Kiracı ve ev sahibinin arasındaki anlaşmazlıkların hızlıca çözümü için devreye giren arabuluculara "elektrik, su, doğalgazı kesme, saati sökme" şikayetleri de taşındı.
Özellikle İstanbul, İzmir, Ankara gibi büyükşehirlerde eşyalı, fatura tutarları kira bedeline dahil edilen konutlarda yüzde 25 yasal artışı kabul etmeyen bazı ev sahipleri elektrik şartelini indiriyor, suyu kesiyor, abonelikleri iptal ettiriyor. Türk Ceza Kanunu ve Borçlar Kanunu'na göre aboneliği iptal ettirmek suç teşkil ederken, yargı maddi ve manevi tazminata hükmediyor.
"KİŞİLİK HAKLARINA SALDIRI"
Türk Ceza Kanunu'na göre, kişilerin değişik nedenlerle haksız yere "huzur ve sükununu" bozmayı suç kabul ediyor. Elektrik, su, doğalgazı kesmek de bu kapsamda değerlendiriliyor. Ev sahibi herhangi birinde aboneliği iptal eder ya da keserse huzur ve sükûnu bozmaktan suç duyurusunda bulunabilir.
Örneğin, su sayacının sökülmesi kişilik haklarına saldırı niteliği taşıyor olup kiracıya manevi tazminat ödenmesi gerekiyor. Yüksek yargının da kiracının kirayı yatırmaması durumunda bile abonelik sözleşmeleri iptal edilemeyeceği yönünde onanmış kararları bulunuyor. Yargıtay'ın benzeri davalarda kiracıya manevi tazminat, şartları varsa maddi tazminat cezası yönünde kararları bulunuyor.
BANKA HESABINI DA KAPATIYORLAR
Bazı ev sahipleri de kiranın yatırılmadığını öne sürmek için banka hesaplarını kapatıyor. Sözleşmedeki banka hesabının kapatılması durumunda kiracıya yeni hesabın bildirilmesi zorunluluğu bulunuyor. Ev sahibi ısrarla paylaşmazsa kiracı PTT hesabı ile ödeme yapabilir ya da mahkemeye başvurarak ödeme yeri tayin edilmesini isteyebilir. Böyle bir durumda kesinlikle elden ve belgesiz ödeme yapılmaması gerekiyor.
FATURALI DAİREDE DE YÜZDE 25 SINIRI VAR
Kira artışlarını yüzde 25'le sınırlayan düzenleme Temmuz 2024 tarihine kadar devam edecek. Kira artışında fatura dahil, eşyalı ev ayırımı bulunmuyor. Fatura dahil eşyalı apart gibi alanlarda oturanlar ise dönemsel yaşanan fatura artışları nedeniyle iki tarafında mağdur olmaması için ev sahipleri ile uzlaşma, anlaşma yoluna gidilebiliyor.
Ev satılsa da kiracının eski sözleşmesi geçerliliğini koruyor. Yeni ev sahibi isterse kiracıya 6 ay süre verebilir, isterse kira sözleşmesinin bitim tarihinden 1 ay içinde arabulucuya gidebilir. Evi yeni alanın burada oturacağını, ihtiyacı olduğunu ispatlaması gerekiyor. Fahiş kira artışı, abonelik iptali, banka hesabı kapatılması gibi tahliye baskısı yapanlar ALO 175, CİMER, Adalet Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı başta olmak üzere ilgili bütün kamu kurum ve kuruluşlarına şikâyet edilebilir..