Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, belediyelerin kapısına “kilit vurulmasını” önlemek için iki kritik konuda düzenleme yapacaklarını ve bunu torba yasayla gündeme getireceklerini açıkladı. Bakan Özhaseki, “kamulaştırmasız el atma ve imar planları ile mülkiyet hakkının kısıtlanması” konularında yaptıkları taslak çalışmanın detaylarını anlattı.
Belediyeler Yasası’nın bütününün Meclis takvimindeki yoğunluk nedeniyle yetişmeyeceğini vurgulayan Bakan Özhaseki, ‘acil’ olarak gördükleri bazı maddelerin torba yasayla gündeme gelebileceğini belirterek, hazırladıkları çalışmanın detayları hakkında şu bilgileri verdi:
‘TÜM TÜRKİYE’YE ÖZGÜ BİR SORUN’
Bir torba yasayla belki de bazı maddeler gelebilir. Bunlar içerisinde benim teklifim; özellikle belediyelerin sıkıntılı olduğu ‘istimlaksız el atma ve hukuki kısıt’ diye tarif ettiğimiz iki ana madde var. Bunlar, şu anda belediyelerin kapısına kilit vurduracak maddeler. Onları hazırladım verdim. Şöyle ki Anayasa Mahkemesi’nin bir kararından sonra 1983’ten itibaren belediyelerin dışarıda yapmış oldukları sosyal donatı alanlarındaki çalışmalardan dolayı davalar açılmaya başlandı. Yani vatandaş diyor ki “Şu yol yapılalı 30 sene oldu. Benim babamın tarlasıydı. Belediye parasını vermedi. İstimlaksız el attı. Belediye bunu ispat etmek zorunda. Belediyede 10 senelik evrak yok ki. 10 sene bekleyen evrak yakılıyor. Uyanık avukatlar çok adice bir örgütlenme içerisinde. Bu tür vatandaşları bulup dava açmaya başladılar. Bu bir beladır. Tüm Türkiye’ye özgü bu; Doğu’yla ilgisi yok bunun.”
İMAR PLANIYLA MÜLKİYET KISITLAMASI
Bakan Özhaseki, ikinci düzenlemenin ise imar planlarında olup, devlet tarafından istimlak edilmeyen alanları kapsadığını aktardı. Özhaseki “İmar planında yol olarak görünüyor fakat orada halihazırda ev yok; yol açılmamış... Vatandaş gelip diyor ki “Benim alanıma yol çizdiniz; ben bu tarlayı kullanamıyorum. O zaman istimlak edin.”
Tamam istimlak etsin de etraftaki boş alanların hepsi planlı. Buralardan çıkacak milyonlarca metrekarenin parasını ancak eskiden el attığında, yol açtığında ödüyordu ya da sosyal tesis yaptığında ödüyordu. Şimdi hiçbir şey yapmazken, planda gördüğü anda dava açılıyor. Belediyelere açılan davalar bütün belediyelerin kapısına kilit vurdurur. Onunla ilgili bir madde var, üzerinde çalıştığımız” diye konuştu.
KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA NEDİR?
Haksız fiil olarak nitelendirilen kamulaştırma olmaksızın el koyma suretiyle en temel insan haklarından olan mülkiyet hakkına idare tarafından müdahale edilmesi halinde, ilgili taşınmazın bedelinin kamu kurumunca malikine ödenmesine kamulaştırmasız el atma deniyor.