Teknoloji çağı ile beraber hayatımızın her alanına yapay zeka ve robotlar dahil olurken, salgın ile beraber bu süreç daha da hız kazandı. Ekonomist Dergisi'nden Levent Gökmen Demirciler'in haberine göre; gayrimenkul teknolojileri şeklinde tanımlanan Proptech'in de yayılım hızı artıyor. Fintech ile birlikte dünyadaki en büyük alanlardan biri olan Proptech, fintech ile ikiz kardeş şeklinde nitelendiriliyor. Ülkemizde dünyanın gelişmiş ülkelerindeki kadar hızlı bir gelişim göstermese de bu alanda inşaattan paylaşım ekonomisine kadar geniş bir yelpazede fırsatlar bulunuyor. Türkiye'de özellikle risk sermayesi yatırım şirketleri, girişimciler ve melek yatırımcılar bu alana yatırımlarda bulunurken halihazırda 200 civarı girişim mevcut.
KÜMELENME PLANI VAR
Gayrimenkul sektöründe gelecek senelerde en önemli çalışma alanlarının başında dijitalleşme ve otomasyon konuları yer alıyor. Proptech, Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği'nin (GYODER) öncelik sağladığı konu başlıklarından. GYODER, orta vadede bir ekosistem yaratmayı planlıyor. GYODER Başkanı Mehmet Kalyoncu, bu konuda farkındalık oluşturup ardından kümelenme ve anlamlı iş ilişkileriyle ekonomik katma değer yaratmayı amaçladıklarını belirtiyor.
GYODER Gayrimenkul Teknolojileri ve Girişimcilik Komitesi teknoparklar, uluslararası inovasyon ve girişimcilik merkezleri ve hızlandırıcı merkezler ile iş birliklerinde bulunarak Proptech alanındaki girişimlerin büyümesini ve gelişimini destek oluyor. Bu çerçevede, Türkiye'nin Proptech girişimlerinin haritası da hazırlandı. Kalyoncu, "Mentörlük programımızla girişimcileri sektör profesyonelleriyle bir araya getireceğiz. Yatırımcılarla girişimcilerin buluşabilmesi için Proptech Pitching Day kapsamında etkinlikler planlıyoruz. Teknoparklarla iş birlikleri yapıyoruz" diye konuştu. İnsanlar dijital mecralarda mülkleriyle ilgili bilgi sahibi olmayı ya da sektörü takip etmek istiyor. Tapuların bile dijitalleşeceği bu alanda yeni fırsatlar da meydana gelecek.
DÜNYANIN GERİSİNDEYİZ
Türkiye'de 200 tane, Hollanda, İspanya Almanya gibi ülkelerin her birinde 600-800 arası girişim, İngiltere'de binin üstünde, Rusya'da 700, BEA'da 50 adet girişim mevcut. İsrail'de inşaat teknolojilerinde 250'ye yakın girişim bulunuyorken, yapay zeka ve robotik girişimler yoğun. Bu alanda seri girişimci ve danışman olan Mete Varas, 2018 yılında ekosistemi büyütmek, bilinirliği ve bilgi paylaşımını artırmak amacıyla İstanbul'da EurAsia Proptech Initiative adıyla bir oluşum hayata geçirdi. Bu oluşum dünya genelindeki 80'e yakın benzer ağla bağlantılı ve beş yıldan bu yana da Türkiye Proptech Haritası'nı yayınlıyor.
EurAsia Proptech Initiative Kurucusu Mete Varas, dünyada bu alana yapılan yatırımların rekor kırmayı sürdürdüğünü vurguluyor. Türkiye'de Proptech alanında çalışan 200 civarında girişim tespit ettiklerine dikkat çeken Varas, gelecek süreçte bu alana yönelik yatırımların artacağının altını çiziyor.
Proptech, gayrimenkul sektörünün dijitalleşmesini ve yeni iş yapış şekillerine verilen bir ad. Ofis, konut, lojistik gibi alanların her birinde yeni iş modelleri sağlayan pek çok girişim bu alanda hizmet sunuyor. Bir inşaatın tasarlanmasından yapılmasına, hatta yıkım işlemlerine kadar her alanında Proptech girişimlerinden yararlanılabiliyor.
TÜRKİYE'NİN POTANSİYELİ VAR
Son 10 senede yalnızca ABD'de 90 milyar dolarlık yatırım yapıldığına vurgu yapan Varas, "Asya, Avrupa, Latin Amerika'da da bu alanda gelişen pazarlar. Türkiye, potansiyeli yüksek bir ülke. Ancak sektörde kayıt dışı oranının yüksek olması, şeffaflık için beklenen adımların atılmaması, yerleşik şirketlerin yönetici kadrolarının konvansiyonel bakış açısı gibi sebepler hızlı büyümesini engelliyor" açıklamasında bulundu.
