30 Ekim İzmir depreminden Bayraklı’dan sonra en çok etkilenen ilçe Karşıyaka oldu. Depremden sonra kentsel dönüşüm için harekete geçen Karşıyaka Belediyesi, Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü kurdu. Ardından İmar Çözüm Ofisi kuruldu. Bu süreçte kentsel dönüşümün sağlıklı ilerlemesi için analitik etüt çalışmaları da devam ediyor. Karşıyaka Belediye Başkanı Cemil Tugay, deprem sonrası kentsel dönüşüm çalışmalarını İnşaat Deryası okuyucularına anlattı.
Karşıyaka 350.000 nüfusuyla İzmir’in en kalabalık beşinci ilçesi. Bu yönden bakınca ilçedeki sosyal alanlar yeterli oluyor mu? Sonuç olarak çok küçük bir coğrafyada büyük bir kalabalık yaşıyor…
İlçenin özellikle eski yerleşim yerlerinde kesinlikle yeterli değil, bunun sıkıntısını yaşıyoruz. İlçenin geneline baktığınızda kişi başına düşen yeşil alanda çok kötü değiliz. Ama o yeşil alanların dağılımı açısından biraz dengesizlik var. Bu da belli bölgelerdeki insanların mobil halde başka bölgelere gitmesi ve orada sosyalleşmesine neden oluyor. Bu yüzden belli alanlar çok daha kalabalık ve yoğun kullanılan alanlara dönüşüyor.
PLANSIZ YAPILAŞMIŞ BAZI ALANLAR VAR
Karşıyaka genel anlamda artık konutlaşmasını tamamladı. Bu durumda yeni yapılaşma alanları var mı? Gelişebilecek yerler var mı? Ayrıca kentsel dönüşümle alakalı da bir şeyler var mı?
Dönüşüm gerektiren plansız yapılaşmış bazı alanlar var. Bunun da en çok bilineni Cumhuriyet Mahallesi, İnönü Mahallesi’nin ve Örnekköy’ün bir kısmı. Buraları plansız yapılaştığı için bir kentsel dönüşüm ihtiyacı görünüyor. Kentsel dönüşüm sonrasında birazcık daha artmış bir nüfus yoğunluğu olacak buralarda. Bunun dışında Karşıyaka’nın hemen hemen yapılaşması tamamlanmış konumda. Şemikler’de küçük diyebileceğimiz nispeten bir alan var. Orada da yine bir dönüşüm gerçekleşmesi gerekiyor. Diğer planlanmış alanların tamamı yapılaşmış durumda.
30 Ekim’de bir deprem yaşadık. İzmir’in de gündemi artık kentsel dönüşüm. Bu depremden Karşıyaka nasıl etkilendi? Karşıyaka’nın yapı stoku nasıl?
Bina hasarlanması açısından Karşıyaka, Bayraklı’dan sonra en fazla etkilenen ilçe oldu. 1000 civarında binada hasar oluştu. Bunların 200 tanesi orta ve ağır hasar grubunda. Bina yıkılmamış olsa da hasardan dolayı insanlarda belirli bir tedirginlik oluştu.
ANALİTİK ETÜT ÇALIŞMASI YÜRÜTÜYORUZ
Sizin depremden sonra bu binaların dönüştürülmesi için çalışmalarınız oldu. Kentsel dönüşüm ofisini açtınız. Yine vatandaşlarla beraber yürüdüğünüz bir süreç var. Biraz çalışmalarınızdan bahseder misiniz?
Binalar dönüştürülürken ada bazında planlamalarla daha iyi bir hale getirilebilir mi çabası içerisindeyiz. Alaybey, Tuna, Tersane, Bahariye mahalleleri gibi eski yerleşim yerlerinde analitik etüt çalışmasını da halen yürütüyoruz. Çok yakında bununla ilgili raporu alacağız. Aldıktan sonra belki orada bazı plan önerileri geliştirebiliriz. Onun dışında mevcut binaların yıkılıp yeniden yapılması sürecinde inşaat hakkı kaybı yaşayan bazı yerler vardı. Onların mağduriyetlerini gidermek için biz bir plan önerisi iletmiştik Büyükşehir’e. Büyükşehir depremden sonra bunu bütün İzmir’de daha yaygın bir plan kararı olarak kararlaştırdı. Binaların da yenilenmesi ile ilgili önemli bir engeli aşmış olacağız. Belediyede yürütülen bürokratik süreçlerin daha problemsiz olması ve daha hızlı yürümesi için önlemler almaya çalışıyoruz. Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü kurduk. Süreçle ilgili doğru bilgilendirmek, mülk sahipleri arasında uzlaşmazlıklar olan durumlarda uzlaşma için katkı vermek amacıyla kurduğumuz bir birim. Bunu daha ileri aşamalarda daha da geliştirmeyi düşünüyoruz. Birkaç tane imar çözüm ofisi açmayı düşünüyoruz. Bunlarla beraber kentsel dönüşümün olabildiğince hızlı bir şekilde ve doğru bir şekilde Karşıyaka’da gerçekleştirilmesini sağlamak istiyoruz.
