2024'ün ilk çeyreğine kadar inşaat maliyetleri öngörülemediği için vadeli satışa sıcak bakmayan inşaat firmaları krediye erişimin zorlaşmasıyla kendi bünyelerinde senetli satışlara başladı.
2024 yılı ilk altı ayında ipotekli konut satışları tarihi bir dip seviyeye gerileyerek yüzde 9’a indi. Vatandaş kredi kullanmayınca inşaat şirketleri düşük peşinatlı, faizsiz, uzun vadeli ödeme seçenekleri sunan kampanyalara başladı.
Daha önceleri bitmiş konutta vade seçeneğini hiç düşünmeyen firmalar bu dönemde yaşanan satış sıkıntısından dolayı sadece inşaatı devam eden projelerde değil, anahtar teslim projelerde bile vade seçenekleri sunuyor. Bitmiş projelerde 12-24 ay vade seçenekleri ön plana çıkarken bazı firmalar 60 aya kadar vade seçeneği sunuyor.
Devam eden inşaat projelerinde ise 12-24 ay olan vade seçenekleri 24-36 aya kadar yükseldi.
İnşaat maliyet artışları yılın ilk yarısında yüksek seyretmesine rağmen yılın ikinci yarısında yavaşladı. Bu durum inşaat firmalarının vadeli satış yapmasına daha çok olanak tanıdı. Sıkı para politikasının devam etmesi ve finansmana erişilememesinden dolayı konutta senetli satış kampanyaları artarken bu kampanyalar satışlara istenen etkiyi oluşturamadı.
Yabancılara yapılan konut satışları geriledi
Yabancıya yapılan konut satışlarının toplam satışlar içindeki payı 2018 ve öncesi döneme geriledi. 2018 yılında düzenleme değişikliği sonrası en yüksek orana ulaşan yabancı satışları, 2024 yılı ilk altı ayında yüzde 1,9 olarak gerçekleşti. Antalya’da yabancı satış payı, 2023 yılında yüzde 23 iken, 2024 yılının aynı döneminde yüzde 12’ye geriledi.
Yapı ruhsatları umut verici
2024 yılı ilk çeyrek yapı ruhsatları umut verici bir tablo sunuyor. Önceki yılların ilk çeyrekleri ile kıyaslandığında son altı yılın en iyi ilk çeyreği yaşandı. Bununla birlikte, bunun ne kadarının deprem bölgesi inşaatlarıyla ilgili olduğu önemli. Ancak, iskân belgelerinde ruhsatlar kadar umut verici bir durum söz konusu değil; ruhsatların oldukça gerisinde kalındı.