Yükselen kira fiyatlarının ödemeleri çok daha stresli bir hale getirdiği gerçek. Ancak yakın zamanda yapılan bir araştırma artan kira harcamalarının ömrünüzü de kısaltabileceğini gösterdi.
USA Today’in haberine göre hakemli dergi Social Science & Medicine'da kasım ayında yayınlanan araştırma gelirlerinin büyük bir bölümünü kiraya harcayan kişilerin sağlıksız yaşama olasılıklarının daha yüksek olduğunu ve erken ölüm riskini artırdığını ortaya koydu. Araştırma, tahliyelerin ve hatta tahliye edilme tehdidinin daha yüksek ölüm oranlarıyla bağlantılı olduğunu da gösterdi.
Princeton Üniversitesi'nde doktora sonrası araştırma görevlisi ve sosyoloji çalışmasının baş yazarı Nick Graetz, "Artan kiralar ve tahliyeler, Amerikalı kiracılar için ölüm oranları üzerinde büyük bir etkiye sahip" dedi.
Uzmanlar, artan kiraların kiracılarda baş ağrısı bozukluklarına, kalp hastalığına ve hipertansiyona yol açabilecek kronik stresten sorununa yol açma olasılığının daha yüksek olduğunu söylüyor.
Sağlık uzmanları, aylık gelirlerinin% 30'undan fazlasını kiraya harcayan kişilerin sağlıklı gıdalara ve tıbbi bakıma para harcama olasılıklarının daha düşük olabileceğini ve sağlık koşullarını yönetmek için zaman ayırmak yerine kiralara ayak uydurmaya çalışarak işte daha fazla zaman geçirebileceklerini söylüyor.
Kiracılar neden ölüyor?
Yavaşlayan emlak piyasasına rağmen kira artışları genel olarak pandemi öncesine göre daha yüksek kalıyor. Aylık maliyetlerin de artmasıyla kiracılar yüksek maliyetlere ayak uydurmakta zorlanmaya başladı.
2023 tarihli Harvard raporuna göre 2019 ile 2021 arasında medyan kiralar aylık %3 artarken kiracıların medyan geliri ise %2 düştü. Konut uzmanları, kiracıların gelirlerinin %30'undan daha azını kiraya harcamalarını tavsiye ediyor. Ancak araştırma yazarları 21 milyondan fazla ABD'li hanenin bundan daha fazla harcama yaptığını, hatta bazılarının gelirlerinin %50'lik kısmını kiraya harcadığını buldu.
Uzmanlar, artan kiraların hem zihinsel hem de fiziksel sağlığa zararlı olduğunu söylüyor. Giderek artan sayıda araştırma, yüksek kira yükünün ve tahliye tehdidinin depresyon ve anksiyete riskini artırdığını gösteriyor. Ayrıca diyabet, obezite ve kardiyovasküler hastalık gibi kronik hastalık riskini de artırıyor. Bu arada, araştırmalar yüksek maliyetleri hafifletmek için kira yardımı alan kişilerin psikolojik sorunlarının azaldığını gösterdi.
Ocak ayında gerçekleştirilen araştırmada milyonlarca tahliye kaydına bakıldı ve tahliye edilen kişilerin ölüm kayıtlarına ve nüfus sayımı verilerine bakarak kiranın kiracıların sağlığı üzerindeki etkisi değerlendirildi. Irk, etnik köken, cinsiyet, eğitim, hane halkı ve mahalle dahil olmak üzere bireyler arasındaki sistematik farklılıklar kontrol edildi ve zaman içinde farklı kira yüklerine sahip kiracılar karşılaştırıldı.
Araştırma gelirlerinin %50’sinden fazlasını kiraya harcayan kişilerin gelirlerinin %30’unu kiraya ödeyenlere kıyasla önümüzdeki 20 yıl içinde ölme olasılığının %9 daha fazla olduğunu buldu. Gelirlerinin %70’inden fazlasını kiraya harcayan insanların ölme olasılığı ise %12 daha fazlaydı.
Graetz, tahliye edilme riski altında olan kiracıların, gıda, kamu hizmetleri ve tıbbi bakım gibi sağlıklarını etkileyebilecek "diğer tüm yaşam maliyetleri pahasına" kira ödemeye öncelik verme eğiliminde olduklarını söyledi.
Yale Halk Sağlığı Okulu'nda sosyal ve davranış bilimleri alanında doçentlik yapan Danya Keene, kira yardımının psikolojik stresi azalttığını tespit eden bir çalışma yazdı. Yüksek kira fiyatlarına ayak uyduramamaktan kaynaklanan kronik stresin de sağlığın bozulmasına yol açabileceğini söyledi.
Amerikan Psikoloji Derneği'ne göre stres, vücudun tüm vücut sistemlerini etkileyen kortizol hormonunu salgılamasına neden oluyor. Araştırmalar, kronik stresin yüksek tansiyona, tıkanan arterlere, anksiyeteye, depresyona ve bağımlılığa yol açabileceğini gösteriyor. Keene, kronik stresin insanları uzun çalışma saatleri ve madde bağımlılığı da dahil olmak üzere sağlığa daha fazla zarar veren başa çıkma mekanizmalarına da yönlendirebileceğini söyledi.
Keene, “Her günü tahliye korkusu içerisinde yaşayan insanlar evlerinden çıkarılmaya sadece kaçırılan bir ödeme veya beklenmedik bir masraf kadar uzak olduklarını bildiklerinden geceleri rahat uyuyamıyor” dedi.