Son zamanlarda kira fiyatları rekor seviyeye gelmiş durumda. Salgın zamanında taşınmalar, düğünler ertelenmiş, online eğitim sebebiyle üniversite öğrencileri de evlerine dönmüştü. Normalleşme ile yeni evlilerin, öğrencilerin, binası kentsel dönüşüme girenlerin ve yabancıların ev arayışı aynı zamana denk geldi. Talep patlayınca hem ev bulmak zora girdi hem fiyatlar yüzde 60 yükseldi.
Güzelbahçe'de fiyatlar katlandı
Emlak bilgi bankası Tapusorcom, artışı ortaya koymak için ‘5 Büyükşehir Konut Kira Endeksi’ raporunu yayınladı. Rapora göre, son 18 ayda kiralardaki yüzde 60’ı aştı. En yüksek artış yüzde 63 ile İzmir Güzelbahçe’de ortaya çıktı. Onu yüzde 57 ile İstanbul Avcılar izledi. Bu ilçeleri Ankara Kızılcahamam, Antalya Kaş ve Kepez yüzde 50 ile takip etti.
En çok kira Beşiktaş'ta
Türkiye’de en fazla kira İstanbul Beşiktaş’ta ödeniyor. Metrekare değeri üzerinden yapılan araştırmaya göre, örnek olarak Beşiktaş’ta 100 metrekare bir konutun kirası 5 bin 200 lira olabiliyor. Kira değerinin en yüksek olduğu diğer ilçeler Şu şekilde:
İstanbul Beşiktaş
Muğla Bodrum
İzmir Çeşme
İstanbul Sarıyer
İstanbul Bakırköy
İstanbul Şişli
Muğla Datça
İstanbul Kadıköy
İzmir Güzelbahçe
İstanbul Beyoğlu
Fiyatlar neden artıyor
Kira fiyatlarının yükselmesinde en büyük nedenlerden biri kentsel dönüşüm. Dönüşüme giren binaların sakinleri çevre semtleri tercih edince fiyatlar yükselişe geçti.
Geçen sene ertelenen düğünlerle bu sene yeni evliliklerin olması da kira fiyatlarını ikiye katladı.
Online eğitim sebebiyle memleketlerine dönen öğrencilerin yüzyüze eğitim başlamasıyla ev arayışına girmesi fiyatları bir hayli etkiledi.
Yabancı yatırımcılarla birlikte ülkenin çok sayıda göç alması piyasada ayrı bir hareketlilik yarattı.
Salgın zamanında yeni inşaat yatırımlarının ve stokun azalması da arz-talep dengesini bozdu.
Arz-talep dengesi yok
TURYAP Bornova Temsilcisi Hüseyin Atıcı, İzmir’de 18 aylık pandemi sürecinde bir de deprem ile karşıya karışıya geldiklerini söyleyerek “Hem deprem hem de pandemi arz-talep dengesinin bozulmasına neden oldu. Son zamanlarda talep ağırlıklı çalışmaya başladık ve ev bulmakta zorlanıyoruz” dedi.
Daire bulunmuyor
Ankara’da kiralık daire bulmanın neredeyse imkansız oludğun8u dile getiren Coldwell Banker VİA Temsilcisi Erdal Artukoğlu, şunları söyledi:
“Düğünler ve üniversitelerin açılması taleplerin artmasına yol açıyor. Bazı mahalle ve projelerde yüzde 100’e varan fiyat artışı göze çarpıyor. Yeni inşaatların bulunmaması da etkili. Vatandaş çok şikayetçi ancak evi tutmak zorunda kalıyor.”
Ne zaman normalleşir?
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, yükselişler kentsel dönüşümle başladığı için dönüşümün bitmesi ve yeni projelerin gündeme gelmesiyle tablonun tersine döneceğini belirterek, “Artışlar en fazla 2 yıl devam eder. Bu bir furyaydı. Bundan sonra kiralarda üst üste yükselme görmeyiz. Yıl Sonundan sonra bir duraksama yaşarız” değerlendirmesini yaptı.
Ev sahibine karşı hangi haklar var
Kiraların zirveye çıktığı bu zamanda ev sahipleri mevcut kiracısını tahliye ettirip daha yüksek fiyattan yeni kiracı bulmak ya da zam dönemi gelen kiracısına çok yüklü zamlar yapmak istiyor. Ancak böyle bir hakları bulunmuyor.
Kiraların düzenlendiği Borçlar Kanunu’na göre; Kontrat süresi dolmadan kiracının tahliye edilmesi mümkün değil. Kiracının tahliyesinin kira sözleşmesi süresi dolmadan olabilmesi için ev sahibinin kiranın ödenmemesi, sözleşmeye esaslı bir aykırılık ya da tadilat-yıkım gibi haklı sebepler olmalı.
Kira yükselişleri 12 aylık ortalama Tüketici Fiyatları Endeksi’ne (TÜFE) göre yapılıyor. Son açıklanan veriye göre bu oran yüzde 14.55 oldu. Kiracı ile mal sahibi bunun altında bir oran kararlaştırabilirler. Ancak bu oranın üzerinde bir kira artışı söz konusu olamaz.