Ekonomide kur ve enflasyon kriziyle yükselen fiyatlar bir de kiracı ve konut sahibi sorununu gündeme getirdi. TÜİK’in 19.60 şeklinde açıklanan kira artış oranını konut sahipleri kabul etmiyor. Cumhuriyet Gazetesi'nden Ali Can Polat'ın haberine göre; İstanbul Moda’da 10 yıllık kiracı olan bir kişinin 3 bin 750 TL'ye oturduğu evine konut sahibi 13 bin Türk Lirası istiyor. Ev sahibinin, 8 bin Türk Lirası vermeyi teklif eden kiracısına gösterdiği yol, evi tahliye etmesi oldu. Anlaşmazlık gelecek süreçler mahkemelere taşınacak. Kurtuluş’ta oturan bir kiracı öğretmen ise 3 bin 300 TL’ye oturduğu ev için ev sahibinin biçtiği fiyat 5 bin TL oldu. Kiracı öğretmen, aldığı zamla ancak kirasını ödeyebilecek halde. Üsküdar’da 2 bin 850 TL’ye yaşayan bir öğrenciden istenen yeni kira ise 8 bin 500 Türk Lirası oldu.
Bunlar yalnızca İstanbul’un birkaç semtinden gelen örnekler. Türkiye’nin ekonomide yaşadığı kur ve enflasyon krizi sebebiyle kiracı ve mülk sahibi anlaşmazlıkları artıyor. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan yüzde 19.60’lık kira artış oranını beğenmeyen konut sahipleri, kimi bölgelerde yüzde 200’e ulaşan yükseliş talep ederken mahkemelerin icra dosyaları gitgide artıyor.
Türkiye genelinde kira bedeli bir senede yüzde 63 yükseldi. İstanbul, Ankara, İzmir gibi nüfusun yoğun olduğu şehirlerde ise kira oranlarındaki yükseliş yüzde 200’lere ulaşıyor. Ulusal Yargı Ağı (UYAP) verilerine göre bu 2022'nin ilk haftasında icra ve iflas dairelerine toplam 203 bin yeni dosya geldi.
Gayrimenkul Hukuku uzmanı avukat Elvan Kakıcı Şimşek, bu sene kiracı-ev sahibi çatışmasından doğan başvuruların icra ve tahliye davalarının yüzde 50 yükseldiğini gözlemlediklerine dikkat çekti.
Ev sahiplerinin yasal oran üzerinde zam yapma ya da kiracıyı çıkarma gibi talepleri olduğunun altını çizen avukat Şimşek, şu açıklamalarda bulundu:
“Kira mahkemeleri şu an altüst olmuş durumda hem kiracılardan hem de mülk sahiplerinden bize gelen başvurular iki kat arttı. Hem konut hem de işyerlerinde mülk sahipleri yüzde 200’e varan oranlarda zam talep ediyor.”
Ev sahiplerinin en çok başvurduğu yöntemin geçmiş kira zamları olduğuna vurgu yapan Şimşek, kiracılara uyarılarda bulundu ve şunları kaydetti:
“Örneğin pandemide birçok mülk sahibi zam yapmamıştı ancak bu yazılı bir sözleşme ile imza altına alınmadıysa mülk sahibi o zamların da eklenmesi hakkını kazanıyor. Bu nedenle kiracıları yapılan her zammın sözleşmede belirtilmesi konusunda uyarıyoruz.”
PERAKENDECİ YASA BEKLİYOR
Bir başka kira kavgası ise alışveriş merkezleri ile perakendeciler arasında kaydediliyor. AVM’ler dövizle kira ödenmesinin tekrar gündeme gelmesini talep etmişti. Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Sinan Öncel ise sorunun kökünden çözülmesi için yasa istedi ve şu açıklamalarda bulundu:
“Perakendeci şu anda enflasyon oranındaki bir zammı bile karşılayamayacak durumda. Biz zaten maliyet artışlarını sürekli sübvanse edip tüketiciye yansıtmamaya çalışıyoruz. Bu nedenle de AVM dışında da bütün dükkân kiraları konusunda yasal bir düzenleme talep ediyoruz.”