Gayrimenkul sektörü dinamik yapısıyla Türkiye ekonomisine katkıda bulunmaya devam ediyor. İnşaatla birlikte 200 civarında alt sektörü harekete geçiren gayrimenkul sektörünün başarısı, üretilen gayrimenkullerin uygun zamanda satış ya da kiralama ile alıcıyla buluşması; diğer bir ifadeyle arz ve talebi dengeleyecek doğru analizlerin yapılmasında yatıyor. Bunu sağlayanlar ise Gayrimenkul ve Emlak Danışmanlığı kuruluşları. Gayrimenkul danışmanları, gayrimenkulün değerinin tespit edilmesi (ekspertiz), pazarlanması, doğru alıcı ile hızlı ve sağlıklı şekilde buluşturulması, satış ve kira işlemlerinin hukuka ve güncel mevzuata uygun sonuçlandırılması gibi sektöre dair tüm alanlarda hizmet veriyor. Sektörün giderek genişleyen portföyü, danışmanları belli alanda uzmanlaşmaya taşıyor. Son yıllarda farklı segmentlerde üretim modellerinin artması, (rezidans, villa, karma kullanım projeleri, iş merkezleri, tatil evleri, oteller, öğrenci yurdu vb.) uzmanlaşma ihtiyacını artırıyor. Bu ihtiyaca bağlı olarak, kurumsal gayrimenkul danışmanlığı firmaları hızla artıyor ve küresel ölçekte faaliyet gösteren firmalar, Türkiye pazarına girmeyi sürdürüyor. Genelde franchise sistemiyle hizmet veren yabancı firmalar daha kurumsal hizmet veriyor. Re/Max, Realty World, Coldwell Banker, Keller Williams gibi yabancı firmaların yanı sıra Turyap, EskidjiGayrimenkul, Altın Emlak, Reha Medin, Med Max gibi yerli firmalar da franchise sistemini kullanıyor. Gayrimenkul danışmanlığı şirketleri, yeni düzenlemelerle Türkiye’nin büyük potansiyelinin daha etkin kullanılır hale geleceği görüşünde.
İSTANBUL EMLAK KOMİSYONCULARI ODASI BAŞKANI NİZAMEDDİN AŞA: "EMLAK KANUNU BİR AN ÖNCE ÇIKMALI"
Nizameddin Aşa, emlak sektöründe her ' yıl Türkiye bütçesi kadar meblağın el değiştirdiğine dikkat çekerek sektörün, deneyimsiz ve kayıt dışı hizmet verenlere teslim edilemeyeceğini belirtti.
İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Nizameddin Aşa, gayrimenkul danışmanlığı sektöründe her yıl Türkiye bütçesi kadar meblağın el değiştirdiğini, bu miktarın kimi zaman bütçenin iki katma kadar çıktığını söyledi. “Böylesine büyük bir sektörü sokaktaki insana, apartman hizmetlisine bırakamazsınız” diyen Aşa, sektörün daha sistemli gelişebilmesi için Emlakçılar Yasasının bir an önce çıkması gerektiğinin altını çizdi. Yasa tasarısının yakın zamanda çıkmasını beklediklerini söyleyen Aşa, sürece ilişkin şu açıklamalarda bulundu: “Biz 2015 Mayısta, Türkiye genelindeki bütün emlak odalarıyla kanun taslağı yaptık. Gümrük ve Ticaret Bakan lığı’na sunduk. Olumlu karşılandı. Ardından Perakendecilik Yasası çıktı. Bu yasada, gayrimenkul alım satım aracılık hizmetleri ve ikinci el oto alım satım ile ilgili yönetmelik hazırlanacağı, ilk etapta yönetmeliğin, ardından kanunun çıkartılacağı belirtildi. Yönetmeliğin, hazırladığımız taslağı yüzde 80 oranında kapsayacağını, piyasaya çok ciddi disiplin getireceğini öngörüyoruz. Önüne gelen müteahhit veya emlakçı olmamalı.”
