparlanma gösterdi. Toparlanma üçüncü çeyrekte büyümeye dönüştü. Böylece önceki son 8 çeyrek dönem boyunca küçülen inşaat sektörü 2 yıllık küçülmeye son vererek 2020 yılının üçüncü çeyrek döneminde büyüme gösterdi. İnşaat sektöründeki büyüme inşaat malzemeleri sanayisini de olumlu etkiledi.
İnşaat harcamaları üçüncü çeyrekte yüzde 30,8 arttı
2020 yılının üçüncü çeyreğinde inşaat harcamaları cari fiyatlarla geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 30,8 artarak 182,1 milyar TL olarak gerçekleşti. Yılın üçüncü çeyreğinde inşaat faaliyetlerinin, sağlanan desteklerin etkisiyle önemli ölçüde büyümesi sonucu inşaat harcamaları son 11 çeyreğin en yüksek seviyesine ulaştı.
İnşaat sektöründe büyüme ekonomik büyümeye yaklaştı
İnşaat sektörü ile ekonominin genelinde yaşanan büyüme arasındaki pozitif ilişki son 8 çeyrektir önemli ölçüde bozulmuştu. 2018 yılında ekonomi yüzde 3 büyürken inşaat sektörü yüzde 1,9 küçülmüştü. 2019 yılında ise ekonomi yüzde 0,9 büyürken inşaat sektörü yüzde 8,6 daralmıştı. 2020 yılının üçüncü çeyreğinde ise ekonomi yüzde 6,7 büyürken inşaat sektöründe yüzde 6,4 büyüme gerçekleşti. Yılın ilk 9 ayında da ekonomi yüzde 0,4 büyürken, inşaat sektöründe büyüme yüzde 0,8 oldu. İnşaat ve genel ekonomi büyüme performansının, 2021 yılında yeniden yakınlaştığı görüldü.
TÜİK’in hazırladığı inşaat sektörü güven endeksi temmuz ayında Covid-19 salgını öncesindeki güven seviyesini önemli ölçüde aşmıştı. İzleyen aylarda ise güven endeksi kademeli bir gerileme gösterdi. İnşaat sektörü güven endeksi kasım ayında ise bir önceki aya göre 6,8 puan daha düşerek 72,8 puan olarak gerçekleşti. İnşaat sektörü güven endeksinde kasım ayında gerçekleşen bu kuvvetli düşüşte ekonomik gelişmeler ve Covid-19 salgını ikinci dalgası etkili oldu.
Mevcut inşaat işleri kasımda 10,3 puan geriledi
TÜİK tarafından açıklanan verilere göre inşaat sektöründe mevcut işler seviyesi ağustos ayındaki zirve sonrası eylül ve ekim aylarında sınırlı ölçüde geriledi. Mevcut işler seviyesi kasım ayında ise 10,3 puan ile önemli ölçüde düşüş gösterdi. Böylece mevcut işler mevsimsellik etkisinin de başlaması ile düşüşe geçti. İnşaat sektörü Covid-19 salgını ile yarım kalan işlerini büyük ölçüde tamamlıyor. Covid-19 salgını ikinci dalgası ve kış aylarına girilmesi nedeniyle mevcut işler seviyesinin kademeli olarak gerilemeye devam etmesi bekleniyor.
Yeni alınan inşaat işleri kasımda 7,2 puan geriledi
TÜİK verilerine göre inşaat sektöründe alınan yeni iş siparişleri kasım ayında 7,2 puan geriledi. Sektörde yeni iş siparişleri haziran ve temmuz aylarında önemli artış göstermiş, ağustos-ekim döneminde iş siparişlerinde doygunluk yaşanmaya başlanmıştı. Kasım ayında ise yeni alınan işler seviyesi aylık olarak yeniden hissedilir bir düşüş gösterdi. Tamamlanan işler sonrası yeni siparişlerin kış ayları sonrası ve Covid-19 salgını etkilerinin azalması ile birlikte yeniden artmaya başlayacağı öngörülüyor.
İnşaat malzemeleri sanayi üretimi üçüncü çeyrekte hızlı toparlanma içine girdi
İnşaat malzemeleri sanayi üretimi 2020 yılı ilk çeyreğinde yüzde 8 büyüme göstermişti. Covid-19 salgını ile ortaya çıkan koşullar nedeniyle inşaat malzemeleri sanayi üretimi, yılın ikinci çeyreğinde ise yüzde 8 düşüş gösterdi. Yılın üçüncü çeyreğinde inşaat malzemeleri sanayi üretimi bu kez hızlı bir toparlanma içine girdi.
Temmuz ayında yüzde 7, ağustos ayında ise yüzde 24,6 artan sanayi üretimi eylül ayında da hızlı büyüme gösterdi. Eylül ayında üretim, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 19,7 arttı. Eylül ayındaki üretim artışında içeride mevcut inşaat işlerindeki canlanma ile dış pazarlardaki talep artışı etkili oldu. 2020 yılı eylül ayında 22 alt sektörün 22’sinde de üretim bir önceki yılın eylül ayına göre arttı.
En yüksek üretim artışı yüzde 41,6 ile hazır beton sektöründe gerçekleşti. Birleştirilmiş parke ve yer döşemeleri sektöründe üretim yüzde 40,2, çimento sektöründe yüzde 40, demir çelik radyatörlerde yüzde 36,1, kilit ve donanım eşyalarında yüzde 35,4, seramik kaplama malzemelerinde yüzde 31,7 ve inşaat boya ve vernikleri sektöründe yüzde 31 yükseldi.
Eylül ayındaki üretim artışı ile 2020 yılı ocak-eylül döneminde inşaat malzemeleri sanayi üretimi artışı yüzde 5,9 olarak gerçekleşti. 22 alt sektörden 14’ünde üretim geçen yılın ocak-eylül dönemine göre arttı.