İzmir Müteahhitler Federasyonu başkanı ve İzmir Ticaret Odası meclis üyesi Ziya Dağlıer konut kredisi faizlerinin 0,79’a düşmesinin etkisiyle 2020’nin ilk yarısında konut satışlarının hızlanacağını yılın ikinci yarısında da yeni inşaatların başlayacağını söyledi.
İmar yönetmeliğindeki değişiklikler ile müteahhitlerin hak kaybı yaşadığını belirten Ziya Dağlıer nisan ayında yürürlüğe girecek otopark yönetmeliğinin tekrardan inşaat sektörünün önünü tıkayacağını söyledi.
İMFED başkanı Dağlıer şu ifadeleri kullandı;
YATIRIMCILAR HALA KONUTA DÖNMÜŞ DEĞİL
2018 yılının ilk yarısında başlayan ekonomik kriz 2019’un üçüncü çeyreğine kadar devam etti. Ağustos 2019’da kamu bankalarının konut kredisi faizlerini 0,99’a indirmesiyle konut satışları arttı ve sektör az da olsa rahatladı. Ancak istediğimiz seviyede bir toparlanma söz konusu değil. 1,5 yıl süren kriz döneminde ciddi bir konut stoku oluştu ve bu stokların erimesi zaman alacaktır. Faiz indirimi ile beraber konut ihtiyacı olanlar almaya başladı. Yatırımcılar hala gayrimenkule dönmüş değil. En işlek caddelerde dükkanlar bile boş vaziyette.
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE BİR ARPA BOYU YOL ALAMADIK
İnşaat sektörü 2019’da ekonomik krizden çok yönetmelik krizinden olumsuz etkilendi. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nin bazı maddelerinin Danıştay 6. İdaresi tarafından iptal edilmesi ve yeni yönetmelikte müteahhitlerin yaklaşık yüzde 30 emsal kaybı yaşaması zor durumda olan sektöre bir darbe daha vurdu. Otopark Yönetmeliği ve Emsal kaybından en çok kentsel dönüşüm etkilendi. Kentsel dönüşüm kapsamında eski binalar yıkıldığında hem otopark zorunluluğu geldiği hem de emsal azaldığı için müteahhitler kar edemiyor. Müteahhitler kar edemediği için kentsel dönüşüm projeleri tamamen durdu. İzmir’in yüzde 65’i riskli binalardan oluşuyor. Yönetmeliklerden dolayı kentsel dönüşümde bir arpa boyu yol alamıyoruz. Kentsel dönüşümün tekrar başlayabilmesi için yapılaşmış imar adalarında otopark zorunluluğunun kalkması ve Danıştay kararıyla Müteahhitlerin elinden alınan hakları geri verilmeli.
YENİ YATIRIMLARIN BAŞLAMASI YIL ORTASINI BULUR
Yeni yılın ilk yarısında düşük faiz oranlarının etkisiyle toparlanma devam eder. Ancak stokların erimesi ve yeni yatırımların başlaması yılın ikinci yarısında gerçekleşecektir. Hem ekonomik kriz hem de yönetmeliklerdeki sorunlardan dolayı yeni yatırımlar neredeyse tamamen durdu. Müteahhitler ellerindeki projeleri tamamlayıp teslim ettiği için yeni projeye başlamak durumundalar. Eğer otopark ve Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde değişikliğe gidilmezse ekonomik kriz aşılsa bile yeni yatırımlar sınırlı kalacaktır. Hükümetin inşaat sektörünün bu zor gününde, önündeki engelleri kaldırması gerekiyor.
İnşaat sektörü 200’den fazla sektörü de doğrudan veya dolaylı olarak etkiliyor. İnşaat sektörünün önü açılır ve yatırımlar hızlanırsa ülke ekonomisine çok büyük katkı sağlayacaktır. İnşaat sektörü daraldığı için 1 milyon kişi işsiz kaldı. Eğer yatırımlar yeniden başlarsa 1 milyon kişiye istihdam sağlanmış olacak. İnşaat sektörü Türkiye’nin lokomotifi. Lokomotif durursa Türkiye’nin ekonomik büyüme sağlaması zor olacaktır.
OTOPARK YÖNETMELİĞİ MÜMKÜN DEĞİL
En büyük sorunumuz konut kredisi ve mevduat faizlerinin çok yüksek olmasıydı. Merkez Bankası’nın Temmuz ayında faiz indirimine gitmesi ve bu faiz indirimini aralık ayına kadar devam ettirip yüzde 12 seviyesine çekmesi ile reel faizler de düştü. Konut kredisi faizleri Ağustos ayından beri yüzde 1’in altında seyrediyor. 2020 itibariyle bankalar konut kredisi faizlerini sıfır konutta 0,79’a düşürdü. Özel bankaların da çoğu faiz oranlarını yüzde 1’in altına çekti. Kamu bankalarının yılsonuna kadar konut kredisi faizlerini daha da düşürmesi bekleniyor. Şu anda en büyük sorunumuz olan faiz sorununu tamamen çözdük. Ancak yönetmelikler tekrar sektörün önünü tıkadı. Her daireye bir otopark zorunluluğu ve Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği ile maliyetlerimiz arttı ve inşaat hakkımız azaldı. Ekonomik krizden dolayı zaten maliyetlerimiz yüzde 40 civarında artmışken otopark zorunluluğu getirilmesi ve otoparkın emsal harici sayılmamasıyla maliyetler daha da artacak. Meslektaşlarımız otopark yapmak istese dahi bitişik nizam küçük parsellerde yapması teknik açıdan mümkün değil.
İZMİR’İN İMAR YÖNETMELİĞİ BİR AN ÖNCE ÇIKMALI
İzmir özelinde de meslektaşlarımızın birçok sorunu bulunuyor. İzmir’in şu anda imar yönetmeliği yok. İstanbul, Ankara ve Bursa Büyükşehir Belediyeleri kendi imar yönetmeliklerini hazırladıkları için Danıştay Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’ni iptal ettiğinde etkilenmediler. İzmir Ticaret Odası olarak Büyükşehir Belediyemize imar yönetmeliğinin hazırlanması için çağrıda bulunduk. Büyükşehir de bu yıl bir çalışma yaptı. İzmir Ticaret Odası bünyesinde kurduğumuz İmar, Şehircilik ve Kentsel Dönüşüm Komisyonu aracılığıyla bu yönetmelik hazırlanırken katkıda bulunduk. İmar Yönetmeliği hazırlanıp Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na gönderildi ancak bakanlık reddetti. Bakanlığın tekrardan revize edilecek bu imar yönetmeliğini onaylaması gerekiyor. İzmir’de inşaat sektörünün sekteye uğramaması için bu yönetmeliğin bir an önce yürürlüğe girmesi gerekiyor.
ELEKTRİK, DOĞALGAZ VE HARÇ MALİYETLERİ ÇO K YÜKSEK
TEDAŞ’ın özelleştirilmesinden sonra müteahhit arkadaşlarımız elektrik ruhsatı alımında ve abonelikte çok büyük sıkıntılar yaşıyor. İnşaatlar tamamlanmasına rağmen trafo kurulmuyor. Elektrik idaresinin alması gereken trafoyu müteahhitler satın almak zorunda kalıyor. İnşaat ruhsatı harcı ve proje harçları çok yüksek. Doğalgaz abonelik ücretleri çok yüksek. Elektrik ve doğalgazda çok ağır bir bürokrasi var. Bürokrasinin kaldırılıp yatırımların önünün açılması gerekirken bürokrasi ile yatırımlara engel olunuyor.