Türkiye'de pazar yerleri, veri, mobilite, işlem, park, inşaat, emlak danışmanlığı, nesnelerin internetiyle beraber perakende, lojistik, ofis gibi dikeylerde girişim bulunuyor. Son süreçte mülk yönetimi, varlık yönetimi alanlarında girişimler çoğaldı.
Örneğin, Missafir adlı şirket kısa, orta, uzun vadeli konutların kiralanması işlerinde faaliyet gösteriyor. Komşuların birbirleriyle iletişimini kuran uygulamaların yanı sıra inşaat sahasında iş planında ne görülüyorsa o işlerin yapılıp yapılmadığını kontrol eden sistemler ile elektronik imza ve park girişimleri de mevcut.
HAYATI KOLAYLAŞTIRIYOR
Proptech'te emlak alım satımı tarafında ilk akla gelen 2000'lerin başından beri hayatımızda olan ilan siteleri oluyor. Günümüzde ilan siteleri listelemenin yanı sıra kullanıcılarına sigorta, mortgage konusunda yönlendirme, değer tahmini gibi katma değerli servisler sağlıyor. Alım satıma aracılık eden online emlak danışmanlığı modelleri de hayata geçirildi. Bu modelin ardından dünyada ibuyer olarak isimlendirilen ve gayrimenkulün bizzat firma tarafından alındığı ve sonrasında satışından kar edildiği model bulunuyor.
Endeksacom Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Öğüt, ülkemizde de gayrimenkul sektörünün teknolojik dönüşüm sürecinde olduğuna dikkat çekiyor. Öğüt, "Proptech alanındaki uygulamaların yaygınlaşmasıyla gayrimenkul sektörü teknolojiyle daha fazla etkinleştirilecek. Gayrimenkul yatırımında yenilikçi çözümler artacak ve gayrimenkul daha da cazip bir yatırım aracı olacak" ifadelerini kullandı.
Salgın şartları Proptech sürecine hız kazandırırken uygulamalar daha geniş bir kullanım alanına kavuştu. Altın Emlak Genel Müdürü M. Hakan Özelmacıklı, dijital sözleşmeler, drone çekimleri, uzaktan kapı açma gibi birçok teknolojinin hızla gayrimenkul sektörüne değer kattığına dikkat çekiyor. Özelmacıklı, taşınmazların farklı şekillerde tanıtılması ve değerlemesine imkan sunan bu teknolojilere özellikle yeni kuşakların daha çok ilgi duyduğunu belirtiyor.
THEO MSEKA / HEPSİEMLAK CEO'SU
"Proptech'e geçiş devam edecek”
"Pandemi global arenada online çözümlere geçişi hızlandırsa da Türkiye bu trendi yakaladı diyemeyiz. Proptech'e geçiş, önümüzdeki dönemde de devam edecektir. Hepsiemlak olarak Türkiye'deki Proptech ekosisteminin gelişimine yoğun bir şekilde yatırım yapıyoruz. Hepsiemlak Türkiye'deki Proptech endüstrisinde ön planda olan bir marka. Kiralama ve satın alma aşamasında işin başından itibaren tüketicinin hayatını kolaylaştırıyoruz."
BURAK KUTLUĞ / AĞAOĞLU CEO'SU
Ağaoğlu, yatırımcı veya proje ortağı olacak
"Bugüne kadar 40 binden fazla konut, ofis ve ticari alan üreten Ağaoğlu Şirketler Grubu bünyesinde de proptech konusunda yoğun çalışmalar yapılıyor. Ağaoğlu CEO'su Burak Kutluğ şu bilgileri veriyor: "Ana iş kolumuzun yarattığı sinerjileri de değerlendirebilmek amacıyla, gayrimenkullere dönük finansal ödeme sistemleri teknolojileri, tesis yönetimi faaliyetlerinin verimini artırıcı teknolojiler, bazı gayrimenkul merkezli hizmetlerimizin dijitalleştirilmesi ve yine inşaat hacimlerinin endüstriyel üretim yoluyla oluşturulması gibi bir çok alanda, yatırımcı veyahut da proje ortağı şeklinde katkıda bulunuyoruz. Bu konuda bünyemizde yetkin bir ekip kurmakla birlikte teknoloji ekosistemindeki doğru paydaşlarla birlikte çalışıyoruz. Global olarak dünyanın en büyük teknoloji platformlarıyla çok önemli iş birlikleri kurma yolunda da önemli adımlar attık. Ana iş kollarımız olan gayrimenkul, enerji ve turizm alanlarında teknoloji ve sürdürülebilirlik ekseninde büyümeyi ana stratejilerimizden biri olarak belirledik. Bu konuda sektöre öncülük edeceğini düşündüğümüz güzel girişimlerimizi ve ortaklıklarımızı da yakın zamanda paylaşmayı umuyoruz."