Plan olmadan dönüşümün olmadığını vurgulayan İnşaat Müteahhitleri Sanayici ve İşadamları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Adil Gökçadır, Kentsel dönüşüm yasasının çıktığından beri kaybedilen 4 sene olduğunu söyledi. Kentsel dönüşümü arzulamayan müteahhitin olmadığını belirten Gökçadır, Kentsel dönüşümün gerçek manada yapılmasının şart olduğunu ve bina dönüşümünden önce imar planları yapılması gerekliliğinin altını çiziyor. Bursa'da konut stoğu olduğunu düşünmüyorum' diyen İMSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Adil Gökçadır, Bursa'da eski konut stoğunun çok fazla olduğunu ve yeni dairelere ise acil ihtiyaç olduğuna işaret ediyor. 600 bin konutun yüzde 60'ı yıkılmak üzere ve geri kalan yüzde 40'ı da çok kısa sürede yenilenmesi ve güçlendirilmesi lazım' diyen Adil Gökçadır ile herşeyi konuştuğumuz röportajımız...
Dernek içerisinde önümüzdeki dönemi nasıl değerlendiriyorsunuz?
İMSİAD, müteahhitlerin layık olmadığı bir şekilde üzerine yapıştırılan imajını düzeltebilmek, sektörün dinamikleri olan üyelerimizin problemlerini çözmek ve mutlak suretle toplum menfaatini gözetmek amacı ile kurulmuştur. Müteahhit, hayatın her anına dokunabilen bir insandır. İhtiyaçlarınızın tamamında bir müteahhit eli görürsünüz. Müteahhit, ne kadar kaliteliyse ve ne kadar doğru bakış açısına sahipse hayatın kalitesi de o kadar artacaktır. Bu nedenle müteahhitlik mesleğini çok önemsiyoruz. İnşaat sektörü, lokomotif bir sektör ve 200'e yakın alt sektörü tetikliyor. Derneğimizi büyütmek ve çok daha önemli noktalara getirmek istiyoruz. Müteahhitlerimizin bakış açılarını genişletme çalışmaları yapmak amacıyla da yurtdışı gezileri düzenliyoruz. Diğer yandan fuar çalışmalarımız devam ediyor. Yaşadığımız şehre faydalı olmak için çeşitli çalışmalar yapıyoruz. Çünkü bize göre, Bursa'nın ciddi problemleri var. Şehrimizin problemleri ile ilgili uygulamacı olmasak da, yol gösterici olabiliriz. Sektörün ana problemlerinden biri de muhatap olunan kurumlar arasındaki organizasyon noksanlığıdır. Bakınız, bir müteahhit mesleğini icra ederken 22 kurumla muhatap oluyor. O yüzden tüm bunları çözümlersek daha da iyi ve kaliteli işler yapabiliriz. Ağırlık vermemiz gereken bir başka konunun da eğitim olduğunu düşünüyoruz. Maalesef ki, mesleğimizde çalışan kadrolar son derece eğitimsiz. Sadece biz değil, devletin de buna el atması lazım. Sektörün sürekli gelişen ve büyüyen bir tavrı var. Her gün değişen teknolojide yeni ürünler çıkıyor. Sürekli olarak yenilenmesi gereken eğitim ve bireysel çalışmalara ihtiyaç var. Bunların mutlaka yasa ile garanti altına alınması lazım.
Sektörünüzü nasıl değerlendiriyorsunuz?
İnşaat sektörü lokomotif bir sektördür. Lokomotif sektör olmamız, etkin olmamızı da getiriyor. 6 ay öncesine kadar sektör canlıydı ama şu an bir durgunluk var. Satışlarda yüzde 8 civarında bir gerileme görülüyor. Arz talep dengesi bozuldu, bu durum satışları negatif etkiliyor. Yabancı yatırımcılar, terör korkusu ile Türkiye'de yatırım konusunda beklemeyi tercih etmekte. Ağırlıkla Arap ülkeleri olmak üzere Haziran ayında Bursa'da 80 yabancıya ev satmışız. Bu sayının artması lazım. Yabancıya satışlarda da düşme var. Tüm bunların geçici olduğu çok aşikar. Önümüzdeki günlerde piyasada bir canlanma bekliyoruz. Bursa'da yabancılara daha çok konut satabilmemiz için farklı çalışmalara da imza atmamız lazım. Sadece daire yapmakla bitmiyor, Bursa'nın öne çıkan diğer özelliklerini de değerlendirecek bir takım tesisler yapabilirsek çok daha fazla daire satabiliriz. Hem de Avrupalı' ya satarız. Bunların başında da termal sularımız geliyor. Termal su cenneti olan Bursa'nın bu özelliğini sonuna kadar kullanması gerektiğini düşünüyorum. Bunların geliştirilebilmesi için bizim sektörümüzle ilgili fuarlara sıkça katılmamız lazım. Ayrıca bu satışların özendirilmesi için yurtdışı satışlarının da ihracat sayılması lazım.
