Kiralık ev arayanların tek sorunu istenen bedeller olmaktan çıktı. Kiracı olabilmek için önce ev sahiplerinin kriterlerine uymanız şart... Geçen yıl başlayan bu süreç son aylarda daha da yaygınlaştı. Çünkü kira bedelleri hızla artınca, düzenli ödeme yapamayanlar da çoğaldı. Bu riski gören mülk sahipleri kira gelirini garanti altına almak için öyle kriterler belirledi ki, ev arayanlar için süreç daha da çıkmaza girdi. Memur ya da kurumsal çalışan şartı yüzünden özel sektör çalışanlarının seçenekleri azaldı. Kefil istenmesi, kredi notu ve maaş bordrosu ibrazı, yıllık peşin ödemeler en yaygın şartlar oldu.
Son dönemde ilanlara eklenen notlardan bazıları şöyle:
İŞTE O KRİTERLER
-Memur şartıyla kiralık.
-Mal sahibi memur kefil istiyor.
-Mutlaka kurumsal çalışan ve kefil isteniyor.
-Kefil getiremeyecek kişi lütfen bizi aramasın.
Kalabalık olmayan, kredi notu düzgün, bordro ve kefil ibraz edebilecek biri devlet memuru & bankacı vs ailelere kiralanacak.
-Yabancı uyrukluya verilmez. Türk memur kefil isteniyor. Aile binası, aile kurallarına uyacak.
-Yıllık kira peşin olarak ödenecek.
-Sadece sabit gelirli kamu çalışanlarına ve karı koca emeklilere verilecek. Şartlar uygun değilse ısrarcı olmayın.
Kiracılardan ‘başvuru belgesinin’ yanı sıra kredi notu raporu, maaş bordrosu ve tahliye tahhütnamesi istenecektir.
BANKA HESAP ÖZETİ VE SABIKA KAYDI İSTEYEN DE VAR
-“Ev sahibinin güçlü olduğu bir kira piyasası var. Bu nedenle talepler her geçen gün artıyor” diyen Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan, “Mülk sahipleri kiraların gelirlere kıyasla ne kadar yüksek olduğunu ve tahliye sürecinin zorluğunu biliyor. Bu nedenle riski en aza düşürmek istiyor. En yaygın istekler kefil, findeks raporu ve tahliye taahhüdü. Bunun yanında ileri gidenler de var. Senet, sabıka kaydı ve hatta banka hesap özeti talep eden dahi oluyor” diye konuştu. Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası Başkanı Hakan Akçam, kefilsiz kiralık ev bulmanın zorlaştığını dile getirirken şunları söyledi: “Geçtiğimiz günlerde kamuda üst düzey bir çalışana kiralık ev bulduk. Ev sahibi memurdan dahi memur kefil istedi. Söylem de yetmiyor memur kimlik belgesini görmek istiyorlar. Maaş bordrosunu isteyenleri sıkça görüyoruz. Bir de kira sözleşmesi yapılırken, e-Devlet’e giriliyor ve hem kiracının hem de kefilin davaları, mahkemelik durumları var mı kontrol ediliyor.”
HANGİ İSTEKLER YASAYA UYGUN?
-Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, son dönemde artan kiralama kriterlerinin hukuki boyutunu şöyle değerlendirdi: “Kira sözleşmeleri özel hukuk sözleşmeleridir. Ev sahipleri Kiracı adayından kredibilitesini gösteren belge, maaş bordrosu, adli sicil kaydı talep edebilir. Mesela, geçmişte mal sahibi ile bir dava süreci yaşamış mı bilmek isteyebilir. Sadece belgelerin içeriğini isteyemez. Eğer kiracı tüm bu belgeleri göstermiyorum derse, mal sahibi evini kiraya vermek zorunda değil. Kiracı adayı da ‘benden maaş bordrosu, kredi notu belgesi’ istendi diye şikâyet edemez. Ancak bir ayrımcılık var ise durum değişir. Örneğin; ‘Bekara ev vermem’, ‘Türklere kiralık değil’ denilirse bu noktada adli para cezası uygulanır. Ama bunda dahi mülk sahibi evini kiraya vermeye zorlanamaz. Ayrımcılık ispatlanırsa ceza ödemek durumunda kalır.”
Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Avukat Dr. Ali Yüksel, kira sözleşmesi öncesinde kişinin medeni durumu, cinsiyeti, yaşı ya da milliyeti gibi durumlar için kriterler konulamayacağını belirtirken şu bilgileri paylaştı: “‘Bekara ev vermem’, ‘Yabancıya kiralamam’ denilemez. Bu gibi durumlarda ayrımcılık suçu işlenir ve Ev Sahibi ile aracı kuruma idari para cezaları uygulanır. Ancak kiralama öncesi ev sahibinin kredi notu ya da kefil istemesinde hukuki bir engel yok. Senet konusu ise farklı. Depozito olarak senet alınabilir ama depozitoya ek senet istenemez.”