KAYIT DIŞI ÇALIŞAN EMLAKÇILARA DİKKAT!
Nizameddin Aşa, sektörün düzelmesine, vatandaşın da katkıda bulunabileceğini ifade etti. Bunun için vatandaşların her gördüğünü emlakçı diye muhatap almaması, kimlik ve tapu bilgisini vermemesi gerektiğini söyledi. “Vatandaş komisyon ödemeyi çok görüyor. Hayatının en önemli alışverişini yaparken emlakçıyı iyi seçmek zorunda” diyen Aşa, kayıt dışı çalışan emlakçılara dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı. Emlakçıların önce Maliye’ye, sonra Emlak Komisyoncuları Odasına kayıt yaptırması ve Oda’dan eğitim alması gerektiğini belirten Aşa, “Bizden eğitim alan yanlışlık yapmaz. Sokakta gezen emlakçı suistimal eder. Vatandaşın dikkat etmesi gerekir. Kayıtlı çalışan emlakçıların bir suistimali olursa, iki tarafı da çağırıp savunmasını alıyoruz. Bir çeşit hakemlik yapıyoruz. Savcılığa havale ettiğimiz emlakçılar oldu” diye konuştu.
GAYRİMENKUL VE EMLAK DANIŞMANLIĞI AYNI KAVRAM
Gayrimenkul ile emlak danışmanlığının temelde aynı olduğunu ve kurumsal firmalarla aynı piyasaya tabi olduklarını belirten Aşa, bu kuruluşlarla zaman zaman işbirliği yaptıklarım ve sadece İstanbul Emlak Komisyoncuları Odasına kayıtlı beş bin üyelerinin bulunduğunu sözlerine ekledi.
COLDWELL BANKER TÜRKİYE ÜLKE BAŞKANI GÖKHAN TAŞ: GAYRİMENKUL SATIŞININ CİROSU 200 MİLYAR DOLAR"
200 milyarlık gayrimenkul satışının 80 milyar dolarını gayrimenkul danışmanlarının yönettiğini belirten Gjökhan Taş 2.5 milyar TL olan komisyon değerininse beş yıl sonra 8 milyar dolara çıkmasının öngörüldüğünü vurguladı. Kurumsal gayrimenkul danışmanı firmalarından ABD’nin 111 yıllık köklü kuruluşlarından Coldwell Banker Türkiye’nin Ülke Başkanı Gökhan Taş, gayrimenkul danışmanından hizmet aliminin, 10 yıl önceki yüzde 10’lar seviyesinden bugün yüzde 40-45’lere çıktığını belirtti.
Hizmet aliminin İstanbul, İzmir gibi büyük şehirlerde ise yüzde 60-70’e ulaştığını söyleyen Gökhan Taş “Gayrimenkul danışmanlığının pazar payının önümüzdeki 5 yıl içerisinde yüzde 70'e çıkacağını düşünüyoruz” dedi. Gökhan Taş, Türkiye’de gayrimenkul satışının yıllık 200 milyarlık pazar oluşturduğunu, bunun yaklaşık 80 milyar dolarının gayrimenkul danışmanları ve emlakçılarca yönetildiğini belirterek, bu meblağın 2.5 milyar dolarının ise komisyon değeri olduğunu söyledi. Sektörün gelişimine paralel gayrimenkul danışmanlığı sektörünün de 250-300 milyar dolarlık hacme ulaşacağını dile getiren Taş, komisyon değerinin de 8 milyar dolara yükselmesinin öngörüldüğünü vurguladı.
