Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD)’nin, sektörün çatı kuruluşu olarak hazırladığı ‘Ocak 2019 Sektör Raporu’nda şu tespitler yer aldı: Türkiye ekonomisi 2019 yılında hükümetin uyguladığı politikalar ile bir dengelenme süreci içinde olacak. Dış ticaret açığı ile cari açık azaltılırken, enflasyon ve faiz oranlarının düşürülmesinin amaçlandığı dengelenme sürecinde, ekonomik büyümede yavaşlama öngörülüyor. Bu çerçevede uygulanacak politikalardan inşaat sektörü de etkilenecek.
Resmi veriler açıklanmamış olmakla birlikte, 2018 yılını yüzde 1-2 oranında küçülme ile kapatan inşaat sektörünün; ekonomide uygulanacak sıkılaştırıcı politikalar ve sektörün kendi içindeki mali sıkıntılar nedeniyle 2019’da da küçüleceği öngörülüyor. İlk iki çeyrekteki sert daralmalar sonrasında, üçüncü ve dördüncü çeyrekte toparlanma beklenen inşaat sektöründe, yılsonunda yüzde 3-4 arasında küçülme bekleniyor.
İnşaat sektöründe finansal iyileştirme gerekiyor
2018 yılının ikinci yarısında yaşanan gelişmeler reel sektördeki tüm firmaların mali yapılarını olumsuz etkiledi. Firmaların nakit akışları ve kârlılıklar bozuldu. Buna bağlı olarak firmaların kredi geri ödemelerinde de sorunlar yaşanmaya başladı. İnşaat sektöründeki firmaların bir bölümü de aynı sıkıntı ile karşı karşıya kaldı. Bu nedenle 2019 yılında, firmaların mali yapılarını iyileştirmeye yönelik kredilerin yeniden yapılandırılması gibi finansal iyileştirmelere ihtiyaç duyuluyor.
Arz talep ve fiyat dengesi yeniden kurulacak
Konut ve ticari gayrimenkul piyasasını oluşturan yapıların arz, talep ve fiyatlarında son yıllarda önemli dalgalanmalar ortaya çıktı. Bunun önemli bir nedeni arzın çok hızlı genişlemesi oldu. İnşaat sektörü ve inşaat malzemeleri sanayisi de hızlı büyüyen bu arzdan olumlu beslendi. Ancak 2019 ve muhtemelen 2020 yıllarında konut ve ticari gayrimenkul piyasalarındaki dengelerin yeniden kurulacağı ve daha sağlıklı arz, talep ve fiyat dengelerine ulaşılacağı öngörülüyor.
Kamudan yeni düzenlemeler bekleniyor
2019 yılında inşaat sektörünün kamudan önemli beklentileri bulunuyor. Öncelikle konut satışlarına yönelik desteklerin kalıcı olması isteniyor. Emlak Katılım Bankası 2019 yılında faaliyete geçiyor. Bankanın ipotekli konut ve gayrimenkul finansmanı alanında faaliyet göstermesi sektörün finansal açıdan rahatlamasına destek olacak. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, müteahhitlerin sınıflamasına yönelik düzenlemeleri hayata geçirecek. Böylece piyasa, oyuncuları düzenlemiş olacak. Kentsel dönüşüm ile ilgili olarak da iyileştirici ve hızlandırıcı adımlar bekleniyor. Kamudan kesinleşmiş alacakların ödenmesi, fiyat farkı kararnamesi ve KDV alacaklarının ödenmesi de diğer beklentiler arasında yer alıyor.
İnşaat malzemeleri iç pazarı 2019’da küçülebilir
İnşaat malzemeleri iç pazarının ekonomideki yavaşlama ve inşaat sektöründeki küçülme beklentilerine bağlı olarak 2019 yılında küçülebileceği öngörülüyor. Alt sektörlerin pazarlarında farklı gelişmelerin yaşanabileceği inşaat malzemeleri iç pazarı genelinde yüzde 5-10 arasında bir küçülme olasılığı bulunuyor.
Bu yıl ‘ihracat’, ‘yenileme pazarı’ ve ‘ithal ikamesi’ öne çıkıyor
2019 yılında iç pazarda inşaat sektörü ve inşaat malzemeleri sanayisinde beklenen zayıflama nedeniyle, sanayi için ihracat önemli bir çıkış yolu olarak öne çıkıyor. 2019 yılında inşaat malzemeleri ihracatında yüzde 7-8 arasında bir artış olacağı ve ihracatın 22,6-22,8 milyar dolara ulaşabileceği öngörülüyor. Tüm alt sektör grupları için ihracat pazarlarında yaşanan iyileşmenin devam etmesi bekleniyor.
Bu yıl iç pazarda, önceki yıllardan farklı olarak iki gelişme alanı bulunuyor. Bunlardan ilki, yeni inşaat işlerinde talebin azalması ile birlikte son yıllarda ertelenen ‘yenileme’ talebinin 2019 yılında hareketlenebileceği, diğeri ise inşaat malzemeleri ithalatındaki gerilemenin 2019 yılında da devam edeceği yönünde. Yüksek döviz kurlarının ithalatı sınırlamaya devam edeceği ve bu nedenle ithalat yerine yurtiçinden tedarikin daha belirgin şekilde öne çıkması bekleniyor.