İnşaat malzemelerinin pandemiden bu yana döviz ve TL bazlı fiyat artışı kıskacında olduğunu vurgulayan insaathesabi.com Kurucu Ortağı, İnşaat Yük. Mühendisi ve SPK Lisanslı Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Mikail Karaca, “Hammaddenin yanı sıra, navlun fiyatlarında 1 yılda %500’ü aşan, ithal ürünlerde de 2018’den bu yana %300’e varan yükselişler, satış fiyatlarını tetikledi. Talep, kiralık eve kaydı. Arz, talebi karşılayamayınca kiralık evlerin tansiyonu yükseldi. Maliyet artışları durmadığı müddetçe kiralık ev krizi güncelliğini koruyacak” dedi.
Hammadde fiyatları artmaya devam ediyor
Maliyet artışının illere ve kullanılan malzeme türüne göre değişkenlik gösterdiğini belirten Karaca, hammaddedeki artışın kolay kolay durmayacağını söyleyerek şunları paylaştı: “Türkiye genelinde genel inşaat maliyetlerinin son 1 yılda %40 ila 120 arasında arttığını görüyoruz. Ancak bu oranlar oldukça genel bir yaklaşım sunuyor. Demir örneği üstünden ele alalım: Kasım 2020’de 490 dolar olan demirin ton fiyatı, mayısta yani 6 ay sonra 740 dolara çıktı. Döviz bazında %50 fiyat artışı yaşandı. Öte yandan kasım ayında 7,80 olan dolar kuru mayısta %9 artarak 8,50’ye yükseldi. TL bazında fiyat yine %60 arttı. Böylece aradan 1 yıl geçmeden TL bazında yine %60 artış oldu.”
Pandemide yavaşlayan üretim, 2021’de talepleri karşılayamadı
Navlun fiyatlarında 10 kata varan artışların da hammadde fiyatlarına yansıdığını belirten Karaca, “Pandemide birçok sektör üretim yapmadı, tüketicilerin ihtiyaçları birikti. Aşılamanın yaygınlaşmasıyla kısıtlamalar gevşemeye başladı, siparişler çoğaldı. Tüm sektörlerde üretim faaliyetleri aynı anda başlayınca siparişleri taşıyacak konteyner bulmak güçleşti. Ekim 2020’de Çin’den 2 bin dolara gelen bir konteynerin fiyatı, bugüne geldiğimizde 13 bin dolar civarına çıktı. Üstelik fiyatlar artmaya da devam ediyor. İnşaat projelerinde kullanılan ithal ürünler de döviz kuru ve TL bazlı fiyat artışlarından etkileniyor” ifadesinde bulundu.
Uluslararası piyasaların Türkiye’ye etkisi
Uluslararası piyasaların Türkiye’deki inşaat sektörüne etkileri incelendiğinde, navlunun yanı sıra hammadde fiyatlarındaki artışın öne çıktığını söyleyen Karaca, öne çıkan hammaddeleri şöyle anlattı: “Bin metrekarelik bir yapıda yaklaşık 50 ton yani yaklaşık 400 bin TL’lik demir kullanılıyor. Elektrik kablolarının tamamının içinde bakır var ki bakırın fiyatı son 1,5 yılda%150 arttı. İskeleden çatı kaplamasına, kapıdan pencereye inşaatta pek çok yerde kullanılan alüminyumun fiyatı ise son 1,5 yılda 2,5 kat arttı. İnşaatlarda doğrama ve pimaşlarda kullanılan PVC ise 3 kata yaklaşan oranla fiyatı en çok artan malzemelerden biri oldu.”