Son 3 senedir dünyanın en yüksek konut fiyat artışlarının yaşandığı Türkiye’de, çıkmaza giren barınma sorununun çözümü ve fahiş fiyatların frenlenmesine ilişkin Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) yeni bir düzenleme yaptı. Bu kapsamda, ikinci konutunu alana kredi sınırlaması getirilirken düzenlemenin olası etkileri sektörde gündeme oturdu.
Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan bir gayrimenkul sektör temsilcisi, konutun güvenli bir yatırım aracı olduğuna, fakat son değişikliğin gayrimenkul yatırımından uzaklaştırabileceğine dikkat çekti.
BDDK kararına göre, ikinci ve sonrası konut alımında tüketicinin, eşi veya 18 ay altındaki çocuklarının en az bir evinin olması durumunda konut değer oranı yüzde 75 daraltılacak.
Dünya Gazetesi'nden Hamide Hangül'ün haberine göre; karara göre, örneğin 4 milyon lira değerindeki bir konuut, ikinci tapulu evi olarak alacaklar, evin değerinin yüzde 22,5’i kadar kredi çekebilecek. Bu da ekspertiz değeri 4 milyon liralık bir evde 900 bin TL kredi alınabilmesi anlamına geliyor.
Bankalar için de kredi risk ağırlığı yükseltilerek, yüzde 35’den yüzde 150’ye çıkarıldı. Başka bir deyişle, ikinci evini alacaklara faiz oranları da yükselecek.
İlk konutunu alacaklar içinse kredi değer oranlarında bir değişiklik yapılmayacak.
FİYATLAR ARTACAK
Konuyu değerlendiren bir gayrimenkul sektörü temsilcisi, "Bir yandan dövizi frenlemeye çalışırken, diğer yandan gayrimenkulden uzaklaştırmak farklı enstrümanlara yönlendirir. Gayrimenkulde kredi limitleri tabana yaklaştırılırsa, insanlar elindeki, örneğin 1 milyon lirayla farklı yatırım araçlarına gider" diyerek, kiralık fiyatlarını düşürmeyeceğinin altını çizdi.
Kiralık ev fiyatlarının rekabet ortamı sebebiyle düşebileceğinin altını çizen temsilci, "Oysa şimdi konut piyasasında satışlar yavaşlayacağı için inşaatçı ev yapamayacak, tasarruf sahibinin de kiraya verecek evi olmayacak. Yani konut talebi artacağı için fiyatlar daha da yükselecek" açıklamasında bulundu.
Gayrimenkul sektör temsilcileri, banka kredilerinin son 5 aydır kamu bankaların da 300 bin TL ile sınırlandığına, özel bankalarda ise faizin 3,5’e kadar çıktığına vrgu yaparak, "Bu hamlenin, olağanüstü fiyat artışları karşısında mağduriyetleri önlemek için yapıldığı görülüyor. Amaç, ikinci konutu alarak fiyatlarının yukarı taşınmasını önleyerek, konut fiyatlarını dengelemek" değerlendirmesinde bulundu.
"Önce konut sahibi olmayanlar ilk evlerini alsın. Ancak bankalar, kredi musluklarını zaten sıkılaştırdı. Bugün konut kredilerinin toplam kredilere oranı yüzde 10’dan yüzde 3,5’e düştü. İnsanlar banka kredisi kullanamadığı için zaten parası olan peşin alıyor" diyen sektör temsilcileri, firmaların imkanlarıyla ev alabilecek duruma geldiklerini, bu nedenle fiyatların çok etkilenmeyeceğini dile getirdi.
Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Ahmet Büyükduman da konuya ilişkin açıklamalarda bulundu ve yeni düzenlemeyle, ilk evini alacak kişilerin, piyasa şartlarında yaklaşık yüzde 2,5’den kredi kullanırken, ikinciyi alacakların risk ağırlığından dolayı daha yüksekten kredi alabileceğinin altını çizdi. Büyükduman, kiralık piyasasını, uzun vadede negatif şekilde etkileyebileceğini belirtti.
"Birinin ev sahibi olması lazım ki kiraya versin. Caydırıcılık varsa konut alınamaz, alamadıkları konutu kiraya da veremezler. Yeterli kiralık konut arzı olmamış olur. İkinci, üçüncü evlerin olması, başka insanların kiralık bulmasını kolaylaştırır" açıklamasında bulunan Ahmet Büyükduman, uygulamanın ikinci, üçüncü konut almaya yönelik cazibeyi engelleyeceği için kiralama piyasasında bir zayıflamaya ve kiralıkların artmasına neden olabileceğine, fiyatları düşürmeyeceğine dikkat çekti.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gayrimenkul Komite Başkanı ve Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Kurucu Başkanı Hakan Akdoğan, uygulamanın satış hızını yavaşlatabileceğine vurgu yaparak, "Ben fiyatların çok düşeceğini tahmin etmiyorum.
Çünkü inşaat maliyetleri, işçilik artıyor, yan yana koyunca bir gerileme olmaz TL bazında. Ancak satış süreleri uzayacağı için bir nevi fiyatlar erimiş olacak. Yani bir ayda satılıyorsa bir konut, satış süreci 3-5 ay uzayacağı için 3 milyonluk bir konut 3,5 yerine, yine 3 milyon olacak" şeklinde konuştu ve fiyatların maliyet artışları sebebiyle geri gelmeyeceğinin altını çizdi.