Türkiye’nin, İngiltere’ye yaptığı toplam inşaat malzemesi ihracatı; 2014 yılında 1 milyar 248 milyon dolar, 2015 yılında 1 milyar 22 milyon dolar, 2016’da 988 milyon dolar, 2017’de 1 milyar 118 milyon dolar, 2018’de ise 1 milyar 303 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. 2014 ila 2018 yıllarında toplam ihracatımız 5 milyar 679 milyon dolar oldu. Bugün geldiğimiz noktada bu ihracat rakamlarının büyümesi ya da küçülmesi ise tamamen Brexit sonrasında İngiltere ile Türkiye’nin belirleyeceği yol haritasına bağlı.
İngiltere için AB ile ilişkilerde 4 seçenek söz konusu
İngiltere-AB ve Türkiye ilişkilerinde, bundan sonra izlenecek yola yönelik 4 seçenek söz konusu. Ülkemiz için en uygun seçeneğin ‘Norveç Modeli’ olduğunu söyleyebiliriz. Bu modelin uygulanması halinde Avrupa Tek Pazarı üyesi olarak AB ile ilişkiler ve ticaret sürdürülür, sıfır gümrük + sıfır kota uygulanır ve AB bütçesine katkıya devam edilir.
Seçeneklerden biri olan ‘İsviçre Modeli’ne göre AB ile ikili anlaşmanın yanı sıra üye ülkelerle ikili anlaşmalar yapılır, Avrupa Tek Pazarı üyesi olmadan sadece mallar ve kişiler için anlaşmalara gidilir ve İngiltere içeriği genişletebilir. Bu durumda Türkiye ile yeni bir anlaşma gerekir.
Bir diğer seçenek olan ‘Avrupa Serbest Ticaret Birliği Modeli’nde ise İngiltere EFTA üyesi olarak AB ile mal ticaretini yürütür. Sıfır gümrük + sıfır kota uygulanır, AB bütçesine sınırlı katkı sağlanır. Bu modelin de Türkiye için uygun olduğunu söyleyebiliriz.
Son seçenek ‘Dünya Ticaret Örgütü Modeli’ne göre ise; AB ile bir üçüncü ülke gibi ilişki kurulur. İngiltere ile AB serbest ticaret anlaşması yapar. Anlaşmanın temel amacı sıfır gümrük + sıfır kota olur. İngiltere üçüncü ülkeler ile de serbest ticaret anlaşmaları yapar. Burada Türkiye ile yeni bir anlaşma yapılması gerekir. Eğer bu son seçenek uygulanırsa, bize ikili görüşme için 3-4 yıldan önce sıra gelmez, bu süreçte İngiltere’ye gerçekleştirdiğimiz ihracatın başına ne geleceğini kestirmek zorlaşır.