Devlet, kentsel dönüşüm çalışmalarını hızlandırdı. Türkiye genelinde 20 yılda 6.7 milyon konut kentsel dönüşüm kapsamına alındı. Ancak kentsel dönüşüm sürecinde oluşacak masraflar birçok vatandaşı zor duruma sokuyor. Bu nedenle evini dönüştürmek isteyenlere hükümet tam destek veriyor.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından illere göre en düşük 595, en yüksek 960 lira kira yardımı yapılıyor. Kentsel dönüşüm kapsamında yapılacak kira yardımları, Tüketici Fiyatları Endeksi’ndeki (TÜFE) yıllık değişim oranına göre her yıl yeniden belirleniyor. 2019 yılı için henüz bir güncelleme yapılmazken, ödemeler 2018 yılı rakamlarına göre belirleniyor.
36 AYA KADAR YARDIM
Riskli alanların ve yapıların kentsel dönüşüm kapsamında yeniden inşa edilmesi için başlatılan çalışmalarda 18 ay boyunca kira desteği sunuluyor. Eğer bakanlık tarafından ilan edilen riskli ve rezerv yapı alanlarında dönüşüm yapılıyorsa, bu süre 36 aya kadar da çıkabiliyor.
MÜMKÜNSE GEÇİCİ KONUT
Anlaşmaya göre tahliye edilen yapıların maliklerine mümkün olması durumunda kira yardımı yerine tahliye tarihinden itibaren konut ve işyerlerinin teslim tarihine kadar, geçici konut veya işyeri de tahsis edilebiliyor.
EVİM RİSKLİ Mİ?
- Bina risk tespiti yaptırmak için herhangi bir çoğunluk aranmıyor. Kat maliklerinden bir kişinin bile başvurması yeterli oluyor.
- Risk tespiti, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan lisans almış bu alanda yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlar tarafından yapılıyor.
- Tespit sonucunda bina riskli çıkarsa, söz konusu yapı için mecburen yıkım süreci başlıyor.
- Yıkımı durdurmak isteyen ev sahiplerinin karara 15 gün içinde itiraz edebilme hakkı bulunuyor.
- İtiraz sonrasında da binanın riskli olduğu kabul edilirse, 60 gün içinde yıkılıyor.
- Yıkım yerine güçlendirme de yapılabilir.
- Bunun için ev sahiplerinin bu 60 günlük süre içinde güçlendirmenin teknik olarak mümkün olduğunu ispat ettirmesi gerekiyor.
HASAR VE RİSK
Tespit için 400 metrekarelik bina için 1812 lira ücret alınıyor. 401 metrekareyi aşan her 80 metrekare için bu bedel 226 lira artıyor. Tespit ücreti malikler tarafından ödeniyor. 100 metrekare için bakanlık 600 lira tespit kredisi verirken, ödeme süresi 24 aya çıkıyor.
BAŞVURULAR NEREYE YAPILIYOR?
Kira yardımı için tahliyeden itibaren en geç bir yıl içinde başvuruda bulunulması gerekiyor. İstanbul, İzmir ve Bursa’da Altyapı ve Kentsel Dönüşüm müdürlüklerine diğer illerde Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri’ne gerekli belgeleriyle dilekçe veriliyor. Ev sahipleri ve kiracılar için farklı belgeler isteniyor. Bu belgeleri bakanlığın web sitesinde yer alıyor.
EN YÜKSEK İSTANBUL'DA
Kira yardımı miktarı, ile göre değişiyor. Rakamları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı belirliyor.
595 lira: Artvin, Bilecik, Bingöl, Bolu, Burdur, Çankırı, Erzincan, Gümüşhane, Hakkari, Kırşehir, Nevşehir, Sinop, Tunceli, Bayburt, Karaman, Kırıkkale, Bartın, Ardahan, Iğdır, Yalova, Karabük, Kilis.
675 lira: Amasya, Bitlis, Edirne, Giresun, Isparta, Kars, Kastamonu, Kırklareli, Muş, Niğde, Rize, Siirt, Uşak, Yozgat, Aksaray, Şırnak, Osmaniye, Düzce.
755 lira: Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Çorum, Elazığ, Kütahya, Ordu, Sivas, Tokat, Zonguldak, Batman, Çanakkale.
830 lira: Aydın, Balıkesir, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, Mersin, Kayseri, Kocaeli, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Sakarya, Samsun, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa, Van.
905 lira: Adana, Antalya, Bursa, Konya.
960 lira: Ankara, İstanbul, İzmir.
3 TEŞVİK BİRDEN
1- FAİZ DESTEĞİ
Kentsel dönüşüm için kredi çekenlere faiz desteği de sunuluyor. Kira yardımı alan vatandaşlar ise faiz desteğinden yararlanamıyor. 16 bankanın verdiği destek kapsamında bağımsız bölüm başına en fazla 100 bin lira kredi kullanılabiliyor.
2- TAŞINMA PARASI
Kiracılara, 18 ay kira desteği verilmiyor. Kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında kiracı olduğu ev ya da işyerinden ayrılmak zorunda kalanlara, bir kereye mahsus taşınma yardımı veriliyor. Taşınma yardımı kiracılar için illere göre değişiyor. 1.190 lira ile 1.920 lira arasında, sınırlı ayni hak sahipleri için 2 bin 975 ile 4 bin 800 lira arasında değişiklik gösteriyor.
3- TADİLAT KREDİSİ
Yıkım kredisi 1000 metrekarelik bir yapı için 6 bin liraya ulaşıyor. Kredi tutarının hak sahibinin hesabına aktarıldığı tarihten itibaren, 6 ay içinde yıkım işleminin yaptırılıp enkazın kaldırılması gerekiyor. Yapım kredisinde ise anlaşmalı bankalar tarafından kredi kullanım talepleri olumsuz cevap verildiğinde bakanlık destek veriyor.
MAĞDUR AİLELERE 745 BİN TL
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, İstanbul Kağıthane'deki yıkılan ve hasar gören binalar sebebiyle mağdur olan 149 haneye toplamda 745 bin TL yardım yapıldığını açıkladı.