Taş, sektöre dair şu bilgileri verdi: “Gayrimenkul danışmanlığının ana vatanı ABD. ABD’de gayrimenkul danışmanlığıyla ilgili yasalar, kurallar var ve pazarın yüzde 95’i profesyonellerin elinde. Bizim şu anda pazarımız yüzde 40 düzeyinde. Kalan yüzde 60 ise sıfır satış da olsa, ikinci el de olsa sahibinden pazarında. Ancak her geçen gün büyüyen bir pazardan bahsediyoruz. İnsanların son 10 yılda konut edinme yaşı 43’ten 34’e düştü. Türkiye 29 yaş ortalamasıyla Avrupa’nın en genç nüfusuna sahip. Özellikle genç insanların biraz daha geç evlenmeye başlamaları ve maalesef boşanmalar, ihtiyacı artıran unsurlar.”
“Global düşünceyle yerel gerçekleri harmanlayarak, Türkiye’de liderliğe doğru yürüyüşümüz var” diyen Gökhan Taş, Coldwell Bankerin 224 milyar dolarlık satışıyla en yakın rakibinin 1.5 katı satış hacmi bulunduğunu, Türkiye’deki dinamizm doğrultusunda 4 yıldır 26 şehirde 30 ofis ve 1.500 gayrimenkul profesyoneliyle hizmet sunduklarını kaydetti.
RE/MAX GAYRİMENKUL YILDIZ BROKER'l ULVİ KOCAİLİK: "DAHA ÇOK BAŞINDAYIZ"
Türkiye'nin gayrimenkul ve emlak danışmanlığında daha yolun başında olduğunu vurgulayan Ulvi Kocailik, işlem standartlarının oluşacağını ve kimsenin gönlüne göre fiyat belirleyemeyeceğini söyledi.
RE/MAX Gayrimenkul Yıldız Broker’ı Ulvi Kocailik, 12 yılı aşkın süredir sadece ticari gayrimenkul alanında çalışıyor. Kuruluş, İstanbul Dudullu-Düzce hattında büyük mülkler başta olmak üzere tüm Türkiye’de 5 milyon doların üzerinde mülke hizmet sunuyor. RE/MAX Circle of Legends (RE/MAX Efsanesi) kariyer ödülü sahibi olan Ulvi Kocailik’in ticari gayri-menkulde 10 yıla sığdırdıklarını içeren “Gayrimenkulün Şifreleri” kitabı geçen yıl yayımlandı. Bu yıl Eylül ayında, lisansını Amerika’dan aldığı eğitimleri, yerelleştirerek Türkiye’de sunacağını söyleyen Kocailik, sektörün işleyişini ve mesleğin inceliklerini paylaştı. Türkiye’nin gayrimenkul ve emlak danışmanlığında yolun başında olduğunu belirten Kocailik, önümüzdeki yıllarda eğitimlerle yelpazenin daha da genişleyeceğini, tüm paydaşların “gayrimenkulün ortak dilini” kullanmayı öğreneceğini vurguladı. Ekspertiz konusunun da gelişeceğini belirten Kocailik’e göre, ekspertiz değeri sağlamlaşacak ve satıcı gönlüne göre para istemeyecek, alıcı da gönlüne göre teklif vermeyecek. İşlem standartları, hukuki süreçler oluşacak.
HATA YAPANA LİSANS İPTALİ
Gayrimenkul danışmanlığı mesleğinin yurt dışında, bu eğitimi alan, lisansa sahip kişilerin yapabildiği çok saygın bir meslek olduğunu ve hata durumunda lisansın iptal edildiğini hatırlatan Kocailik, “Orada işlemler avukat ve gayrimenkul danışmanı aracılığı ile güven içinde gerçekleşiyor. Zaman içinde Türkiye’de gayrimenkul işlemlerinde, tapuda, kira sözleşmelerinde yeminli mali müşavirler gibi gayrimenkul danışmanları, hukuki çerçevede işin tarafı, aracısı ve sorumlusu olacaklar” dedi.