CUMHURİYET İÇİN HENÜZ REVİZYON PLANI YAPILMADI
Cumhuriyet Mahallesi’nde yapmış olduğunuz planlar vardı. Onlara da çok itiraz oldu. Sizde daha sonra planlarda bir revizyona gittiniz. Orada ilk yaptığımız planlarda neler eksikti? Yeni yaptığınız revizyon planlarda neler değişti?
Henüz bir revizyon planı yapılmadı. Bunun üzerinde çalışılmaya devam ediliyor. İlk yapılan planlarda bir eksiklik yoktu aslında. Sadece vatandaşlarımız mevcut arsalarından terk vermeyi istemediler ve daha fazla emsal istediler. Bunun şu anda halihazırda uygulanan üst plan kararlarına uymadığını söylemeye çalıştık. Mevcut 1/5000 ve 1/25.000 kararlarında o bölgede verilebilecek emsal belli. Kanunen verilmesi gereken terk belli. Yani bunların dışına çıkabilmemiz mümkün değil. Ancak çok yoğun itirazlar olunca vatandaştan sayısal olarak değil, şiddet olarak çok fazla itiraz gelince bu durumu dikkate almıyormuşuz gibi görünmek istemedik. Bu yüzden bunu tekrar çalışalım, dedik. Daha fazla emsal verilecekse daha az terk alınacaksa ya da hiç terk alınmayacaksa bu kararı Karşıyaka Belediyesi tek başına veremez. Daha üst kurumlar ile birlikte verebilir. Dolayısıyla şu anda bu çalışma yürüyor. Bu aşamada da şöyle bir düşüncemiz var. Mahallede, o bölgede, daha doğrusu birbirinden tamamen farklı üç tane alan var. Bu Anadolu Caddesi’nin kenarında olan alan. Sosyal konutlarla İnönü Mahallesi’nin eski yerleşim alanı ve kalan Cumhuriyet Mahallesi alanı. Bu üçünün birbirinden farklı özellikleri var. Her bölgenin kendine ait farklı problemleri var. Dolayısıyla belki birbirinden ayrılarak plan çalışmaları da yapılabilir. Onları kendi içerisinde doğru gruplandırmış oluruz. Mesela öyle bir alan var ki orada daha ağırlıklı olarak mülkiyet sorunları var. Yani oradaki problem daha çok mülkiyetle ilgili. İnönü Mahallesi’nde insanlar mevcut plandan memnunlar. Çok değişmesini istemiyorlar. Onlara farklı yaklaşılması lazım. Anadolu Caddesi’nin kenarı ve sosyal konutların olduğu alan daha da farklı özelliklere sahip. Orada mesela daha hızlıca bir plan çalışması yapılabilir, daha kolay sonuç sağlanabilir. Bir de orada bir taşocağı bölgesi var. Yakın zaman önce Bakanlık tarafından, Taşocağı bölgesinde riskli alanda plan çalışması yapıldı. Aslında o bölgede bir proje yapmayı düşünüyoruz. Bir toplu konut projesi yapacağız orada. Ona göre ayrıca plan çalışması yapılabilir. Bunlar henüz kesin değil ancak üzerinde düşündüğümüz Büyükşehir Belediyesi ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile iştişare ettiğimiz şeyler.
Başka bölgelerde planlama çalışmalarınız var mı?
Örnekköy‘de planlanacak çok yer kalmamış açıkçası. Bitişik beş nizam olan üç nizam olan konutların olduğu yer var. Orada bizden önceki dönemde bir plan çalışması yapılmış ve buna uygun olarak binalar yenilenmiş. Latife Hanım Mahallesi, Zübeyde Hanım’ın Aliağa Tekke Caddesi’ne, Başpehlivan Karaali Caddesi’ne bitişik olan alanında bir plan ihtiyacı var. Onları yapacağız ve başkada bir yer kalmadı Karşıyaka’da açıkçası.