KPMG Türkiye’nin hazırladığı İnşaat Sektörel Bakış 2019 raporu, büyümenin itici gücü konumundaki inşaat sektöründe daralmayı analiz etti. 2018 yılında daralmaya devam eden sektörde son 4 yıldır büyüme ivmesi yavaşlıyor, GSYH’dan aldığı pay küçülüyor. Rapora göre, son bir yılda sektöre verilen teşvikler ve yapılan kampanyalar kalıcı bir toparlanma süreci başlatmaya yetmedi. 2019 inşaat sektörü için dikkatli adımların atılacağı bir yıl olacak.
Raporda, yaşanan daralma sebebiyle inşaat sektörünün genel istihdam içindeki payının da düştüğü belirtildi. Ayrıca, asgari ücret artışının sektörde maliyetler üzerine ilave bir yük getireceğine dikkat çekiliyor.
İnşaat Sektörel Bakış 2019 raporundan öne çıkan başlıklar şöyle:
1. 2017’de ortalama yüzde 12 seviyesinde olan konut kredi faizleri, 2018’in üçüncü çeyreğinde yüzde 29’a dayandı.
2. 2018’in ilk 10 ayında ipotekli konut satışları, 2017’nin aynı dönemine göre yüzde 34 azaldı.
3. Yabancıların gayrimenkul alanındaki yatırım tutarı, 2018’in ilk 10 ayında, 2017’nin aynı dönemindeki 4,1 milyar dolar seviyesinde sabit kaldı.
4. 2018’in üçüncü çeyreğinde İstanbul ve Ankara’daki konut fiyatları enflasyonu toparlanma eğilimine girerken, yıl ortasına kadar yüksek seyreden İzmir’deki fiyat artışları da sert bir şekilde yavaşladı.
5. 2018’in ilk 10 ayında ticari gayrimenkul sektöründe yeni kiralamalar, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3.31 azaldı. Ekonominin kalbinin attığı İstanbul’da ofislerin yaklaşık dörtte biri boş durumda.
6. Türkiye genelinde 2017 sonu itibariyle 429 olan AVM sayısı 2018 Ekim sonu itibariyle 448’e ulaştı.
7. Turizm sektöründe otel doluluk oranı 2018 üçüncü çeyrekte Türkiye genelinde yüzde 66.4 iken, İstanbul’da yüzde 70 seviyesine çıktı. Buna karşın sektörde oda fiyatları 2017’ye kıyasla hafif toparlansa da hala 2016 seviyelerinin altında seyrediyor.
8. Türk müteahhitlik firmalarınca yurt dışında üstlenilen projelerin bedeli 2018’in ilk 11 ayında 15,8 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
9. ‘Dünyanın en büyük 250 uluslararası müteahhidi’ listesinde 2017 itibariyle, bir önceki yıl ile aynı sayıda, yani 46 Türk firması yer aldı. Türkiye bu sayıyla listede Çin’in ardından ikinci sırada yer alıyor.
10. Listedeki Türk firmaları 2017 yılında elde ettikleri gelirlerle listede 8’inci sırada yer aldı. Türk müteahhitlik sektörü toplam 482,4 milyar dolarlık küresel gelir pastasının yüzde 4,8’ine karşılık olarak 23,2 milyar dolarlık pay aldı.
Düşük faiz ve devlet teşviki
KPMG Türkiye Altyapı ve İnşaat Sektör Lideri İsmail Önder Ünal, konuylqa ilgili açıklama yaptı. Ünal, sektörün 2019 içinde toparlanabilmesi için finansal piyasalarda istikrarın ve bunun ekonomik birimlerin güveninde oluşturacağı pozitif yansımanın en kısa süre içinde ortaya çıkması gerektiğini belirtti.
İsmail Önder Ünal, konut sektöründe satışların yükselmesi için faizlerin kalıcı olarak gerilemesi ve tekrar tek haneli seviyelere çekilmesinin önemine değindi ve hükümetin 2019’da sektörü canlı tutacak enstrümanları devreye alma uygulamalarına devam edeceği öngörüsünde de bulundu.
31 Mart’ ta gerçekleşecek olan yerel seçimlerin alt yapı yatırımlarını canlandırabilecek bir unsur olduğunu hatırlatan Ünal, ikinci ‘100 Günlük Eylem Planı’nda’, tasarruf yaklaşımının yumuşayacağına dair net ifadeler yer almasının, büyük alt yapı projelerinin 2019 genelinde devrede olacağına işaret sayılabileceğini ifade etti.
Raporda, kısa ve orta vadede ticari gayrimenkul sektöründe görünüm zorlu olsa da uzun vadede yeniden cazibe merkezi olabileceği yorumu yapılırken, özellikle turizmde bahar havasının devam edeceğine dair genel kanının, ağırlıklı iyileştirmeye yönelik inşaat projelerinin önünü açabileceği belirtildi.
Raporun son bölümünde Afrika pazarının 2019’da da Türk müteahhitlerin gündeminde daha çok yer alacağı, beşeri ilişkilerin arttığı Güney Amerika ülkelerinin de potansiyel sunan pazarlar olacağı vurgulandı.