Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) tarafından hazırlanan GYODER Gösterge 37 sayılı çalışma, kamuoyu ile paylaşıldı. 12. Kalkınma planı çerçevesinde Türkiye’deki konut politikalarına yer verilen çalışma; temel ekonomik verilerden konut satış rakamlarına, konut kredilerinden ofis ve ticari gayrimenkullere, turizm ve otelden GYF ile GYO’lara kadar pek çok başlığı ele alarak sektörün yakın dönem performansını gözler önüne serdi. Raporun gayrimenkul piyasasındaki gelişmelere dair bilgi verilen kısmında Türkiye’de inşaat ve gayrimenkul sektörünün en önemli göstergelerden birisi olan konut satış rakamlarına vurgu yapıldı. İlgili kısımda 2023 yılı itibarıyla, toplam 1 milyon 225 bin adet konut satıldığı ve bunun da bir önceki yıla göre satışlarda yüzde 17,5 düzeyinde bir düşüşü işaret ettiği belirtildi.
TÜKETİCİLERİ ETKİLEDİ
Raporun “Gayrimenkul Piyasasındaki Gelişmeler” başlığında konuyla ilgili şu açıklamalara yer verildi: “Türkiye de inşaat ve gayrimenkul sektörünün en önemli göstergelerden birisi olan “konut satış” rakamlarına baktığımızda ise durum şöyledir; 2023 yılı itibarıyla, toplam 1 milyon 225 bin adet konut satılmıştır. Bu da bir önceki yıla göre satışlarda yüzde 17,5 düzeyinde bir düşüşü işaret etmektedir. Ocak-Temmuz 2024 itibarıyla toplam konut satışları 671.162 adet olarak gerçekleşirken bir önceki yılın aynı dönemine göre yüze 0,5 düzeyinde cüz’i bir gerilemeyi işaret etmektedir. Aynı dönemde gerçekleşen ipotekli satışlar 62,911 adet olmuş bu rakamda bir önceki yılın aynı dönemine göre yüze 53,8’lik keskin bir düşüşü işaret etmiştir. İpotekli satışlardaki azalmanın konut kredi faizlerinde ve konut fiyatlarındaki artışın etkisiyle meydana geldiği görülmektedir. İlk el satışlarda da 2024 yılı Ocak-Temmuz döneminde yılında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,6’lık bir yükselişle 214,108 adet düzeyinde gerçekleşmiştir. Birinci el konut satışlarında yapılan kampanyaların etkisi ve azalan birinci el konut üretiminin bazı tüketiciler üzerindeki alım yapma isteğini etkilediği düşünülebilir.”
FİYATLARI YÜKSELİŞİNİ SÜRDÜRÜYOR
Rapora göre özellikle 2022 ve 2023 ilk yarısı itibarıyla, talebin güçlü olmasının yanı sıra enflasyonist eğilimden kaçış çabasıyla konut fiyatlarında kayda değer bir yükseliş yaşandı. Raporun “Fiyatlar Yükselirken Satışlar Düşmeye Devam Ediyor” başlığında konuya dair şu bilgilere yer veriliyor: Konut fiyatları artışı eylül ayında yıllık bazda en yüksek artış oranı olan yüzde 189,1’e ulaştı. Bunun ardından yirmi ay üst üste düşüş kaydederek mayıs ayı itibarıyla yüzde 45,0’a gerilemiştir. Diğer yandan, reel bazda 2019 Aralık ayı sonrasında 2024 Şubat ayı itibarıyla negatif gerçekleşme görülmüş ve mayıs ayı itibarıyla reel değişim yıllık bazda -yüzde 17,3 olmuştur. Yeni konut fiyatlarında da konut fiyatlarıyla benzer bir tablo görülmekte olup şubat ayı itibarıyla yıllık bazda nominal olarak yüzde 48,8 artış, reel olarak ise yüzde 15,2 oranında gerileme gerçekleşmiştir. Mayıs 2024 itibarıyla Türkiye genelinde konut birim fiyatları 33.460 TL / metrekareye yükselirken üç büyük ilden İstanbul’da konut birim fiyatları 47.299 TL / metrekare, İzmir’de 38.874 TL / metrekare, Ankara’da 26.930 TL /metrekare olmuştur.
ULUSLARARASI YATIRIMCININ TALEBİ AZALIYOR
Raporda uluslararası yatırımcıların Türk gayrimenkulüne olan talebinde azalma eğiliminin sürdüğü belirtildi. Çalışmada ilgili kısma dair, “Yabancı talebinde azalma eğilimi sürmektedir. Aslında bu süreç 2022 yılında görülen fazla talebin normale dönmesi ve dengelenmesi olarak da düşünülebilir. Diğer yandan TL’nin diğer para birimleri karşısında göreceli olarak değerli seyretmesi yabancılar açısından alımı sınırlayan bir etken olarak değerlendirilebilir” şeklinde açıklama yapıldı. İlgili kısım şöyle ifade edildi: Yabancılara yapılan konut satışları yavaşlamıştır. 2024 Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,1 azalarak 2,350 adet olmuştur. Temmuz ayında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 1,8 olarak gerçekleşmiştir. Yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı 878 konut satışı ile Antalya alırken, Antalya’yı sırasıyla 752 konut satışı ile İstanbul ve 218 konut satışı ile Mersin izlemiştir.