İnşaat maliyetlerindeki yükseliş devam ediyor. Türkiye istatistik Kurumu (TÜİK) tarafından duyurulan verilere göre inşaat maliyet endeksi, Aralık'ta bir önceki sene göre yüzde 67.74 artarak rekora imza attı. Bir önceki aya göre yükseliş yüzde 15.70 olarak kaydedildi. Önceki senenin aynı ayına göre malzeme endeksi yüzde 85.77, işçilik endeksi yüzde 24, bina yapım maliyet endeksi yüzde 66.88 yükseldi.
Peki bu yükseliş vatandaşları nasıl etkileyecek? Ev fiyatları düşecek mi? Sektör temsilcileri durumu nasıl yorumluyor? İşte ayrıntılar...
Sektör temsilcilerine göre yükselen maliyetlerin ev satış fiyatlarına yansıması kaçınılmayacak bir durum. Bu durum da dar ve orta gelirlilerin konut sahibi olmasını zorlaştırıyor. Merkez Bankası tarafından son açıklanan kasım ayı verilerine göre ülke genelinde senelik konut fiyat artışı yüzde 50.5, yeni konut fiyat artışı yüzde 58.9 olarak gerçekleşti. Verilere göre İstanbul’da metrekare fiyatı 9 bin TL'yi geçti. Yeni satışa çıkan evlerde ise metrekare fiyatı şehrin merkezinde bulunmamasına karşın 25-35 bin Türk Lirası bandına seyretmeye başladı. Sıfır konutta meydana gelen yükseliş ikinci el piyasaları da etkiledi.
FİYAT DÜŞMEZ
Döviz kurunda yaşanan yükselişin inşaat maliyetlerini de etkilediğini dile getiren Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Altan Elmas, “TÜİK ortalama rakamlara bakıyor, bizim yaşadığımız artış yüzde 100’ün üzerinde. İşçilik endeksi aralıkta yüzde 24 artsa da asgari ücretin etkisi ile önümüzdeki aylarda ciddi artış olacak. Doğalgaz ve elektrik giderleri kaynaklı, birçok malzemede fiyat artışı sürecek” açıklamasında bulundu. Hem maliyetler hem de arz sorunu sebebiyle, ev fiyatlarının düşmesinin mümkün olmadığının altını çizen Elmas, “Alıcı ne kadar erken alırsa o kadar kazançlı çıkar. Özellikle inşası devam eden projeler, yeni satışa çıkacaklara göre daha avantajlı” dedi.
ARSA HARİÇ 10 BİN TL
Arsa hariç metrekare maliyetin ortalama 10 bin TL'ye ulaştığına dikkat çeken Elmas, “En az 10 bin lirada arsa maliyeti desen 20 bin liraya çıkıyor” dedi. Şehrin gelişim çeperlerindeki fiyatlar üzerinden örnek veren Elmas, “Avrupa yakasında Ispartakule’de, Hoşdere’de yeni binalarda metrekare fiyatı 22-23 bin, Anadolu yakasında Pendik, Tuzla Sancaktepe’de 19-20 bin lira. Bu bölgelerde arsa payı düşük kaldığı için fiyatlar bu seviyede. Ümraniye Çekmeköy’e gelince 30-35 bin lirayı, Koşuyolu’nda 50-60 bin lirayı buluyor. Daha merkezi noktalarda 100 bin lirayı aşıyor” diye konuştu. İhtiyaç kadar konut üretimi gerçekleştirilmediğini ve arz sorununun büyüdüğünü vurgulayan Elmas, “Firmalar bu dönemde temkinli. 4-5 milyon liralık evi satacağı kitle sınırlı. O nedenle bin konutluk değil 200-300 konutluk projeler yapılıyor. Önemli olan sabit gelirli tüketiciyi ev sahibi yapmak. Bu nedenle konut kredi faizinin gelir vergisinden mahsup edilmesi imkânı gelmesini öneriyoruz” şeklinde konuştu.
MÜTEAHHİT BEKLEMEDE
Hürriyet'ten Gülistan Alagöz'ün haberine göre; konut geliştiren firmaların maliyetleri öngöremediğini dile getiren İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım ise konuyla ilgili olarak “Projesi olan firmaların bir kısmı bu dönemde bekliyor, satış yapmıyor. 10 liraya mal edemeyeceği malı 9 liradan satmak istemiyor. Ne zaman maliyetler bir dengede olur, o zaman üretim kısmı hızlanır” değerlendirmesini yaptı.
Konut piyasasında arz-talep dengesinde problem yaşandığına vurgu yapan Durbakayım, “Bir dönem konut fazla, stok var dediler. Bugün piyasada konut yok. Arz eksikliği de konut fiyatlarında etkisini gösteriyor” dedi. Yıl genelinde aldıkları malzemelerde yüzde 170’e ulaşan fiyat yükselişleri gördüklerinin altını çizen Nazmi Durbakayım, “Üretim ve finansal maliyetlerin artık konut üreticileri tarafından taşınamayacak derece artmasıyla, artan maliyet yükünün bir kısmının konut fiyatlarına yansıması kaçınılmaz oldu. Önümüzdeki günlerde de maliyet etkisi ile fiyat artışı devam edecek” ifadelerini kullandı.