Neden Nilüfer'de yatırımlar daha değerli ve insanlar neden Nilüfer'e kayıyor?
Nilüfer, planlı bir bölge. Osmangazi ve Yıldırım'ın da planlanması lazım. Oralarda da bir sürü cazibe merkezleri yaratabiliriz. Oradaki konut, mülk ve emlağı daha değerli hale getirebiliriz. Bu tip imar planlama çalışmaları yapılabilirse, arsa spekülasyonları da ortadan kalkar. Kentsel dönüşüme de ivme kazandırmış oluruz. Kentsel dönüşümün ilerleyemeyişinin sebeplerinden biri plansızlıktır. Mutlaka plan yapılması lazım.
Konut satışlarındaki son durum nasıl değerlendiriyorsunuz?
2015'de ülke genelindeki konut satışları 2014'e göre yüzde 10. 6 artarken, aynı dönemde Bursa'da yüzde 18. 1 artış gözlenmişti ve Bursa'daki konut satış artış oranı Türkiye genelinin neredeyse 2 misli olmuştu. Bu sene ise en çok konut satılan iller arasında 5. sıradaki yerini koruyan Bursa'daki konut satışları Türkiye genelinin altında kalmıştır. Bize göre Türkiye geneli ve Bursa'da konut satışlarındaki düşüşün ana nedenleri, 2013 yılında getirilen yeni düzenleme ile KDV oranlarındaki artış ve konut kredi faizlerindeki artış olmuştur. Maliyetlerdeki ve dolayısı ile fiyatlardaki yükselme konut satışlarındaki azalmanın ana nedenidir. Bursa özelindeki nedenlerden birisi de yüksek arsa maliyetleri olmuştur. Yeni arsa üretilememesi, kentsel dönüşüm çalışmalarında bir tür bir ivme sağlanamaması, Bursa'da gerek konut üretimini, gerekse de konut satışını önemli oranda düşürmüştür. Elbette özellikle son aylarda ülkemizdeki gelişmeler ile de ekonomik motivasyon etkilenmiştir. Bursa'da konut satışlarındaki azalma yabancılara yapılan satışlara da yansıdı ve Bursa'da yabancılara yapılan konut satışlarında Ağustos ayı itibariyle yüzde 9.84 düşüş gözlemlendi.
Bursa'daki konutlar depreme dayanıklı mı?
Mevcut konutlar bütünü itibariyle elbette dayanıklı değil. Bursa'da 600 bin konut var. Bunun yüzde 60'ı yani 350 bini depreme dayanıklı değil. Ağırlıklı Yıldırım ve Osmangazi olmak üzere, tüm kaçak yapılar depreme dayanıklı değil. Kaçak yapıdan kastımız ise, denetimsiz yapıdır. Bunların neredeyse yüzde 80'inin derhal yıkılıp yenisinin yapılması gerekiyor. Bırakın depremi can güvenliği yok. Deprem öldürmüyor, ihmal öldürüyor. Depremden ölmez insan, çöken binadan ölür. Sağlam bina yaparsanız kimse ölmez. Bursa depreme hazır değil. Yasa çıktığından beri kaybettiğimiz 4 sene var. Kentsel dönüşümü arzulamayan müteahhit yok. Kentsel dönüşümün gerçek manada yapılması şart. Bursa'da kentsel dönüşüm yok, kentsel yenileme var. Şu an da bir bina dönüşümü var. Bina dönüşümünden önce imar planları yapmak lazım. Bugün bu şansı değerlendirebilirsek, geleceğe bir şans vermiş oluruz. Aksi halde torunlarımız, hatta çocuklarımız yeniden kentsel dönüşümü düşüneceklerdir.
