Devlet, tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara çevrilmesine, üretim ve istihdamın yükseltilmesine, uluslararası rekabet gücünü çoğaltacak bölgesel ve büyük ölçekli yatırımlar ile stratejik yatırımların özendirilmesine, uluslararası doğrudan yatırımların yükseltilmesine, bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılmasına ilişkin olarak çeşitli vergisel teşvikler sunuyor. Gümrük vergisi muafiyeti, KDV iadesi -istisnası, vergi indirimi, sigorta primi destekleri bu teşviklerden birkaçı.
Büyük ölçekli yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen KDV’nin KDV Kanunu’nun Geçici 30.ncu maddesi hükümleri kapsamında, iadesi nasıl oluyor?
3065 sayılı KDV Kanunu’nun geçici 30’uncu maddesinde, "31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere, yatırım teşvik belgeleri kapsamında asgari 500 milyon Türk Lirası tutarında sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve takvim yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisi, izleyen yıl talep edilmesi halinde belge sahibi mükellefe iade olunur. Teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanmaması halinde, iade edilen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanarak iade tarihinden itibaren gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Bu vergiler ve cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılı başında başlar" hükmü yer alıyor.
Ayrıca maddede, “Bu madde kapsamında yer alan asgari sabit yatırım tutarını sektörler itibarıyla veya topluca 50 milyon Türk Lirası’na kadar indirmeye veya iki katına kadar artırmaya Cumhur Başkanı yetkilidir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir” hükmü de bulunuyor. Bu şekilde gelişmelere paralel şekilde esnek uygulama imkanı sunuluyor.
Kapsam
Söz konusu düzenleme ile 31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere, yatırım teşvik belgeleri kapsamında asgari 500 milyon TL tutarında sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve takvim yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV’nin, bu kapsamda işlemleri bulunan mükelleflere izleyen yıl içerisinde talep etmeleri halinde iade edilmesi öngörülmektedir.
Madde hükmü ile Cumhurbaşkanına, uygulamadan yararlanacak asgari sabit yatırım tutarını sektörler itibarıyla veya topluca 50 milyon Türk lirasına kadar indirme veya iki katına kadar artırma yetkisi verilmiştir.
İstisnanın uygulanması
İstisna, münhasıran söz konusu yatırımlar kapsamındaki inşaat taahhüt işi, nakliye, hafriyat ve benzeri inşa işlerine ilişkindir. Yatırımı yapanların söz konusu inşaat işlerinde kullanılan mal alımları da bu kapsamda değerlendirilir. Dolayısıyla söz konusu istisna inşaat işlerine ilişkin olmak koşuluyla hem hizmet hem de mal alımlarını kapsamaktadır.
Bu istisna, verginin önce uygulanıp-ödenip sonra iade edilmesi şeklinde düzenlenmiş olup, istisna kapsamında değerlendirilen mal ve hizmet alımlarında genel hükümler çerçevesinde KDV uygulanır. Dolayısıyla yatırımı yapana teslim veya hizmet yapanların KDV istisnası uygulamaları söz kon usu değildir.
Yatırımı yapan belge sahibi mükellefler tarafından inşaat işlerine ilişkin olarak yüklenilen vergiler, ilgili dönemde indirim konusu yapılır.
Mükelleflerin bu şekilde yüklenip indirim hesaplarına dahil ettikleri vergilerin öncelikle indirim yoluyla telafi edilmesi gerekmektedir. İlgili takvim yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV ise izleyen yıl talep edilmesi kaydıyla iade konusu yapılır.
İstisnanın beyanı
İade talep tutarı, en erken izleyen yılın Ocak dönemine en geç izleyen yılın Kasım dönemine ait KDV beyannamesine dahil edilerek talep edilebilir. İadesi talep edilecek tutar, talebin yapılacağı döneme ait KDV beyannamesinin "İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kısmına "Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" tablosunun 440 kod numaralı " Yatırım Teşvik Belgesi’nde Asgari Belirlenen Tutarda Sabit Yatırım Öngörülen Yatırımlar”*** satırında beyan edilir. Yatırımın ilgili mevzuat hükümlerine göre tamamlanamaması halinde, iade edilen vergiler vergi ziyaı cezası uygulanarak iade tarihinden itibaren gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.
İndirilemeyen KDV’nin iadesi
İnşaat işlerinden kaynaklanan KDV‘nin iadesi taleplerinde aşağıdaki belgelerin tamamlanmasına ihtiyaç vardır. Mahsuben veya nakden iade talep edilmesi mümkündür.
- Standart iade talep dilekçesi
- İade talep edilen döneme ilişkin indirilecek KDV listesi
- İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi
- İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu
- Yatırım teşvik belgesi ve eki listenin onaylı örneği
- Yatırımın asgari sabit yatırım tutarını sağladığını tevsik eden belgenin onaylı
Örneği (Yatırım tamamlanıncaya kadar, değişiklik olmaması kaydıyla, bir defa verilir.)
- İade uygulaması kapsamındaki harcamalara ait fatura ve benzeri belgelerin listesi
Mahsuben iade
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.
Nakden İade
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan ve 5 bin TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.
İade talebinin 5 bin TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.