Türk ekonomisinin lokomotif sektörü olarak gösterilen inşaat sektörü sıkıntılı bir dönemden geçmeye devam ediyor.
Özellikle de yükselen faizler hem maliyetleri arttırması, hem tüketicileri konut yatırımından vazgeçirerek bankalara yönlendirmesi hem de konut kredisi kullanımını imkansız hale getirmesi nedeni ile sektörü zorluyor.
İnşaat Sektörü Neden Krize Girdi?
Konuyu bugün kaleme almış olduğu yazıda irdeleyen Aydınlık Gazetesi yazarlarından Mustafa Pamukoğlu bazı noktalara dikkat çekti.
Pamukoğlu yazısında ana sorunun üretilen yeni konutlar için kredi-ödünç-gelecek gelirleri üzerine kurması olarak gösterdi. Borçluluk oranı yükselen inşaat firmaları ve müteahhitler hem dolar kurunda yaşanan dalgalanmalar hem de kredi faizlerindeki yukarı yönlü hareketlilik ile içerisinden çıkılmasının mümkün olmadığı bir sarmalın içinde kalıyor.
Mevcut varlıklarının borçlarını karşılamaya yetmediği inşaat firmaları ve müteahhitler tökezlemeye başlarken bu süreçte kendilerini toparlamayı başaramayanlar ise iflas edilerek elimine oluyor.
Arsa Payı Karşılığı İş Yapan Müteahhitler Neden Batıyor?
Yapmış olduğu değerlendirmesinde Pamukoğlu arsa payı karşılığı inşaat yapan firmaları dar boğaza sokan en önemli nedenin yükselen inşaat maliyetleri olduğunu söyledi.
İnşaat işine girerken yapılan maliyet hesaplarının aniden yükselen fiyatlar ile tutmaması müteahhitleri zor duruma soktu. Müteahhitler aradaki farkı kapatmak için bankalara koştu ancak bu da geçici bir çözüm oldu ve maliyet üzerine ilave faiz bindirdi ve projedeki konutları daha yüksek fiyatla satmak zorunda kaldı.
Ancak ekonomik kriz konut satışlarını da vurdu. Pamukoğlu yazısında "Bu yüklenici bir de ekonomik krizde bunu yapacak. Ama başaramıyor. Alıcı yok. Soran yok. Banka bastırıyor. Faiz biniyor. Döviz kredisi aldıysa kur farkı biniyor. Dayanamıyor. Acil borçlar için elindeki tüm malları iki milyon TL’ye satıyor, o da satabilirse! İnşaat bitti. Kar yok iki milyon lira borç var. İşte batış noktası" diyerek durumu açıkladı.
Kamu Müteahhitleri Neden Batıyor?
Kamu müteahhitlerinin durumu hakkında da açıklama yapan Pamukoğlu "Kamu kurum ve kuruluşlarına, belediyelere inşaat taahhüdünde bulunan firmaların batışı ihaleyi almak için akla ziyan bir oran vererek zarar edecekleri pahasına işi üstlenmelerinden kaynaklanıyor.
İhaleyi kazanınca büyük para kazandıklarını sanıyorlar. Daha işin başında tökezliyorlar. Hem sözleşme için hem de avans için banka teminat mektubu lazım. Onu alamıyorlar veya birçok varlıklarını ipotek ederek bu teminat mektubunu alıyorlar.
İlk hakedişe kadar bankadan kredi alır işi götürürüm hesabı hakedeşin ihale makamı tarafından geciktirilmesiyle bozuluyor. Haydi, yine bankaya. Bu süreç böyle devam ediyor. Zaten zararına iş almış olan yüklenici banka kredileri ve hakedişlerin düzenli ödenmemesi nedeniyle batma noktasına geliyor" diyerek hak ediş ödemelerine dikkat çekti.