Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci tarafından dün açıklanan "emlak komisyonuna yüzde 3 sınırı" ev alacak ve satacakları hareketlendirdi. Hürriyet Gazetesi muhabirlerinden Aysel Alp, yönetmelik taslağında dikkat çeken maddeleri derledi.
Gayrimenkul alım, satım ve kiralaması ticaretine yeni düzen getirmeye hazırlanan Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, yönetmelik taslağını tarafların görüşüne açtı.
Belgesi olmayan emlakçı olamayacak
Gayrimenkul ticaretini yapacak kişilerde yetki belgesi aranacak. Yetki belgesi olmayan gayrimenkul ticareti yapamayacak. Bu yetki belgesini de Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Ticaret İl Müdürlükleri verecek. Belgenin yenilenmesi ve iptal edilmesini de Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Ticaret İl Müdürlükleri yapacak. Belgelerin geçerlilik süresi 5 yıl olacak ve bu sürede başkasına devredilemeyecek.
En az lise mezunu
Gayrimenkul alım satımında yetkili işletme belgesi almak isteyenlerin, bulundukları il ve ilçede odalara kayıtlı olmaları ve gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmaları gerekiyor. Belgeyi almak isteyenlerden en az lise mezunu olması, mesleki yeterlilik belgesine veya emlak yönetimine ilişkin ön lisans diplomasına sahip olması ile iflas etmemiş olması koşulu aranacak. Ayrıca terör, anayasal düzen, rüşvet, hırsızlık, sahtecilik, kaçakçılık gibi suçlardan hüküm giymemiş olmaları gerekiyor. Af yemiş cezası bitmiş kişiler de bu belgeyi alamayacak. Bakanlık yetki belgesi alan işletmeleri, internet sitesinden kamuoyuna ilan edecek.
Diplomalı emlakçı
Emlakçıda pazarlama ve satış personeli olarak çalışabilmek için emlak ve emlak yönetimine ilişkin ön lisans veya lisans diploması gerekecek. Diploması olmayan kişilerde ise "mesleki yeterlilik belgesi" istenecek.
30 metrekareden küçük olmayacak
Yönetmelik taslağına göre emlak ofisleri 30 metrekareden küçük olamayacak. Emlak ofislerinin içinde idari büro ve kabul yeri ile arşiv bölümü yer alacak. Ayrıca ofislerde yeterli masa, koltuk, dolap ile bilgisayar, tarayıcı gibi teknik donan olmak zorunda. Gayrimenkulün gösterilmesi gibi faaliyetlerde kullanılmak için yeterli sayıda araç olacak. Bu araçlar işletmeye ait veya işletme adına kiralanmış olacak.
Komisyon yüzde üçten fazla olamayacak
Yönetmelik taslağıyla alım satım işlemlerinde hizmet bedeli oranı, alım satıma aracılık sözleşmesinde yer alan satış bedelinin yüzde 3'ünden fazla olamayacak. Kiralama işlemlerinde ise hizmet bedeli, kiralamaya aracılık sözleşmesinde yer alan bir aylık kira bedelini geçemeyecek.
Gösterme parası alınmayacak
Emlakçılar, satma ya da kiralama amacıyla gayrimenkulü gösterme hizmeti için ücret talep edemeyecek. Gösterilecek gayrimenkul emlakçının bulunduğu ilçe sınırı dışındaysa gösterme hizmeti için ulaşım masrafı talep edilebilecek.
Vazgeçen ceza ödeyecek
Emlakçının üzerine düşen görevleri yerine getirmesine rağmen taraflardan herhangi birinin, hukuken haklı bir sebebi olmaksızın, alım satım veya kiralamadan cayması durumunda cayan taraf; alım satım işlemlerinde hizmet bedelinin yüzde 10’unu; kiralama işlemlerinde hizmet bedelinin tamamını ödemek zorunda kalacak.
Emlakçı devre dışı bırakılamayacak
Gayrimenkul gösterme belgesini düzenleyen işletme bertaraf edilerek doğrudan iş sahibinden satın alınması veya kiralanması durumunda bile emlakçı hizmet bedeline hak kazanacak.
200 bine yakın emlakçının durumu ne olacak?
Gümrük ve Ticaret Bakanı Tüfenkci'nin dün açıkladığı yönetmelik aynen kabul edilirse, Resmi Gazete'de yayımlandığı gün yürürlüğe girecek. Yapılacak bunca değişiklikten sonra akıllara "Peki ama mevcut emlakçıların durumu ne olacak?" sorusu geliyor. Taslağın geçiş hükümüne göre, emlakçıların 18 ay içinde yeni yönetmelik hükümlerine, lise mezunu olma koşulu hariç, uygun hale gelmeleri ve yetki belgesi almaları zorunlu olacak.
Hangi hizmetleri kapsayacak
Gayrimenkul ticareti; gayrimenkul alım satımı ve kiralaması konusunda pazarlama faaliyetinde bulunmak ve aracılık; gayrimenkul ilgili inceleme, araştırma, raporlama ve danışmanlık ile iş sahibinin talebi halinde taşınmazın rayiç satış veya kira bedelini tespit etmek, olarak belirlendi.
Emlak ofisinde araba sigortası yapılamayacak
Gayrimenkul ticareti yetkisine haiz olan işletmelerde gayrimenkul ticaretine konu hizmetler dışında ticari faaliyette bulunulamayacak ve bilgi gizlenemeyecek, yanıltıcı bilgi verilmeyecek. Gayrimenkulle ilgili işlemin sonlanmasından sonra en fazla 2 gün içinde reklam ve ilan faaliyetine son verilecek. Hizmet sözleşmesi ve bu sözleşme çerçevesinde verilen hizmetler kapsamında düzenlenen belgeler 5 yıl süreyle saklanacak.