"GAYRİMENKUL DANIŞMANI GÜVENİLİR OLMALI"
Mesleğin temelini güçlü İnsani ilişkilerin oluşturduğunu belirten Ulvi Kocailik, “Gayrimenkul danışmanı, insanlarla iletişim kurabilen, pozitif ve sorun çözücü olmalı; çünkü çözülmesi gereken çok sayıda sorun var. Güvenilir bir insan olması lazım çünkü işimiz para işi. Parasını, mülkünü emanet edecek. Danışman bilgili olmalı. Bazen alıcı ve satıcı arasında egolar çok yükselebilir ve bir türlü sonuca gidi-lemeyebilir. Orada üçüncü bir kişinin aracılığına ihtiyaç var. Orada ara yolu bulacak, adil, baltayı adaletle ortaya vuracak birisine ihtiyaç var” dedi.
SERVOTEL BAŞKAN YARDIMCISI AYLA HEYFEGİL: "YATIRIMCILAR DANIŞMANLIĞIN DEĞERİNİ GÖRMEYE BAŞLADI”
Kapsamlı bir danışmanlık hizmetinin, gayrimenkul projelerinin katma değerini artırdığını ifade eden Heyfegil, Türkiye'deki yatırımcıların da, danışmanlığın değerini anlamaya başladığını söyledi. Gayrimenkul danışmanlığı hizmetini 43 ülkede sürdüren Servotel, danışmanlığı, satış ve kiralama sürecinden önce inşaatın proje aşamasında başlatan kuruluşlar arasında yer alıyor. Servotel’in Başkan Yardımcısı Ayla Heyfegil, gayrimenkul danışmanlarının, müşterisinin menfaati doğrultusunda her aşamada objektif tavsiye vermesi gerektiğini belirterek, işin gelir getirici olmasının, bu objektifliğin önüne geçme riskini de beraberinde getirdiğini söyledi.
Heyfegil buna rağmen, mesleğin kendi dinamikleri, etik değerleri ve profesyonel standartları olduğunu vurguladı. Ayla Heyfegil, Servotel’in gayrimenkul danışmanlığı hizmetlerine, proje arazisinin tedarik edildiği ilk günden, hatta bazen tedarik öncesinden başladığını; fizibilite, değerleme, proje geliştirme, konsept yaratımı, markalama, yönetim ve pazarlama danışmanlığı hizmetlerini kattığını söyledi.
“Satışın gerçekleştirilmesine veya açılışa kadar hatta açıldıktan sonraki "asset management" kısmı dahil olmak üzere Adan Z’ye her şey ihtisas konularımız arasında yer alıyor” diyen Heyfegil, projenin, bölgenin dokusu ile uyumlu olmasını hedeflediklerini vurgulayarak şu bilgileri verdi: “Gayrimenkul projesi geliştirirken, projenin bulunduğu bölgenin tarihi ve kültürel dokusunu detaylı olarak inceliyoruz. Hem yatırımcının hem de kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılayan, teknolojik altyapısı ve hizmetleri ile fark yaratan projeler olmasına özen gösteriyoruz. Şehirleri markalaştıracak, yeni pazarlar yaratacak mega projelere, master plan yaklaşımı ve en iyi kullanım analizi hizmetleri de sunuyoruz. Projeye vizyon katarken, oluşabilecek riskleri mutlaka öngörüyoruz. Tüm bu hizmetleri ‘kurumsal’ olmadan gerçekleştirmek elbette mümkün değildir ve bu bütünlük sayesinde danışmanlığın, projelere çok önemli katma değeri ortaya çıkar. Bilinçli yatırımcılar bu farkı görerek danışmanlık hizmeti alıyorlar.”
Ayla Heyfegil, Türkiye’deki yatırımcıların, tüm bu saydığı hizmetlerin yarattığı katma değere kayıtsız kalmadığını ifade etti. Servotel’in danışmanlık hizmeti verdiği 43 ülkenin ağırlıklı olarak gelişen ülkeler olduğunu ve Türkiye ile arasında çok farklılık bulunmadığını belirten Heyfegil, “Son yıllarda Türkiye’de de yatırımcılar, danışmanlığın değerini görmeye başladı” diye konuştu.