Konut KDV indirimini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Yüzde 18'lik KDV oranının yüzde 8'e indirilmesini son derece olumlu buluyoruz. Ancak sektör için son derece faydalı bir hamle olan bu kararın süresinin uzun tutulmasının daha yararlı olacağını düşünüyoruz. Doğru atılan adımlarda süreklilik sağlanabilirse bu hamleler çok daha faydalı bir hale gelecektir. Ve ayrıca faydalı bulduğumuz bu karar daha da genişletilerek sadece konutta değil ofis ve işyeri projelerinde de uygulanabilir.
Fiyatlar çok yüksek. Konut sektörü ve konut stoğu Bursa'da ne durumda?
Arsa üretmezseniz, arsa fiyatları artar bunlar da konuta yansır. Artan maliyetler nedeni ile fiyatlar artıyor. Fiyatları düşürmek istiyorsanız, maliyeti düşüreceksiniz. Maliyeti düşürmenin yolu yeterince arsa üretmek, spekülasyonu önlemek ve KDV'yi düşürmektir. Bunu yaptığınızda fiyatlar düşecektir. Bursa'da konut stoğu olduğunu düşünmüyorum. Zaten, konut stoğu olmadığı için fiyatlar yüksek. Konut stoğu olsa fiyatlar düşük olurdu. Bursa'da eski konutların stoğu çok fazla. Yeni dairelere ise acil ihtiyaç var. 600 bin konutun yüzde 60'ı zaten çürük ve yıkılmak üzere. Geri kalan yüzde 40'ı da çok kısa sürede yenilenmesi ve güçlendirilmesi lazım. Dolayısıyla acil olarak yeni ve sağlam konutlara ihtiyacımız var. Bu manada Bursa'da stok yok bilakis açık var.
Belediyeler yeni konut alanları açıyor mu yoksa eski düzen mi devam ediyor?
Belediyeler kamulaştırarak yeni caddeler, konut alanları açmaya çalışıyorlar. Bu çok pahalı ve sığ bir yöntem. İhtiyacı karşılayamaz. Plan gerekir. Belediye Başkanlarımız ile yaptığımız görüşmelerde bu konuları konuşuyoruz.
İnşaat sektöründe yeni pazarlarla birlikte yeni trendler nelerdir?
Teknoloji geliştikçe, pazar da değişiyor. İnşaat sektörü ile ilgili Türkiye'de yeni pazar olarak sitelerden bahsedeceğim. Sitelerin geliştirilmesi lazım. Site'nin gelişmesi demek, Belediye'nin yapacağı alt yapıyı sitenin yapması manasına geliyor. İçerdeki yeşili, parkı, havuzu v.b. sosyal imkanları ile yaşam standartlarını yükseltiyor. Açık kapalı garajları ile otopark ihtiyaçlarına çözüm getiriyor. Bana göre sitelerin geliştirilmesi yeni bir trend ve yeni bir pazardır. Ayrıca yeni üretimlere ihtiyaç var. Üretim çeşitliliği sağlamak lazım. Yeşil binaların özendirilmesi, çevreci binaların özendirilmesi lazım. Bu gelişen bir pazar olabilir.
Arsa fiyatlarını nasıl değerlendiriyorsunuz ?
Türkiye genelinde fiyatlar, korkunç yüksek. Arsa fiyatları sıralamasında dünya genelinde 13. sıradayız. Bursa'da spekülatif artan fiyatlar var. Arz'ı arttırıp talebe cevap verdiğinizde arsa fiyatları tekrar düşer. Dolayısıyla yeni araziler ve imar alanları açılması lazım. Bursa'da kentsel dönüşümle açılacak bir sürü arazi ve yeni inşaat alanları var. Bunları değerlendirirseniz, bu spekülatif artışları engelleyebilirsiniz.
O zaman fiyatlar düşecektir. Bursa'da olması gereken fiyat bellidir. Genel olarak Bursa'da daire metrekare maliyetleri 900-1000 TL civarında. Bu açıdan baktığımızda bana göre daire metrekare fiyatları 2 bin lirayı geçmemesi gerekiyor. Bursa merkezde fiyatlar bu değerin oldukça üzerinde oluşmaktadır.